نا‌آرامی‌های اخیر تونس به برخی کشورهای عربی نیز سرایت کرده است. در مصر و اردن صدای اعتراضات رساتر به گوش می‌رسد. سرنگونی دولت بن‌علی در تونس، امکان تغییرات و اصلاحات در کشورهای عربی را محتمل‌تر ساخته است.

هنوز زد و خوردهای مسلحانه از تونس گزارش می‌شود. درگیری میان طرفداران زین‌العابدین بن‌علی، رئیس جمهور مخلوع تونس، و نیروهای نظامی این کشور به صورت پراکنده جریان دارد. دولت موقت ائتلافی پس از تشکیل یافتن، وظیفه بازگرداندن آرامش، تامین امنیت جانی و برگزاری انتخابات آتی را در تونس برعهده خواهد داشت.

خودسوزی در مصر

یک شهروند مصری در روز دوشنبه (۲۷ دی/۱۷ ژانویه) در برابر پارلمان مصر در قاهره خود را آتش زد. به نظر می‌رسد که این اقدام تقلیدی از خودسوزی یک دانشجوی تونسی است. خودسوزی یک جوان تونسی در ماه دسامبر سال گذشته سرآغاز ناآرامی‌هایی بود که سرانجام به سرنگونی دولت بن‌علی منجر شد.

به گفته پلیس مصر، این مرد ۴۸ ساله، پس از خودسوزی به بیمارستان منتقل شده و جراحت وی نسبتاَ شدید است. به گفته شاهدان عینی، این مرد در خیابان شلوغی در قاهره در برابر پارلمان پس از ریختن بنزین بر بدنش، خود را آتش زد. اما یک راننده تاکسی که شاهد این اقدام بوده به کمک وی شتافته و آتش را خاموش می‌کند.

انگیزه‌ی خودسوزی این مرد تبعیض ادارات دولتی عنوان شده است. ظاهراَ این اقدام، اعتراضی به بستن رستوران وی توسط ماموران دولتی بوده است.

تظاهرات صدها نفر در اردن

در عمان، پایتخت اردن، نیز صدها نفر با بست‌نشینی در برابر پارلمان این کشور در روز یک‌شنبه (۲۶ دی/ ۱۶ ژانویه) دست به اعتراض زدند. شرکت‌کنندگان در این تجمع به تورم و سیاست اقتصادی دولت انتقاد داشتند. به گفته خبرگزاری‌های خارجی، حدود ۳ هزار نفر از اعضای اتحادیه‌های کارگری، طرفداران اخوان‌المسلمین و برخی احزاب چپ در این تجمع شرکت داشته‌اند.

همام سعید، یکی از رهبران اخوان‌المسلمین اردن، درباره وضعیت این کشور گفت: «متاسفانه ما نیز با مشکلات مشابه‌ای همچون مردم تونس روبروییم. این مشکلات تونس را به جنبش واداشت، ما نیز باید به ستم پایان دهیم و آزادی و اراده ملی را از قید وبندها برهانیم.»

عبدالهادی الفلاحت، نماینده اتحادیه کارگری اردن نیز تصریح کرد که «ما خواهان برکناری دولت و تقسیم عادلانه ثروت هستیم.» در روز شنبه نیز ۵۰ نفر از اعضای اتحادیه کارگری اردن راه ورودی به سفارت تونس در عمان را مسدود کردند.

دولت اردن در واکنش به اعتراضات اخیر بسته‌ای کمکی بالغ بر ۱۲۶ میلیون یورو را به تصویب رساند. این بسته برای مقابله با افزایش قیمت‌ها و به منظور اشتغال‌زایی در نظر گرفته شده است. به گفته شورای اقتصاد اردن یک چهارم مردم این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

واکنش‌های بین‌المللی به حوادث اخیر تونس

کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در روز دوشنبه (۲۷ دی/۱۷ ژانویه) اعلام کرد که اروپا آماده کمک‌‌های اقتصادی به تونس و تثبیت روند دمکراسی در این کشور است. به گفته اشتون اتحادیه اروپا همچنین آماده یاری رساندن برای برگزاری انتخابات در تونس است.

دفتر خانم اشتون اعلام کرد که اتحادیه اروپا از طرف‌های درگیر در تونس خواسته که اعتدال را در کردار و رفتار خود رعایت کنند. به گفته مقامات اروپایی، مسئولان تونس همچنین باید با پرهیز از خشونت، امنیت جانی مردم را نیز تامین کنند.

رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، نیز قیام مردم تونس را قابل فهم خواند. نخست‌وزیر ترکیه دوشنبه (۲۷ دی/۱۷ ژانویه) در جمع خبرنگاران در استانبول تاکید کرد که در تونس تنها مشکلات اقتصاد و بیکاری سبب نارضایتی مردم نبوده، بلکه نقض آزادی‌ها و حقوق ‌پایه‌ای نیز دلیل اعتراضات مردمی بوده است.

به گفته اردوغان، نباید میان مسئولان دولتی و مردم شکاف ایجاد شود. اردوغان پیش از سفر خود به سوریه تصریح کرد که قیام مردم تونس «به صورت موجی» در منطقه گسترش خواهد یافت. نخست‌وزیر ترکیه ابراز امیدواری کرد که بزودی برای مشکلات در تونس راه‌حلی یافته شود.

گیدو وستروله، وزیر امورخارجه آلمان، نیز در روز دوشنبه اعلام کرد که اتحادیه اروپا از گام‌های تونس در جهت دمکراسی پشتیبانی خواهد کرد. به گفته وستروله، اوضاع در تونس «همچنان بسیار مبهم است».

به گفته وزیر امور خارجه آلمان، تنها یک راه برای برقراری ثبات در تونس وجود دارد. وستروله تاکید کرد که این راه تنها از طریق استقرار دمکراسی و دولت قانون‌مدار متصور است. وستروله کماکان شهروندان آلمانی را از سفر به تونس برحذر داشت.

SI/KG