دکتر آنگلا مرکل، صدر اعظم و دکتر فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر خارجه آلمان تحصیلات آکادمیک دارند، اما سیاستمدار عالی‌رتبه‌ای همچون مارتین شولتس، رئیس پیشین پارلمان اروپا دیپلم هم ندارد. او حال پس از پنج سال ریاست پارلمان اروپا به آلمان بازگشته تا با به‌عهده‌گیری ریاست حزب سوسیال دمکرات در انتخابات بعدی با آنگلا مرکل بر سر مقام صدراعظمی به رقابت بپردازد.

مارتین شولتس (چپ) به دلیل نمرات پایین به دبیرستان راه نیافت. او در جوانی به الکل معتاد شد و پس از ترک اعتیاد به الکل از سال ۱۹۸۰ به بعد دیگر لب به مشروب نزده است. او پس از مدتی بیکاری ۲ سال دوره کتابفروشی دید و پس از پنج سال نیز با شراکت خواهرش یک کتابفروشی تاسیس کرد. شولتس از ۱۹ سالگی وارد حزب سوسیال دمکرات شد. او پس از دو دوره عضویت در شورای شهر یازده سال شهردار شهر "ورزلن" در نزدیکی آخن بود.

طبق تحقیقات انستیتو ماکس پلانک ۴۵ درصد از نمایندگان مجلس آلمان در سال ۱۹۴۹ تحصیلات آکادمیک داشتند. این میزان در دهه ۱۹۹۰به بیش از ۸۰ درصد رسید و اکنون به بیش از ۹۰ درصد رسیده است. یکی از نمایندگان مجلس آلمان که دیپلم ندارد یوزیپ یوراتوویچ (تصویر) است که در دوران نوجوانی ‌با خانواده‌اش به آلمان مهاجرت کرده است. او پس از فراگرفتن زبان آلمانی و پایان آموزش دوره متوسطه دوره مکانیکی را به اتمام رساند.

از شانزده نخست وزیر ایالت‌های آلمان، سه نفر دیپلم ندارند. هورست زه‌هوفر (وسط)، نخست‌وزیر ایالت بایرن و رهبر حزب "سوسیال مسیحی" پس از پایان دوره متوسطه، مدرسه را ترک کرد تا با طی دوره آموزش اداری در سال ۱۹۶۷ به عنوان کارمند (سطح پایین تا متوسط) به استخدام درآید. سه سال نگذشته بود که او با عنوان بازرس به کارمند ارشد ایالت بایرن تبدیل شد.

بودو راملو (نفر دوم از چپ در استقبال از یواخیم گاوک، رئیس جمهور آلمان و همسرش در فرودگاه ارفورت) از حزب چپ‌های آلمان و نخست‌وزیر ایالت تورینگن است. او پس از پایان دوران آموزش متوسطه از سال ۱۹۷۱ تا سال ۱۹۷۴ در آموزشگاه "کاراشتاد" در رشته فروشندگی دوره‌ای آموزشی را گذارند. راملو پس از مدتی رئیس شعبه یک فروشگاه و با ادامه تحصیل استاد آموزشکده شد.

میشائل مولر (راست)، شهردار برلین پس از پایان دوره متوسطه در رشته تجارت آموزش دیده و در چاپخانه کوچک پدرش کار می‌کرده است. او در سال ۱۹۸۱ به عضویت حزب سوسیال دمکرات درآمد. تصویر: میشائل مولر در کنار کارل گوستاو پادشاه و سیلویا ملکه سوئد.

در میان وزرای کابینه‌های ایالت‌های آلمان، ایلزه آیگنر، وزیر کشاورزی و بعدا وزیر اقتصاد ایالت بایرن از چهرهایی است که پس از اتمام تحصیلات دوره متوسطه دوره تکنیسین رادیو و تلویزیون را در مغازه پدرش طی کرد. او سپس به دانشکده صنعتی رفت و پس از پایان تحصیلات در بخش الکتریک یک شرکت هلی‌کوپترسازی مشغول به کار شد.

