ناکامی در بهرهبرداری از اجلاس "نم" به نفع سوریه
۱۳۹۱ شهریور ۱۰, جمعه به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای روز جمعه، دهم شهریورماه با وائل نادرالحلقی نخست وزیر سوریه و هیات همراهش دیدار و گفتگو کرد.
الحلقی همراه با ولید معلم، وزیر خارجه سوریه و شماری از مقامهای ارشد حکومت بشار اسد برای شرکت در شانزدهمین اجلاس سران کشورهای جنبش عدم تعهد ("نم") به تهران سفر کرده است.
انتظارات برآورده نشده از اجلاس نم
وائل نادرالحلقی در دیدار با رهبر جمهوری اسلامی "بر لزوم فعال شدن جنبش عدم تعهد در موضوع سوریه" تاکید کرده است. به نوشته پایگاه اطلاعرسانی دفتر رهبری، علی خامنهای در واکنش به این درخواست گفته است «جنبش عدم تعهد قطعاً بیش از آمریکا، ناتو و برخی کشورهای اروپایی، حق ورود سیاسی به مسائل سوریه را دارد.»
اظهارات رهبر جمهوری اسلامی در حالی ابراز میشود که یک روز پیش اجلاس "نم" با شدیدترین حملههای رئیس جمهور مصر به حکومت بشار اسد کار خود را آغاز کرد. اظهارات محمد مرسی چنان صریح بود که هیات سوری سالن اجلاس را ترک کرد.
رئیس جمهور مصر میگوید ما با رژیم سوریه که حقوق بشر را زیرپا میگذارد مخالفیم و از مخالفان بشار اسد که برای به دست آوردن حقوقشان مبارزه میکنند پشتیبانی میکنیم. او حکومت اسد را فاقد مشروعیت خوانده است.
خامنهای: دولت سوریه مظلوم واقع شده
حکومت سوریه اعتراض کشورهای خارجی به سرکوب خشونتآمیز جنبش اعتراضی در این کشور را که از ۱۷ ماه پیش آغاز شده به عنوان دخالت در امور داخلی خود محکوم میکند. خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) در مورد علت خروج هیات سوری از سالن اجلاس نم از قول ولید معلم نوشت «سخنرانی مرسی به معنی دخالت در امور داخلی سوریه و نادیده گرفتن عرف ریاست اجلاس است.»
دمشق معترضان و مخالفان حکومت بشار اسد را "تروریست و عامل اجرای توطئهی کشورهای بیگانه" میخواند. رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با نادرالحلقی گفت «مقصر اصلی در قضایای سوریه کسانی هستند که زمینه ارسال سیلگونه سلاح به داخل سوریه و حمایت مالی از گروههای بیمسئولیت را بوجود آوردهاند.» او میافزاید «دولت سوریه، در قضایای کنونی مورد ظلم واقع شده است.»
توصیههای تبلیغاتی به حکومت بشار اسد
بنا بر گزارشها نخست وزیر سوریه روز جمعه ضمن قدردانی از حمایتهای جمهوری اسلامی به خامنهای گفته است «دولت سوریه مصمم به مقابله با گروههای تروریستی و پاکسازی مناطق مختلف از این گروهها و همزمان ادامه اصلاحات سیاسی و گفتگوهای ملی است.»
رهبر جمهوری اسلامی توصیه میکند «دولت سوریه باید ضمن گرفتن هرگونه بهانه از مخالفان و بهانهجویان و ادامه اصلاحات سیاسی، واقعیت شرایط و پشت پرده توطئه در سوریه را برای افکار عمومی ملتهای عرب تشریح و افشا کند.»
همزمان با این دیدار رسانههای خبری از بمباران غیرنظامیان سوری در شهر حلب گزارش دادهاند. به گفتهی منابع حقوق بشری سرکوب خشونتآمیز مخالفان بشار اسد تا کنون به کشته شده بیش از ۲۰ هزار نفر منجر شده است. این آمار تا ۳۰ هزار نفر نیز اعلام شده است.
دو و نیم میلیون آوارهی سوری
در همین حال شورای امنیت سازمان ملل نیز شامگاه پنجشنبه (بامداد جمعه به وقت اروپای مرکزی) بررسی اوضاع بحرانی سوریه، به ویژه پناهجویان و آوارگان سوری را در دستور کار خود قرار داده است. یان الیاسون، جانشین دبیرکل سازمان ملل در این نشست وضعیت پناهجویان را وخیم توصیف کرد و گفت شمار آنها از امکانات ما فراتر رفته است.
به گفتهی الیاسون در حال حاضر دو و نیم میلیون شهروند سوریه به کمک نیاز دارند و شمار این افراد در چهار ماه گذشته دوبرابر شده است. ترکیه از شورای امنیت خواسته است با ایجاد یک منطقه حائل در بخشهای مرزی سوریه و این کشور از پناهجویان در برابر بمباران نیروی هوایی حکومت اسد حفاظت کند.
