«از همه آنان که رؤیاهای مرا به سخره گرفتند، سپاسگزارم
آنان به تخیل من پر و بال بخشیدند
از همه آنان که می‌خواستند مرا به شکل الگوی خود درآورند، سپاسگزارم
آنان ارزش آزادی را به من آموختند...»

چند سطر از اثری با عنوان "سپاس"، نوشته پائولو کوئیلو، این‌گونه آغاز می‌شود. همچنین از سوی پائولو کوئیلو نامه‌ای سرگشاده با مضمونی مشابه در زمان حمله آمریکا به عراق خطاب به رئیس جمهور وقت آمریکا، جورج بوش، منتشر شده است. کوئیلو در آن نامه به موانع و دردها به عنوان منبعی می‌نگرد که به درک حقیقت کمک می‌کند و انسان‌ها را در اراده خود برای رسیدن به آزادی مصمم می‌سازد.

نسرین ستوده، حقوقدان و فعال حقوق بشر، نیز به گفته خودش با الهام از اثر نویسنده مشهور برزیلی نامه‌ای را از درون زندان اوین خطاب به رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران نوشته است.

خانم ستوده در این نامه از آشکار شدن معیارها و دیدگاه قوه قضاییه برای مردم ایران و نیز جهانیان سپاسگزاری می‌کند و می‌نویسد: «سپاسگزارم که به ما نشان دادید معترضان انتخاباتی چه موجودات خطرناکی هستند. ما فراموش کرده بودیم آنها چه خیانت‌های بزرگی به ملت ایران کرده بودند!»

او به بازداشت‌های گسترده معترضان و «موجودات خطرناک» در همان ساعات اولیه پس از انتخابات اشاره می‌کند و اینکه به گفته ماموران، این بازداشت‌ها "اقدامی پیشگیرانه" بوده است‌. نسرین ستوده در بخشی دیگر از نامه، درباره صدور احکام سنگین برای معترضان انتخاباتی می‌نویسد که به گفته او، موجب برانگیختن حیرت دنیا شد و نیز تحسین مردم نسبت به کسانی را برانگیخت که با صبر و استقامت احکام حبس خود را تحمل می‌کردند.

او در ادامه می‌نویسد که دنیا متوجه تفاوت میان خواست حاکمان و مردم ایران شد: «سپاسگزارم که به جهان نشان دادید چه شکاف عظیمی میان تصمیمات حاکمان و آرزوی مردمان وجود دارد.»

زندان و محکومیت

نسرین ستوده، ۴۵ ساله و مادر دو فرزند سه ساله و یازده ساله، در روز ۱۳ شهریور ماه ۱۳۸۹ پس از احضار به دادسرای اوین بازداشت شد. او دوره بازداشت خود را در زندان اوین در سلول انفرادی گذراند و در طول مدت بازداشتش دوبار دست به اعتصاب غذا زد. او در ۱۹ دی ماه همان سال به ۱۱ سال حبس تعزیری، ۲۰ سال محرومیت از وکالت و خروج از کشور و پرداخت ۵۰۰ هزار ریال جریمه نقدی به‌خاطر "عدم رعایت حجاب اسلامی در ویدئوی سخنرانی‌اش" محکوم شد.

این وکیل دادگستری وکالت چندین تن از فعالان مدنی و سیاسی و نیز نوجوانان محکوم به اعدام را بر عهده داشت. از جمله موکلان او شیرین عبادی، عیسی سحرخیز، کیوان صمیمی و محمدصدیق کبودوند بودند. اتهام‌های دادگاه انقلاب اسلامی علیه او "اقدام علیه امنیت ملی"، "تبانی و تبلیغ علیه نظام" و عضویت در کانون مدافعان حقوق بشر ایران کرده بودند.

"سپاسگزاری" از حکم حبس بیش از موکلان

نسرین ستوده در بخش دیگری از نامه سرگشاده خود به رئیس قوه قضائیه، به محکومیت خود و شیوه رفتار با او در زندان می‌پردازد. او از حکم قاضی که در آن «به هیچ روی ملاحظه دو کودک خردسال» را نکرده سپاسگزاری می‌کند و می‌نویسد: «قاضی شما نشان داد زنان ایران را به هیچ بهانه‌ای نمی‌توان نادیده گرفت.» او می‌نویسد، سپاسگزار است که حکم حبس‌اش بیش از موکلانش است، چون رهایی از زندان پیش از موکلانش برایش بسیار دردناک می‌بود.

به نوشته او، حکم صادر شده علیه او توجه و محبت مردم ایران و آزادیخواهان جهان را نسبت به او برانگیخت و رفتار ماموران با او به هنگام اعزام به دادگاه، همراهی دو مرد مسلح و یک زن از سلول انفرادی تا دادگاه، باعث شد او «احساس مهم بودن» کند. در پایان نامه او «خصوصا از دادرسی عادلانه» «آقای رئیس» سپاسگزاری می‌کند.

انجمن قلم آمریکا جایزه سال ۲۰۱۱ خود را به نسرین ستوده به عنوان نویسنده، وکیل و رهبر جنبش حقوق زنان و کودکان در ایران اهدا کرد. شیرین عبادی که در ۲۶ آوریل ۲۰۱۱ از سوی نسرین ستوده جایزه قلم آمریکا را دریافت کرد، پیش از برگزاری مراسم اعطای جایزه به دویچه وله گفت که سخنرانی او درباره محدودیت آزادی بیان در ایران و وضعیت دشوار زندانیان سیاسی و عقیدتی به‌خصوص خانم نسرین ستوده خواهد بود. اعطای جایزه به این وکیل در بند فرصتی بود تا بار دیگر موضوع وضعیت حقوق بشر در ایران در سطح جهان مطرح شود.

KG/BB