هلموت برونر، (نفر اول سمت چپ) وزیر کشاورزی در ایالت بایرن است. او پس از پایان مدرسه ابتدایی به مدرسه فنی حرفه‌ای در رشته کشاورزی رفت و در سال ۱۹۷۶ فارغ‌التحصیل این مدرسه‌ فنی شد.

خانم امیلیا مولر (چپ)، وزیر کار و امور اجتماعی در ایالت بایرن است. او پس از پایان دوره متوسطه به عنوان تکنیسین شیمی آموزش دید و کارش را در سال ۱۹۷۳ در انستیتوی ماکس پلانک آغاز کرد. خانم مولر یک سال بعد تکنیسین در آزمایشگاه شیمی در دانشگاه رگنسبورگ شد.

گونترام اشنایدر، وزیر کار و امور اجتماعی در ایالت "نورد راین وست فالن" است. او تنها وزیر کابینه این ایالت است که مدرک دیپلم ندارد. اشنایدر پس از پایان مدرسه از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۸ میلادی در رشته ابزارسازی آموزش فنی حرفه‌ای دید و از همان آغاز دوره آموزش به عضویت سندیکا درآمد و تا مرحله ریاست اتحادیه سندیکاهای آلمان در این ایالت نیز پیش رفت.

در میان روسای جمهور آلمان از تئودور هویس تا یواخیم گاوک، تنها یک نفر بود که مدرک دیپلم نداشت، اما بسیار "باسواد" محسوب می‌شد. یوهانس راو (دوم از راست) که آموزش کتابفروشی دیده بود، نزدیک به بیست سال نخست‌وزیر ایالت "نورد راین وست فالن" و مدتی نیز رهبر حزب سوسیال دمکرات بود. راو از سال ۱۹۹۹ تا سال ۲۰۰۴ رئیس‌جمهور آلمان بود. او در ۲۷ ژانویه سال ۲۰۰۶ درگذشت.

کورت بک (راست)، نخست وزیر سابق ایالت "رایلند فالتس" و رهبر حزب سوسیال دمکرات پس از پایان دوره متوسطه در ارتش آلمان دوره کارآموزی مخابرات را گذراند و کارمند مخابرات ارتش شد. (عکس در کنار مالو درایر، وزیر کار و امور اجتماعی که بعدا با پیروزی در انتخابات به مقام نخست‌وزیری ایالت دست یافت.)

یکی از معروف‌ترین سیاستمداران آلمانی که مدرک دیپلم ندارد، یوشکا فیشر، وزیر خارجه اسبق است. خانواده او از آلمانی‌های مهاجر مجارستان بودند که پس از پایان جنگ جهانی به آلمان بازگشتند. یوشکا فیشر در دبیرستان گوتلیب - دایملر اشتوتگارت تا کلاس دهم درس خواند و ترک تحصیل کرد تا آموزش عکاسی ببیند. او این دوره آموزشی را هم در سال ۱۹۶۶ ناتمام رها کرد. تصویر: یوشکا فیشر در کنار همسرش مینو براتی در سال ۲۰۰۴.

برخی از سیاستمداران عالی‌رتبه آلمان مدرک دیپلم دارند، اما تحصیلات آکادمیک ندارند. مشهورترین آن‌ها ویلی برانت، صدر‌اعظم و رهبر حزب سوسیال دمکرات بوده است. او دوست داشت در رشته تاریخ تحصیل کند، اما با وقوع جنگ جهانی از آلمان گریخت و به نیرو‌های مقاومت پیوست. (عکس: ویلی برانت نفر وسط در کنار گونتر گراس، نویسنده فقید و برنده جایزه نوبل (راست) و گرهارد شرودر که بعدها صدر اعظم آلمان شد.)

در آخرین دوره انتخابات مجلس آلمان در سال ۲۰۱۳ میلادی ۳۵ نماینده از احزاب به مجلس راه یافتند که مدرک دیپلم داشتند، تحصیلات آکادمیک و دانشگاهی را آغاز کرده، ولی فارغ التحصیل نشده بودند، از جمله دیتمار نیتان (تصویر) از حزب سوسیال دمکرات که ۱۲ سال دانشجوی رشته‌ی زیست‌شناسی بوده است.