احمد داود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در واکنش به عدم موافقت شورای امنیت با این پیشنهاد میگوید «تا کی باید شاهد نابودی نسلی از شهروندان غیرنظامی توسط بمبارانهای افسارگسیخته باشیم؟»
افزایش شدید تعداد پناهجویان سوری
داوداوغلو در نشست شورای امنیت میگوید کسانی که در برابر جنایت علیه بشریت، "آنگونه که اکنون در سوریه شاهد آن هستیم" اقدامی نمیکنند در کنار جنایتکاران قرار میگیرند. او میگوید با این امید به نیویورک آمده که شورای امنیت با ایجاد یک منطقه امن در خاک سوریه که ضرورت ایجاد آن از مدتها قبل مشخص شده موافقت کند.
وزیر خارجه ترکیه میگوید با تشکیل نشست شورای امنیت متوجه شده که امیدواریاش بیهوده بوده و این نشست نه تنها به تصویب یک قطعنامه الزامآور که "به صدور یک بیانیه هم منجر نمیشود." بر اساس آمار سازمان ملل تا کنون ۲۲۹ هزار پناهنده سوری در کشورهای همسایه، به ویژه ترکیه و اردن به ثبت رسیدهاند و یک میلیون و ۲۰۰ هزار شهروند این کشور به ساختمانهای مخروبه و مسجدها پناه بردهاند.
مطابق گزارشها با ادامهی درگیریهای نظامی میان شورشیان و نیروهای دولتی و با شدت گرفتن بمباران هوایی مناطق مسکونی شمار آوارگان و پناهجویان با سرعت رو به افزایش است. وزیر خارجه ترکیه میگوید در ۳۰ ساعت گذشته ۵ هزار شهروند سوری به این کشور پناه آوردهاند. همتای اردنی او تعداد پناهجویان در سه روز گذشته را ۱۲ هزار نفر عنوان کرده است.
تلاش آلمان برای منزویتر کردن حکومت اسد
منابع خبری گزارش میدهند ارتش سوریه روز جمعه به بمباران مناطق مسکونی در حلب ادامه داده است. خبرگزاری آلمان به نقل از عمر الحلبی، یکی از فرماندهان نظامی مخالفان گزارش میدهد نیروهای موسوم به ارتش آزاد سوریه در منطقه مرزی ادلب، نزدیک مرز ترکیه خود را آمادهی یک حملهی تهاجمی به نیروهای حکومتی میکنند.
الحلبی میافزاید این حمله به تلافی کشتار غیرنظامیان از طریق بمباران هوایی انجام میشود و هدفهای اصلی آن چند پایگاه نیروی هوایی و فرودگاه هستند.
چین و روسیه تاکنون مانع تصویب قطعنامههای الزامآور علیه سوریه شدهاند. آلمان که از فردا ریاست دورهای شورای امنیت را بر عهده میگیرد، قصد دارد در این دوره به تلاشهای خود برای منزویتر کردن حکومت بشار اسد بیفزاید. گیدو وستروله وزیر خارجه آلمان که در هنگکنگ به سر میبرد این خبر را روز جمعه با اشاره به تصمیم اخیر شورای امنیت اعلام کرد.
"بر هم خوردن برنامههای اجلاس"
به رغم گسترش و شدت گرفتن اعتراضها و انتقادهای بینالمللی به حکومت اسد، جمهوری اسلامی همچنان به همراهی و همنوایی با دمشق اصرار دارد. حسین شیخالاسلام معاون پیشین وزیر خارجه و مشاور کنونی امور بینالملل رئیس مجلس، دهم شهریور با تکرار سخنان ولید معلم، رئیس جمهور مصر را به نادیده گرفتن عرف دیپلماتیک در اجلاس "نم" متهم کرد.
شیخالاسلام به خبرگزاری مهر گفت «متاسفانه آقای مرسی پختگی لازم در اداره نشست سران نم را نداشت و برنامه و نظم اجلاس را به هم ریخت.» بر این اساس بان کیمون نیز میتواند یکی از برهمزنندگان اصلی برنامههای ایران در این اجلاس تلقی شود.
دبیرکل سازمان ملل پس از دیدار با هیات سوری در تهران از همهی طرفین درگیر در بحران سوریه خواست به هر گونه خشونت پایان دهند. او در عین حال تاکید کرد مسئولیت اصلی در این ارتباط با دولت سوریه است که سلاحهای سنگین علیه مخالفان به کار میگیرد.
هیثم المالح رئیس شورای انقلاب سوریه و یکی از شخصیتهای برجسته مخالف حکومت اسد روز جمعه شمار قربانیان در ناآرامیهای ۱۷ ماه گذشتهی این کشور را ۳۰ هزار نفر اعلام کرد. او با اشاره به نشست شورای امنیت از حمایت روسیه از دمشق به شدت انتقاد کرده است.
به گزارش شبکه خبری العربیه هیثم المالح میگوید «مردم سوریه از جامعه بینالمللی میپرسند، تاکی ما باید تاوان وتوی روسیه را بپردازیم و چقدر باید قربانی بدهیم تا سازمانهای بینالمللی برای برکناری رژیم اسد گام بردارند.»