نشست کشورهای "گروه هشت" در سایه بحران یورو
۱۳۹۱ اردیبهشت ۲۹, جمعه سران کشورها و دولتهای هفت کشور مهم صنعتی جهان بهعلاوهی روسیه، روز جمعه (۱۸ مه/۲۹ اردیبهشت) در کمپ دیوید آمریکا گرد میآیند تا دربارهی مسائلی چون بحران یورو، حفاظت از محیط زیست، کمک به آفریقا و مناقشهی اتمی با ایران رایزنی کنند.
این نشست احتمالا تحت تاثیر بحران یورو قرار خواهد داشت. آمریکا کشورهای اروپا را به اصلاحات بیشتر و تکانههای تازهای برای رشد اقتصادی تشویق میکند. اتحادیهی اروپا قصد دارد در این نشست از خط مشی تثبیت اقتصادی خود دفاع کند، ولی احتمالا یکپارچه نخواهد بود.
چهرهای جدید در نشست
چهرهی جدید در نشست "گروه هشت"، فرانسوا اولاند، رئيسجمهوری تازهی فرانسه است که با قرارداد موسوم به "پیمان تثبیت، هماهنگی و هدایت اتحادیهی اقتصادی و ارزی اروپا" مخالف است. این پیمان در واکنش به بحران بدهیهای دولتی در کشورهای اتحادیهی اروپا منعقد شد و سازوکاری برای کنترل ثبات و رشد موزون اقتصادی این کشورهاست.
ولی رئيسجمهوری سوسیالیست فرانسه خواهان اتخاذ سیاستی اقتصادی مبنی بر رشد بیشتر است. این در حالیست که آلمان دیگر قدرت بزرگ حوزهی مالی یورو، خواهان سیاست صرفهجویی اقتصادی است. این موضوع و مسالهی بحران تشکیل دولت در یونان، از مسائل کانونی نشست گروه هشت خواهد بود و ناظران انتظار دارند که در این رابطه موضعگیریهایی اتخاذ و بیانیههایی صادر شود.
فهرست موضوعاتی که قرار است در این نشست بررسی شود دراز است؛ از مشکل گرسنگی در آفریقا و تامین مواد خوراکی برای کشورهای فقیر این قاره گرفته، تا برنامهی خروج نیروهای خارجی از افغانستان، مناقشهی اتمی با ایران، مسائل زیستمحیطی و رویکرد نسبت به سوریه و کرهی شمالی، همه از موضوعاتی هستند که قرار است در این نشست به بحث و مذاکره گذاشته شود. این در حالیست که این نشست دو روزه برای بررسی این معضلات بیش از ۲۴ ساعت فرصت ندارد.
روسای جمهوری و نخستوزیران کشورهای آمریکا، بریتانیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن و روسیه در نشست کمپ دیوید شرکت خواهند داشت. ۱۵ درصد جمعیت جهان در این ۸ کشور زندگی میکنند و این کشورها دو سوم بازده اقتصاد بینالمللی را دارا هستند.
نقش روسیه و غیبت پوتین
ولادیمیر پوتین، رئيسجمهوری تازهی روسیه، پیشتر اعلام کرد که در این نشست شرکت نخواهد کرد. وی دمیتری مدودف، رئيسجمهوری پیشین و نخست وزیر فعلی روسیه را به نمایندگی از سوی خود به این نشست گسیل کرده است.
با توجه به اهمیت نقش روسیه در مسائلی چون بحران سوریه و مناقشهی اتمی با ایران، پیشبینی میشود که در نشست کمپ دیوید پیشرفتی جدی در این عرصهها حاصل نشود.
ناظران سیاسی وضعیت پیشآمده را ناخوشایند ارزیابی میکنند. به گفتهی آنان بدون حضور جدی روسیه، از این گروه، هفت کشور صنعتی باقی میمانند که جامعهای از کشورهای پیشرفتهی دمکراتیک را تشکیل میدهند و در خطوط کلی سیاستهای اقتصادی توافق دارند.
ناظران سیاسی معتقدند این مساله علت وجودی نشست گروه هشت را زیر سوال میبرد. این نشست فاقد سازمانی محکم و قواعدی استوار است و در دههی ۱۹۷۰ در واکنش به بحران نفت ایجاد شده است. ولی مسائلی که در دستور کار آن قرار دارند، تقریبا همان مسائلی هستند که در نشست "گروه ۲۰" مطرح میشوند که همایش کشورهایی با قدرت اقتصادی بیشتر است.
با این همه، بروس جونز، کارشناس سیاست بینالمللی "انستیتوی بروکینگ"، معتقد است که حوادث موسوم به "بهار عربی" نشست "گروه هشت" را نجات داد، زیرا در این نشست روندی جریان مییابد که قدرتهای بزرگ صنعتی میتوانند در آن کمکهای سیاسی و اقتصادی خود را هماهنگ کنند.
جونز معتقد است که "گروه هشت" میتواند در آینده گسترش یابد، یا بهطور دائمی یا بهصورت موقت و در واکنش به موضوعات مشخصی که در دستور کار قرار میگیرند. برای نمونه در جریان نشست تدارکاتی وزیران امور خارجهی کشورهای "گروه هشت" در واشنگتن، برای اتخاذ رویکرد در قبال سوریه، از وزیر امور خارجهی ترکیه نیز دعوت به عمل آمد.
نشست سران کشورهای "گروه هشت" همچنین فرصتی برای تک تک این کشورهاست تا مناسبات دوجانبه با دیگر کشورها را نیز مورد بحث و بررسی قرار دهند.