مذاکرات مستقیم میان اسرائیل و فلسطینی‌‌ها پس از توقف ۲۰ ماهه، روز پنجشنبه دوم سپتامبر، بار دیگر در واشنگتن از سر گرفته می‌شود. علاوه بر بنیامین نتانیاهو و محمود عباس، رهبران مصر و اردن و تونی بلر، سرپرست گروه چهارجانبه صلح خاورمیانه نیز به واشگتن رفته‌اند تا همراه با باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا در نخستین دور مذاکرات مستقیم رهبران اسرائيل و فلسطین حضور داشته باشند.

مذاکرات ساعت ۱۶ به وقت محلی در کاخ وزارت خارجه آمریکا برگزار خواهد شد. براساس طرحی که دولت اوباما بر آن پافشاری دارد این مذاکرات با هدف تشکیل دو دولت مستقل اسرائيلی و فلسطینی در کنار یکدیگر حداکثر باید تا یک سال دیگر به فرجام برسد.

شب گذشته پیش از ضیافت شام رهبران چهار کشور به همراه محمود عباس و تونی بلر در یک کنفرانس مطبوعاتی در برابر خبرنگاران قرار گرفتند.

نتانیاهو دنبال توافق تاریخی

نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در این کنفرانس مطبوعاتی تاکید کرد، «من برای رسیدن به یک توافق تاریخی به واشنگتن آمده‌ام». نتانیاهو خطاب به محمود عباس گفت، «شما شریک صلح من هستید و این بر عهده ماست که به درگیری رنج‌آور میان دو ملت خود پایان دهیم و به کمک دوستانمان زندگی تازه‌ای را آغاز کنیم».

نخست‌وزیر اسرائیل افزود: «من خواهان یک توافق تاریخی هستم؛ توافقی که به هر دو ملت ما امکان می‌دهد در صلح و امنیت و سربلندی زندگی کند.»

محمود عباس، رهبر فلسطینی‌ها نیز دربرابر خبرنگاران در واشنگتن قول داد که از هیچ کوششی برای به‌ثمر رساندن مذاکرات کوتاهی نکند. در این کنفرانس مطبوعاتی عباس باردیگر بر خواست خود برای توقف شهرک‌سازی از سوی اسرائیلی‌ها تاکید کرد و گفت، وقت آن است که اشغال سرزمین‌های فلسطینی پایان یابد.

باراک اوباما نسبت به موفقیت دور جدید گفت‌وگوهای اسرائيل و فلسطینی‌ها برخورد محتاطانه‌ای داشت. او گفت «من با احتیاط خوشبین‌ام، اما خوشبین‌ام».

اوباما از نتانیاهو و عباس خواست مذاکرات صلح را طوری رهبری کنند که فرجامی موفقیت‌آمیز داشته باشد. رئیس جمهوری آمریکا گفت، نخستین گفت‌وگوی مستقیم میان دو طرف مناقشه خاورمیانه فرصت‌هایی را فراهم می‌آورد که ممکن است دیگر هیچگاه تکرار نشوند. به ‌گفته اوباما، هدف مذاکرات راه‌حل دو دولت و روشن‌ساختن مسائل اساسی مورد اختلاف دو طرف است.

سرنوشت آوارگان فلسطینی و وضعیت بیت‌المقدس دو موضوع حساس و مورد اختلاف اسرائیل و فلسطینی‌هاست.

رئیس‌جمهور آمریکا در برابر خبرنگاران تاکید کرد که صلح دوام‌دار در خاورمیانه به نفع همه‌ی کشورهای منطقه و در جهت منافع آمریکاست. او گفت، در مناقشه‌ی خاورمیانه به اندازه‌ی کافی خون ریخته شده، با این‌حال تاکید کرد، ما دچار توهم نیستیم، مذاکرات بیش‌از اندازه پیچیده است و یک‌شبه‌ موفقیتی به‌دست نخواهد آمد.

اوباما افزود، ایالات متحده، اسرائیل و فلسطینی‌ها را تحت فشار قرار نخواهد داد. ما نمی‌توانیم چیزی بیشتر از آنکه طرفین گفت‌وگو می‌خواهند از آنها انتظار داشته باشیم.

مخالفان صلح در تلاش‌اند

در این میان مخالفان مذاکرات صلح نیز بیکار ننشسته و در تلاش‌اند نشست واشنگتن را تحت‌الشعاع قرار دهند. صبح روز پنجشنبه در حالی که ساعاتی بیش به آغاز مذاکرات باقی نمانده، یک ناشناس در رام‌الله به سوی خودروی اسرائیلی که یک زن و شوهر سرنشین آن بودند، تیراندازی کرد. هر دو سرنشین خودرو در این حادثه زخمی شدند.

دو روز پیش از این حادثه، شبه‌نظامیان وابسته به حماس به سوی یک خودروی اسرائیلی در نزدیکی هبرون واقع در کرانه‌ی غربی شلیک کردند. در این حمله هر چهار سرنشین خودرو که از ساکنان شهرک یهودی‌نشین "بیت خاگای" بودند، به قتل رسیدند.

ساعاتی بعد بریگادهای عزالدین قسام، شاخه‌ی نظامی حماس مسئولیت حمله را برعهده گرفت. آنان در بیانیه‌ی خود نوشتند «تمام مسئولیت این عملیات قهرمانانه» را برعهده می‌گیرند. حماس از مخالفان سرسخت محمود عباس و از سرگیری مذاکرات صلح با اسرائیل است.

علاوه‌ بر خود فلسطین، مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطینی‌ها در دیگر نقاط منطقه نیز مخالفانی دارد. سرسخت‌ترین این مخالفان دولت ایران است. علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران دو روز پیش مدعی شد: «مذاکرات صلح خاورميانه محکوم به نابودی است». لاریجانی از این که «برخی از گروه‌های فلسطینی به این مذاکرات اقبال نشان می‌دهند» ابراز تاسف کرده است.

دیگر مقام‌های رسمی و غیررسمی جمهوری اسلامی نیز موضعی مشابه رئیس مجلس دارند. ایران از حامیان مهم گروه‌های تندرو فلسطینی هم‌چون حماس و جهاد اسلامی فلسطین است.

MM/BM