ون جیابائو، نخست وزیر چین، روز چهارشنبه (۱۸ ژانویه / ۲۸ دی) در گفتگوهای خود در دوحه، پایتخت قطر، موضع چین درباره تهدید امنیت عبور و مرور کشتی‌ها در تنگه هرمز را روشن کرد. اشاره او به تهدیدهایی بود که برخی از مقامات ایرانی کرده‌اند. معاون اول احمدی‌نژاد و چند تن از فرماندهان سپاه طی هفته‌های اخیر عنوان کردند که در صورت تحریم نفت، ایران تنگنه هرمز را خواهد بست.

نخست‌وزیر چین امروز پنج‌شنبه پس از بازگشت از سفر شش روزه خود به خاورمیانه از معاملات کلان نفتی با ایران در مقابل تحریم‌های غرب دفاع کرد. او گفت که معاملات نفتی چین با ایران قانونی و عادی است. وی افزود مبادلات قانونی باید مورد حمایت قرار گیرند وگرنه اقتصاد جهان با هرج و مرج روبرو می‌شود.

به گزارش رویترز آقای جیابائو در روز پایانی سفرش به خاورمیانه پیرامون فشار آمریکا بر کشورهای خریدار نفت ایران گفتگو کرد. نخست وزیر چین در عین حال بر مخالفت شدید خود با هرگونه برنامه اتمی تسلیحاتی ایران تاکید کرد.

به عقیده تحلیلگران سخنان نخست وزیر چین پرده از موقعیت دشوار چین در روابطش با ایران از یک سو و با ‌ایالات متحده از سوی دیگر برداشت. چین می‌خواهد مناسبات خود با آمریکا را تخریب نکند و در عین حال به انتظارات ایران پاسخ دهد.

دولت آمریکا هفته گذشته "ژوهای ژنرونگ"، یک شرکت دولتی چینی را به دلیل فروش بنزین به ایران تحریم کرد. گفته می‌شود این شرکت بزرگترین طرف معاملات نفتی با ایران است. بنا بر اطلاعیه‌ای که وزارت امور خارجه آمریکا منتشر کرد این شرکت از دریافت خدمات بانکی صادرات و واردات آمریکا، پرداخت وام‌های بیش از ۱۰ میلیون دلار موسسه‌های مالی آمریکایی و مجوزهای صادرات محروم می‌شود.

در یازده ماه اول سال ۲۰۱۱ میلادی میزان نفتی که چین از ایران خریده است بالغ بر حدود ۵۵۳ هزار بشکه در روز بوده است.

مقام‌های روسی معقتدند که اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران می‌تواند تلاشی برای تغییر حکومت در ایران تعبیر شود. روسیه نیز علیرغم مخالفت با گسترش تحریم‌ها از آغاز غنی‌سازی در تأسیسات اتمی فردو ابراز ناخشنودی کرد.

«ایران تلاشی برای بستن تنگه هرمز نکرده»

امروز پنج‌شنبه خبرگزاری‌رویترز از قول علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران، خبر داد که مقام‌های ایرانی هرگز تلاشی برای بستن تنگه هرمز به عمل نیاورده‌اند. او به همسایگان ایران هشدار داد در دام یک «موقعیت خطرناک» نیافتند.

علی اکبر صالحی که از ترکیه دیدار می‌کند صبح امروز به فرستنده NTV ترکیه گفت که ایران خواهان صلح و آرامش در منطقه است. او به دولت‌هایی در خلیج فارس اشاره کرد که می‌خواهند مدیریت کشورهایی را به دست بگیرند که ۱۲ هزار کیلومتر دورتر قرار گرفته‌اند. او تاکید کرد که «ایران هیچ‌گاه کوششی برای بستن تنگه هرمز نکرده است».

آقای صالحی هم‌چنین گفت که آمریکا باید نشان دهد که برای گفتگو با ایران آماده است و هیچ پیش‌شرطی برای آن نمی‌گذارد. اشاره وزیر امور خارجه ایران به نامه‌ای بود که آمریکا درباره تنگه هرمز به آیت‌الله خامنه‌ای نوشته است.

لئون پانه تا، وزیر دفاع آمریکا عصر دیروز چهارشنبه در یک کنفرانس خبری در پنتاگون گفت که نیروهای نظامی ایالات متحده هیچ نیازی برای آمادگی بیشتر به منظور مقابله با بسته شدن احتمالی تنگه هرمز ندارند و اگر چنین اتفاقی روی دهد، آمادگی کامل برای برخورد با چنین شرایطی را دارند.

او به خبرنگاران گفت: « ما همیشه حضور نظامی کافی داریم و برای هر مسئله اضطراری آمادگی لازم را داریم ولی هیچ ضرورتی نمی بینیم که کار خاصی انجام دهیم.»

به عقیده برخی کارشناسان ایران به هیچ رو قادر به بستن هرمز نیست و هر تلاشی در این زمینه تنها به زیان ایران و احتمالا از دست دادن هرگونه اختیاری در آب‌های خلیج فارس تمام می‌شود.

وزیر دفاع آمریکا در سخنان روز گذشته‌اش به روشنی اعلام کرد که آمریکا «برای حفظ امنیت و صلح در این منطقه از همه گزینه‌ها استفاده» خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، لئون پانه‌تا گفته است: «ما با هر کسی که می خواهد امنیت منطقه خاورمیانه را تهدید کند برخورد نظامی خواهیم کرد.»

او برای ایران دو «خط قرمز» مشخص کرد که عبارت بود از «دستیابی ایران به بمب اتمی» و «اقدام احتمالی برای بستن تنگه هرمز». با این همه پانه‌تا در پایان سخنانش تاکید کرد که تلاش اصلی آمریکا همواره بر حل اختلافات به شیوه‌ای صلح‌آمیز و بر اساس قوانین و مقررات بین‌المللی بوده است.

NK/KG