سازمان عفو بینالملل نروژ و دو نماینده پارلمان این کشور، نرگس محمدی فعال حقوق بشر ایرانی و الهذلول، فعال حقوق مدنی عربستانی را برای دریافت جایزه نوبل صلح نامزد کردند. خانم محمدی در تماس با دویچهوله این خبر را تأیید کرد.
تبلیغات
کاری اندرسن و کاری الیزابت کاسکی، دو نماینده پارلمان نروژ، نرگس محمدی فعال حقوق بشر و لُجین الهذلول فعال حقوق مدنی عربستانی را برای دریافت جایزه نوبل صلح نامزد کردند. آنها گفتند احترام به حقوق زنان فراتر از مرزهای دینی و سیاسی است که خاورمیانه را از هم جدا کرده است.
خانم نرگس محمدی در ارتباط با خبر معرفی خود روز جمعه ۲۲ اسفند (۱۲ مارس) به دویچه وله فارسی گفت: «من امروز با سازمان عفو بینالملل یک مصاحبه طولانی داشتم و در این مصاحبه مسئول عفو بینالملل نروژ این خبر (نامزدی برای جایزه نوبل صلح) را عمومی اعلام کردند و من هم با خبر شدم و خبرهای دیگری نیز برای من فرستادند که دو تن از نمایندگان پارلمان نروژ هم این کار را کردهاند و من را به اتفاق خانم لُجین الهذلول، فعال مدنی در عربستان، امسال برای جایزه نوبل نامزد کردهاند.»
نمانیدگان پارلمان نروژ گفتند در منطقه خاورمیانه درگیری و تنش حاکم است و اهدای جایزه نوبل صلح به زنانی از عربستان و ایران میتواند به همزیستی مسالمتآمیز میان ایرانیها و عربستانیها کمک و یاری و به کاهش تنشها کمک کند.
هردو نامزد معرفی شده برای جایزه نوبل صلح امسال اخیرا از زندان آزاد شدهاند و هر دو اهدافی شبیه به هم دارند.
نرگس محمدی مهر ماه گذشته از زندان آزاد شد. او سخنگو و نایب رئیس کانون مدافعان حقوق بشر در ایران است که با اتهاماتی چون فعالیت تبلیغی علیه نظام و تشکیل کارزار لغو اعدام به حبس طولانی مدت محکوم شده بود.
خانم محمدی در آبان ۹۸ همراه با چند زندانی زن دیگر، در همبستگی با اعتراضات آبان و آسیبدیدگان سیل و زلزله در دفتر زندان اوین تحصن کرده بود. رئیس زندان اوین، دی ماه ۹۸ او را با زور و ضرب و شتم به زندان زنجان فرستاد. سپس دادستانی زنجان "انتشار بیانیههای سیاسی، تشکیل کلاسهای آموزشی و تحصن اعتراضی در بند زنان" را به عنوان مستندات یک پرونده تازه معرفی کرد.
نایب رئیس و سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر ۱۷ مهر ۹۹ بعد از پنج سال و نیم حبس آزاد شد. اما کمتر از دو ماه بعد از آزادی احضاریهای به دست او رسید تا برای محاکمه در روز ۱۵ آذر به دادگاه برود.
لجین الهذلول، کنشگر حقوق زنان در عربستان سعودی است که اخیرا پس از دو سال و دو ماه حبس، نزد خانواده بازگشت. او در ماه مه ۲۰۱۸ همراه چند فعال مدنی دیگر به اتهام تبلیغ و تلاش برای حق رانندگی زنان دستگیر شد. چند ماه بعد از این دستگیری، زنان سعودی اجازه یافتند پس از دههها مبارزه، پشت فرمان بنشینند و رانندگی کنند.
لجین الهذلول که اینک ۳۱ سال سن دارد، در دسامبر ۲۰۱۸ در دادگاه جرایم تروریستی و با استناد به قانون "ضد ترور" به پنج سال و هشت ماه حبس محکوم شد. از آنجا که دو سال و ۱۰ ماه این حکم تعلیقی بود و لجین دو سال و دو ماه نیز در زندان به سر برده بود، آزادی او در اوایل ۲۰۲۱ دور از انتظار نبود.
