گروه بیست در سال ۱۹۹۹ در واکنش نسبت به بحران مالی در آسیا، برزیل و روسیه تشکیل شد. ولی نخستین نشست سران این کشورها، در اوج بحران مالی جهان در نوامبر سال ۲۰۰۸ در واشنگتن برگزار شد. از آن پس این کشورها سه نشست دیگر نیز برگزار کردند و نشست روزهای پنجشنبه و جمعه (۱۱ و ۱۲ نوامبر) پنجمین نشست آن‌هاست.

تمرکز نود در صد قدرت اقتصادی جهان

آرژانتین، استرالیا، برزیل، کانادا، چین، فرانسه، آلمان، هند، اندونزی، ایتالیا، ژاپن، مکزیک، روسیه، عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، کره‌ی جنوبی، ترکیه، بریتانیا، ایالات متحده‌ی آمریکا و اتحادیه‌ی اروپا، اعضای گروه بیست را تشکیل می‌دهند. بدین‌سان قدرتمندترین کشورهای صنعتی و قدرت‌های اقتصادی در حال گذار جهان، این مجموعه را می‌سازند.

این مجموعه، دو سوم جمعیت جهان و ۹۰ درصد قدرت اقتصادی آن را دربرمی‌گیرد. همچنین چهار پنجم کل تجارت جهان در دست این کشورهاست. بنابراین می‌توان گفت که تصمیمات گروه بیست، برد و تاثیری جهانی دارد.

در نشست سئول، موضوع اصلی فقط مشکلات حاد مالی در جهان نخواهد بود، بلکه هماهنگی سیاست‌های مرتبط با اقتصاد، تبادل ارز، مسائل اقلیمی، انرژی و توسعه نیز در کانون مباحث قرار خواهد داشت. افزون بر آن، بر شمار کشورهای شرکت کننده در این نشست افزوده خواهد شد. نمایندگان اسپانیا، ویتنام، سنگاپور، اتیوپی و مالاوی نیز در سئول حضور خواهند داشت.

رشد استوار و متوازن

به گفته‌ی کارشناسان، بی‌تردید یکی از مهم‌ترین موضوعات مناقشه‌برانگیز در نشست سئول، کاهش عدم توازن دراقتصاد جهانی است. کشورهای گروه بیست در پی دستیابی به رشدی استوار و متوازن هستند. قرار است در سئول برنامه‌ای در این زمینه به تصویب برسد. در نشست‌های گذشته، مجادلات سختی در رابطه با تراز مازاد و کسری تجارت کشورها درگرفت. آلمان انتقاداتی را که با توجه به موفقیت‌های این کشور در زمینه‌ی صادرات صورت گرفت، ناوارد می‌دانست.

کشورهایی که اعتلای اقتصادی آن‌ها قائم به ذات است، باید از سال ۲۰۱۱ اصلاحاتی در بودجه‌ی خود ایجاد کنند. در آخرین نشست گروه بیست در تورنتو تصمیم گرفته شد که این کشورها، بدهی‌های تازه‌ی خود را تا سال ۲۰۱۳ به نصف کاهش دهند و از سال ۲۰۱۶ سطح بدهی خود را ثابت نگه ‌دارند یا کاهش دهند.

رقابت‌های ارزی

یکی دیگر از مسائل مورد مناقشه، نرخ ارز است که اکنون هفته‌هاست در بازارهای مالی جهان ناآرامی ایجاد کرده است. نه تنها چین بطور مصنوعی ارزش پول خود را پایین نگاه می‌دارد تا صادرت خود را افزایش دهد، بلکه ایالات متحده نیز به دلیل پایین بودن نرخ دلار مورد انتقاد است.

به دلیل ضعف دلار، کشورهای صادرکننده‌ی دیگر مانند ژاپن و برزیل تلاش می‌کنند از صعود ارزش پول خود جلوگیری کنند.

یکی دیگر از مسائل کانونی نشست سئول، تنظیم بازارهای مالی جهان است. در سال ۲۰۰۸ در واشنگتن تصمیم گرفته شد که از این پس، هیچ بازار و محصول مالی، و هیچ شرکت‌کننده‌ای در بازار بدون نظارت باقی نماند. قرار است در سئول، قواعد شدیدتری برای سرمایه‌ی خودی بانک‌ها که قلب اصلاحات بازار مالی به شمار می‌رود، به تصویب برسد.

نظم تازه در صندوق بین‌المللی پول

همچنین قرار است در نشست سئول، نظم تازه‌ای در مناسبات قدرت حاکم بر صندوق بین‌المللی پول به تصویب برسد. از قدرت کشورهای صنعتی در صندوق بین‌المللی پول کاسته خواهد شد و در عوض کشورهای پویای در حال گذار، موقعیت خود را در این نهاد مستحکم‌تر خواهند ساخت.

خطر ایجاد موانع در گردش سرمایه و تجارت آزاد افزایش یافته است و به همین دلیل گروه بیست موظف است تا سال ۲۰۱۳ از هرگونه اقدامات حمایت‌گرایانه در اقتصادهای ملی (پروتکسیونیسم) خودداری کند.

ایجاد یک شبکه‌ی امنیتی مالی بین‌المللی از دیگر موضوعات مورد بحث در نشست سئول خواهد بود. بویژه کشور میزبان کره‌ی جنوبی و چند اقتصاد پویای دیگر تلاش می‌کنند با ایجاد یک شبکه‌ی امنیتی جهانی، از فرار ناگهانی سرمایه‌ها از کشور خود جلوگیری کنند. قرار است به این منظور، نهادهای اعتباردهنده‌ای در صندوق بین‌المللی پول فعال شوند. آلمان تا کنون با ایجاد سازوکار یاری دهنده به دولت‌هایی که مشکل پرداخت دارند مخالفت کرده است.

موضوعات مربوط به انرژی و مواد خام و نیز کمک‌های عمرانی برای توسعه، از دیگر مسائل مورد بحث در نشست سئول خواهند بود.

فراخوان بان کی‌مون

ناظران معتقدند که با توجه به حجم عظیم مسائل مورد بحث در این نشست، باید بیش از اتحاد و تفاهم، انتظار مناقشه و اختلاف داشت. بی‌دلیل نیست که بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل، یک روز پیش از آغاز نشست سران گروه بیست در سئول، از قدرتمندترین اقتصادهای جهان خواست که به وعده‌های خود برای چیرگی بر فقر در جهان وفا کنند.

بان کی‌مون با توجه به اختلاف نظر شدید، کشورهای بیست را به همکاری بیشتر فراخواند و گفت اکنون وقت اتحاد است.

BM/MM