در سال‌های اخیر همواره بیش از ۴۰ درصد از شاغلان ایرانی افرادی بوده‌اند که بیش از ۴۹ ساعت در هفته کار می‌کرده‌اند و بر این اساس چندشغله محسوب می‌شوند.

در یک دهه‌ی گذشته نوسان تعداد چندشغله‌ها هرگز به اندازه تغییرات در این زمینه در سال ۹۲ نبوده است. شمار چندشغله‌ها در ماه‌های پایانی دولت محمود احمدی‌نژاد و چند ماه آغاز دولت یازدهم سیر صعودی و نزولی بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است.

سایت "خبرآنلاین" با استناد به داده‌های مرکز آمار ایران گزارشی از تحولات بازار کار ایران در ۹ سال اخیر تهیه کرده که متن آن دوشنبه (۳۰ تیر/۲۰ ژانویه) منتشر شد.

افزایش چندشغله‌ها در پایان دولت دهم

مطابق این گزارش تعداد چندشغله‌های ایران در پایان سال گذشته ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر بود و در پایان تابستان ۹۲، که متاثر از کارنامه اشتغالی دولت دهم محسوب می‌شود این رقم به ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر رسید.

بر این اساس در چند ماه پایان دولت احمدی‌نژاد یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر به چندشغله‌ها اضافه شدند و در مجموع ۴۳ و نیم درصد نیروی کار در ایران بیش از یک شغل داشتند.

تغییر چشمگیر دیگر در این آمار به پاییز سال جاری مربوط می‌شود که در انتهای آن شمار چندشغله‌ها یکباره یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر کمتر شده است.

تعداد زنان چندشغله در سال‌های اخیر حدود نیم میلیون نفر بوده است. این تعداد در سال‌های مختلف بین ۱۴ تا ۱۷ درصد کل زنان شاغل را شامل می‌شوند.

عوامل مختلفی می‌تواند در بالا بودن آمار چندشغله‌ها موثر باشد که مهم‌ترین آن ناکافی بودن درآمدها، افزایش سرسام‌آور هزینه زندگی و کاهش شدید ارزش پول ملی است.

از سوی دیگر همه افرادی که بیش از ۴۹ ساعت در هفته کار می‌کنند الزاما دارای دو شغل مختلف نیستند و برخی از آنها مجبورند برای داشتن درآمد کافی بیش از ۴۴ ساعت مقرر در قانون در هفته کار کنند.

شاغلانی با یک ساعت کار در هفته

معیارهای مرکز آمار برای شاغل یا بیکار تلقی کردن شهروندان از مسائلی است که در سال‌های اخیر در مورد آن بسیار بحث و جدل شده و ظاهرا هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده است.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت قبلی مرداد ماه امسال مدعی شد در دو دولت محمود احمدی‌نژاد ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار شغل جدید ایجاد شد. مرکز آمار این ادعا را تکذیب کرد و نشان داد که در این دوره شمار بیکاران افزایش یافته است.

مرکز آمار فردی را که در هفته یک ساعت کار کرده باشد در فهرست شاغلان قرار می‌دهد. این تعریف ظاهرا در دولت یازدهم نیز همچنان ملاک قرار دارد.

روزنامه خراسان ۲۶ دی‌ماه با انتقاد از این روش به دولت یازدهم که شفافیت و ارائه آمارهای صحیح را یکی از اصول خود اعلام کرده توصیه کرد "به سمتی حرکت کند که آمارها بتوانند تصویر دقیق‌تر و واقعی‌تری از اقتصاد ایران به ویژه بازار اشتغال ارائه دهند".

مرکز آمار در پاییز سال پیش تعداد بیکاران را ۲میلیون و ۴۰۰هزار نفر اعلام کرد . این مرکز همچنین از وجود یک میلیون و ۹۰۰هزار نفر خبر داد که "اشتغال ناقص" دارند. افراد با یک ساعت کار در هفته نیز جزو این گروه به شمار می‌روند.

علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد و دارایی چندی پیش هشدار داد که با اضافه شدن فارغ‌التحصیلان به جمع متقاضیان کار، شمار بیکاران به زودی به هشت و نیم میلیون نفر می‌رسد.