نشست زیست‌محیطی کپنهاگ که هدف آن جلوگیری از گرمایش زمین و رسیدن به پیمانی در این راستا بود با به رسمیت شناختن توافق میان آمریکا و چند کشور دیگر از شکست قطعی نجات یافت.

قرار بود که این توافق کلی که جمعه شب (‌۱۸ دسامبر / ۲۷ آذر) در پی مذاکره‌ی آمریکا با چند کشور دیگر به دست آمد، در نشست عمومی روز شنبه به رأی گذاشته شود. اما در پی مخالفت بسیاری از کشورهای در حال توسعه و فقیر، از جمله سودان، کوبا، ونزوئلا و بولیوی این طرح تنها به رسمیت شناخته شد. قرار شد که سال آینده این طرح مورد بررسی و تبادل نظر قرار گیرد. به گفته‌ی خبرگزاری آلمان، هر کشوری آزاد است این طرح را بپذیرد یا رد کند. ‌

باراک اوباما، رئيس‌جمهور آمریکا، آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، و رؤسا و نخست‌وزیران چند کشور دیگر جمعه شب، بر سر پیش‌نویس کلی برای مبارزه با جهان‌گرمایی به توافق رسیدند. این پیش‌نویس پس از مذاکرات طاقت‌فرسای اوباما با کشورهای چین، هند و آفریقای جنوبی حاصل شد. برزیل نیز با آن موافقت کرد.

توافق حداقلی که ناکارآمد و ناکافی توصیف شده است

یکی از محورهای اصلی این توافق مهار متوسط افزایش دمای کره‌ی زمین به اندازه‌ی کمتر از دو درجه‌ی سانتی‌گراد است. طبق این توافق، کشورها باید اهداف کاهش انتشار گاز دی اکسید کربن را پذیرفته و در مورد اقداماتی که در این جهت می‌شود توضیح دهند. با این حال، توافق یادشده هیچ میزان مشخصی برای کاهش گاز دی اکسید کربن تا سال‌های ۲۰۲۰ یا ۲۰۵۰ را ذکر نکرده است.

از دیگر موارد ذکر شده در توافق کلی حاصل شده میان ۲۵ کشور از کشورهای شرکت‌کننده در نشست کپنهاگ کمک ۳۰ میلیارد دلاری به کشورهای در حال توسعه در مقابله با تغییرات آب و هوایی است. این کمک برای سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ در نظر گرفته شده و باید تا سال ۲۰۲۰ هر ساله افزایش یافته و به ۱۰۰ میلیارد دلار برسد.

بسیاری از نمایندگان کشورهای در حال توسعه با این توافق مخالفت کرده و آن را ناکافی و تا حدود زیادی ناکار‌آمد تلقی کرده‌اند.

لان فرای از کشور جزیره‌ای تووالو بامداد شنبه، ۱۹ دسامبر (۲۸ آذرماه)، گفت، توافقی که در گفت‌وگوهای رئيس‌جمهور آمریکا و برخی از قدرت‌های در حال توسعه به دست آمده هیچ گام معینی در جهت مبارزه با گرمایش زمین را در بر ندارد. این کشور که جزیره‌ای کوچک در اقیانوس آرام است چند ده سال دیگر با بالاتر آمدن سطح آب این اقیانوس بر اثر افزایش دمای کره‌ی زمین از نقشه‌ی جهان حذف خواهد شد.

ونزوئلا، بولیوی و کوبا، از آمریکای لاتین، اعلام کرده‌بودند که در نشست عمومی سران به این توافق رأی منفی خواهند داد. سودان نیز از این توافق انتقاد کرده است.

سازمان‌های زیست‌محیطی و مدافعان محیط زیست نیز با ابراز ناامیدی از نتایج حاصل شده انتقاد کردند.

منتقدان می‌گویند، پیش‌نویس توافق یادشده به زحمت درخواست‌های محوری گزارش سازمان ملل از تغییرات آب و هوایی برای جلوگیری از پیامدهای فاجعه‌بار ناشی از گرم‌تر شدن کره‌ی زمین را تأمین می‌کند. به باور آنها، این توافق حاوی هیچ‌گونه گام معینی برای کاهش انتشار گاز دی اکسید کربن نیست.

اوباما پیش از بازگشت خود به آمریکا گفت، این توافق با نارضایتی بسیاری از کشورها روبرو خواهد شد. رئيس‌جمهور آمریکا اظهار داشت، ما توانستیم به موفقیت‌هایی برسیم اما هنوز باید مسیر زیادی را طی کنیم.

FV/KG