پیش از این نیز خانم شیرین عبادی وکیل و فعال حقوق بشر ایرانی جایزه نوبل صلح را دریافت کرده است.
از شیرین عبادی تا نادیا مراد؛ برندگان نوبل صلح در قرن ۲۱ به روایت تصویر
جایزه نوبل صلح ۲۰۱۸ مشترکا به دنیس موکویگی، پزشک اهل کنگو و خانم نادیا مراد، دختر ایزدی رها شده از دست داعش و فعال حقوق بش اهدا شد. برندگان نوبل صلح در قرن ۲۱ به روایت تصویر
عکس: picture-alliance/AP Photo/F. Vergara
دنیس موکویگی (۲۰۱۸)
جایزه نوبل صلح ۲۰۱۸ مشترکا به دنیس موکویگی، پزشک اهل کنگو و خانم نادیا مراد، فعال حقوق بشری اهل عراق اهدا شد. موکویگی (تصویر) که تا کنون جوایز حقوق بشری متعددی کسب کرده، از چهرههایی سرشناسی است که در زمینه مبارزه با ناقصسازی جنسی زنان فعالیتهای گستردهای داشته و در راه درمان و رسیدگی به قربانیان این گونه خشونتها و تجاوزهای گروهی تلاش میکند.
عکس: Getty Images/V. Boyko
نادیا مراد (۲۰۱۸)
دیگر برندهی نوبل صلح ۲۰۱۸ نادیا مراد، دختر ۲۵ ساله ایزدی شهروند عراق، است. او در اوت سال ۲۰۱۴ به مدت سه ماه در چنگال نیروهای داعش بود و به بردگی جنسی گرفته شده بود. نادیا مراد پس از گریز از چنگ داعش و آمدن به اروپا فعالیت خود را در راه کمک به ایزدیها آغاز کرد. او به عنوان نماینده ایزدیهایی که مورد آزار و ستم داعش قرار گرفتهاند، گزارشی تکاندهنده از رفتار وحشیانه داعش با اسرای خود عرضه کرد.
عکس: Getty Images/AFP/K. Betancur
کمپین بینالمللی برای نابودی سلاحهای هستهای (۲۰۱۷)
جایزه نوبل صلح سال ۲۰۱۷ به "کمپین بینالمللی برای نابودی سلاحهای هستهای" (ican) به دلیل تلاشهای این گروه برای از بین بردن سلاحهای هستهای داده شد. این کمپین در سال ۲۰۰۷ در حاشیه کنفرانس بازبینی قرارداد منع گسترش سلاحهای هستهای و با محوریت گروه "پزشکان علیه سلاحهای هستهای" شکل گرفت و در حال حاضر ۴۵۰ گروه و سازمان مخالف سلاح هستهای از ۱۰۰ کشور را در برمیگیرد.
عکس: Reuters/D. Balibouse
خوآن مانوئل سانتوس (۲۰۱۶)
جایزه صلح نوبل سال ۲۰۱۶ به خوآن مانوئل سانتوس، رئیس جمهور کلمبیا تعلق گرفت. این جایزه برای تلاش رئیس جمهور کلمبیا در راستای پایان بخشیدن به پنج دهه جنگ خونین داخلی با رزمندگان فارک به او اهدا شد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/F. Vergara
هیأت چهارگانه گفتوگوی ملی تونس (۲۰۱۵)
جایزه صلح نوبل سال ۲۰۱۵ میلادی به هیأت چهارگانه گفتوگوی ملی تونس رسید. کمیته صلح نوبل اعلام کرد، کوششهای هیأت یادشده در جهت برقراری دمکراسی در تونس پس از بهار عربی آن را شایسته دریافت این جایزه کرده است.
