نورسلطان نظربایف، رئیس جمهوری قزاقستان در مقاله‌ای که نیویرک تایمز آن را منتشر کرده، نکاتی را درباره استفاده از انرژی هسته‌ای به ایران گوشزد کرده است.

نظربایف متن خود را با وحشت جهانی از "تروریسم هسته‌ای" آغاز کرده  و متذکر شده که اگر گروه‌های تروریستی به مواد لازم برای ساخت سلاح اتمی یا مواد رادیواکتیو دست پیدا کنند، از استفاده از آن خودداری نخواهند کرد.

نظربایف که در حال حاضر به همراه نمایندگان ۵۲ کشور دیگر در کنفرانس امنیت هسته‌ای در سئول به سر می‌برد، از قزاقستان به عنوان کشوری نام برده که تهدید هسته‌ای را تجربه کرده است.

او به پایگاه اتمی "سمی‌پلاتینسک" (semiplantinsk) در شوروی سابق اشاره کرده که هم‌اکنون جزو قزاقستان است. در این پایگاه در فاصله سال‌های ۱۹۴۹ تا ۱۹۸۹ حدود ۴۶۰ انفجار هسته‌ای آزمایش شد.

نظربایف نوشته نتیجه این آزمایشات کشته شدن هزاران نفر از ساکنان این منطقه به دلیل تشعشعات رادیواکتیو، بالا رفتن نرخ سرطان و زایمان‌های نارس نسبت به سایر مناطق کشور و به دنیا آمدن نوزادان با نارسایی‌های فیزیکی و روحی در این منطقه بوده است.

وی نوشته: «این میراث غمبار، توضیحی است بر چرایی تعهد و الزام مردم ما برای کم کردن سایه بمب اتمی از سر دنیا».

نظربایف سپس شرح داده که همین احساس مسئولیت باعث برچیده شدن نیروگاه سمی‌پلاتینسک در بیست سال پیش به طور داوطلبانه شد. پس از فروپاشی شوروی، قزاقستان به چهارمین قدرت هسته‌ای جهان تبدیل شد اما به طور داوطلبانه نیروگاه‌های اتمی خود را برچید.

به گفته‌ی رئیس جمهور قزاقستان، مردم این کشور از آن زمان تلاش می‌کنند دیگر کشورها را تشویق کنند تا راه قزاقستان را بروند و دنیایی بسازند که در آن بمب اتمی به تاریخ بپیوندد.

نظربایف همچنین تاکید کرده که وقتی یک کشور مجهز به سلاح اتمی باشد، دیگر کشورها نیز احساس می‌کنند برای محافظت از خود باید به این سلاح مجهز شوند و این دلیلی است بر گسترش سلاح هسته‌ای و تهدیدی برای امنیت همه جهان که می‌تواند به یک خطر بزرگتر منتهی شود و آن تجارت غیرقانونی و خطرناک مواد اولیه مورد نیاز برای ساخت این سلاح‌هاست.

توصیه به ایران

رئیس جمهور قزاقستان در بخش دیگری از مقاله خود به ایران اشاره کرده و نوشته جامعه بین‌الملل نگران هدف واقعی ایران از برنامه اتمی‌اش است. نظربایف نوشته: «با به رسمیت شناختن حق تمامی اعضای جامعه بین‌الملل برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی اتمی تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قزاقستان از روابط نزدیک دیپلماتیک با همسایه خود در دریای خزر استفاده می‌کند تا تهران را متقاعد سازد از این مثال‌ها عبرت بگیرد».

نظربایف همچنین اعلام کرده که قصد دارد همراه با همسایگان قزاقستان، ایده آسیای مرکزی عاری از سلاح  اتمی را اجرایی کند و از تجارب قزاقستان برای بیشتر شدن تعداد مناطق بدون سلاح اتمی در سراسر خاورمیانه استفاده کند. وی تاکید کرده که در این زمینه نیاز به ضمانت قانونی از سوی کشورهای دارای سلاح اتمی وجود دارد تا از این سلاح علیه کشورهایی که بمب اتمی ندارند استفاده نکنند.

تاسیس بانک سوخت هسته‌ای در قزاقستان

رئیس جمهور قزاقستان این کشور را با توجه به اینکه دارنده بیشترین معادن اورانیوم جهان است، مکان مناسبی برای تبدیل شدن به اولین بانک سوخت هسته‌ای جهان دانسته، بانکی که به گفته‌ی وی می‌تواند با حمایت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اورانیوم مورد نیاز سوخت رآکتورهای اتمی برای مصارف صلح‌آمیز را تامین کند، بدون آنکه نیازی به معامله اورانیوم در بازار آزاد باشد. تمام کشورهای عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز می‌توانند به این بانک دسترسی داشته باشند.

نظربایف در پایان نوشته‌ی خود به سایر کشورها اطمینان داده که با چشم‌پوشی از سلاح اتمی سود زیادی نصیب‌شان خواهد شد. وی نوشته: «من شک ندارم که قزاقستان به دلیل تصمیمی که بیست سال پیش گرفت، در حال حاضر کشور موفق‌تر و باثبات‌تری است که تاثیرگذاری بیشتری بر جامعه بین‌الملل دارد و دوستان بیشتری هم در دنیا دارد».

به نظر وی رسیدن به این درک و احساس مشترک که جهان بدون سلاح اتمی جهان امن‌تری خواهد بود، تنها راه جلوگیری از گسترش سلاح اتمی و کم کردن امکان دستیابی تروریست‌ها به سلاح‌های مرگبار است. وی قول داده که شهروندان قزاقستان حاضرند هرکاری بکنند تا دنیایی به وجود آید که در آن سلاح اتمی ریشه کن شده باشد.

رئیس جمهوری قزاقستان در پایان مطلبش درباره ایران نوشته: «ما قصد داریم موفقیت و کامیابی و همبستگی صلح‌آمیز را جانشین ترس و شک کنیم. ایران در حال حاضر با این تصمیم روبروست. ما باید تلاش کنیم تا موقعیت مناسبی را به وجود آوریم که در آن سایر کشورها هم بتوانند یک انتخاب صحیح داشته باشند».

SH/MM