عکس: Reuters/NTB scanpix/C. Poppe
ملاله یوسفزی (۲۰۱۴)
جایزه صلح نوبل سال ۲۰۱۴ به ملاله یوسفزی (نفر دوم از چپ)، دختر ۱۷ ساله پاکستانی و کایلاش ساتیارتی، فعال حقوق کودکان هند اهدا شد. این دو به خاطر فعالیتهایشان برای تحقق حقوق کودکان این جایزه را دریافت کردند.
عکس: AFP/Getty Images/A. Braastad
سازمان منع کاربرد سلاحهای شیمیایی (۲۰۱۳)
آکادمی علوم سوئد سازمان "بازدارندگی از به کارگیری جنگافزارهای شیمیایی" را به دلیل "تلاشهای گسترده خود برای از بین بردن سلاحهای شیمیایی" شایسته دریافت جایزه نوبل صلح در سال ۲۰۱۳ دانست. این سازمان در سال ۱۹۹۷ تأسیس شد و بر اساس قراردادی جداگانه با سازمان ملل متحد همکاری دارد. وظیفه اصلی این سازمان نظارت بر اجرای کنوانسیون سازمان ملل در مورد سلاح شیمیایی در جهان است.
عکس: picture-alliance/dpa
اتحادیه اروپا (۲۰۱۲)
کمیته نوبل در اسلو در سال ۲۰۱۲ جایزه نوبل صلح را به اتحادیه اروپا اهدا کرد. پیشتر نیز نهادهای بینالمللی موفق به دریافت نوبل صلح شده بودند. این جایزه به خاطر پیشبرد صلح و دموکراسی در اروپا به این نهاد اعطا شد.
عکس: picture-alliance/dpa
سه فعال زن قارهی آفریقا (۲۰۱۱)
کمیته نوبل سه فعال زن، الن جانسون-سیرلیف رئیسجمهور لیبریا، توکل کارمن از یمن و لیما گبووی فعال حقوق بشراهل لیبریا را برندگان نوبل صلح ۲۰۱۱ معرفی کرد. الن جانسون-سیرلف ۷۲ ساله، نخستین زن در قاره آفریقاست که به ریاست دولت رسیده است. توکل کارمن یکی از شناختهشدهترین چهرههای مبارزات مردمی در یمن و از بنیانگذاران نهاد "روزنامهنگاران زن مستقل" این کشور است. لیما گبووی، اهل لیبریا فعال حقوق زنان است.
عکس: dapd
لیو شیائوبو (۲۰۱۰)
جایزه نوبل صلح سال ۲۰۱۰ میلادی به نویسنده چینی لیو شیائوبو تعلق گرفت. کمیته نوبل صلح او را به دلیل مبارزهای طولانی و بدون خشونت برای حقوق اولیه انسانها در چین شایسته دریافت این جایزه دانست.
عکس: picture-alliance/dpa
باراک اوباما (۲۰۰۹)
باراک اوباما دسامبر ۲۰۰۹ در جریان بازدیدی کوتاه از اسلو، جایزه نوبل صلح را دریافت کرد. بسیاری از منتقدان بر این باور بودند رئیسجمهور آمریکا این جایزهی غافلگیرکننده را بسیار زود و حتی به عنوان پیشپرداخت دریافت کرد. اوباما برنامه خود برای جهانی عاری از سلاحهای اتمی را معرفی کرده اما هنوز آن را عملی نکرده است.
عکس: picture-alliance/dpa
مارتی آهتیساری (۲۰۰۸)
مارتی آهتيساری، رئيسجمهور پیشين فنلاند، برندهی جایزهی نوبل صلح در سال ۲۰۰۸ بود. کميته نوبل این جایزه را به خاطر خدمات این سیاستمدار ۷۱ ساله در جهت حل بسیاری از کشمکشهای بینالمللی به او اهدا کرد. آهتيساری، از جمله، از سال ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۳ رئیس "گروهکاری بوسنی ـ هرزگوینا" بود. یکی از مهمترین ماموریتهای موفقیتآمیز او امضای توافقنامه بین شورشيان جنبش استقلالطلب " آچه" و دولت مرکزی اندونزی بود.
عکس: Getty Images
راجندرا پاچائوری و ال گور (۲۰۰۷)
راجندرا پاچائوری، رئیس هیئت بینالمللی تغییرات جوی سازمان ملل متحد و ال گور، معاون رئیس جمهور آمریکا در دوره بیل کلینتون، در سال ۲۰۰۷ به پاس مبارزات خود برای جلوگیری از تغییرات جوی جایزه نوبل صلح را دریافت کردند.
عکس: picture-alliance/dpa
محمد یونس (۲۰۰۶)
محمد یونس (راست در تصویر)، اقتصاددان بنگلادشی که "بانکدار فقر" خوانده میشد همراه مسمات تسلیم بیگم، مدیر بانکی که او بنیانگذاری کرد سال ۲۰۰۶ جایزه نوبل صلح را دریافت کردند. این بانک به فقرا اعتبار مالی پرداخت میکرد. محمد یونس در این فاصله از پست خود کنارهگیری کرده است. وی در بنگلادش شخصیتی مورد مناقشه به شمار میرود.
عکس: Getty Images/AFP
آژانس بینالمللی انرژی هستهای (۲۰۰۵)
آژانس بینالمللی انرژی هستهای و مدیر کل آن محمد البرادعی (تصویر) در سال ۲۰۰۵ جایزه نوبل صلح را از آن خود کردند.
عکس: picture-alliance/dpa
وانگاری ماتای (۲۰۰۴)
وانگاری ماتای به عنوان نخستین زن آفریقایی سال ۲۰۰۴ موفق به دریافت نوبل صلح شد. این پروفسور کنیایی به پاس خدمات خود در زمینه توسعه، دموکراسی، صلح، مبارزه برای حقوق زنان و همچنین تلاش بیوقفه برای حفاظت از محیطزیست جایزه نوبل صلح را دریافت کرد. وانگاری ماتای که ۲۵ دسامبر ۲۰۱۱ درگذشت "مادر درختان" لقب گرفته بود.
عکس: dapd
شیرین عبادی (۲۰۰۳)
حقوقدان ایرانی، شیرین عبادی به عنوان نخستین زن مسلمان برای "شایستگی ویژه در خدمت به صلح" موفق به دریافت نوبل صلح سال ۲۰۰۳ شد. کمیته نوبل با اهدای این جایزه به شیرین عبادی تلاش وی برای دموکراسی، حقوق اولیه انسانها، به ویژه حقوق زنان و کودکان در ایران را ارج نهاد.
عکس: AFP/Getty Images
جیمی کارتر (۲۰۰۲)
جیمی کارتر، سی و نهمین رئیسجمهور آمریکا در سال ۲۰۰۲ از سوی آکادمی نوبل برنده جایزه صلح شناخته شد. اقای کارتر این جایزه را به پاس خدماتش برای یافتن راهحلهای صلحآمیز برای بحرانهای بینالمللی و پیشبرد دموکراسی و حقوق بشر در جهان دریافت کرد.
عکس: Getty Images
کوفی عنان و سازمان ملل متحد (۲۰۰۱)
کمیته نوبل صلح جایزه سال ۲۰۰۱ را به طور مشترک به کوفی عنان و سازمان ملل متحد اهدا کرد. عنان که در بین سالهای ۱۹۹۷ و ۲۰۰۶ دبیر کل سازمان ملل بود، در دوره طولانی فعالیتاش برای سازمان ملل، چندین جایزه صلح و حقوق بشری، از جمله ۴ عنوان دکترای افتخاری از ۴ قاره و جایزه ساخاروف پارلمان اورپا (۲۰۰۳) دریافت کرد. او در ماه اوت سال ۲۰۱۸ در سن هشتاد سالگی درگذشت.
عکس: picture-alliance/dpa
کیم دای جونگ (۲۰۰۰)
کیم دای جونگ، رئیسجمهور سابق کره جنوبی در سال ۲۰۰۰ به خاطر سیاستهای تنشزدایی در برابر کره شمالی جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.