نقش پهپاد ترکیه در نابودی "مسکووا"، نماد قدرت روسیه
۱۴۰۱ فروردین ۲۶, جمعه
گفته میشود ترکیبی از سلاحهای مختلف، رزمناو "مسکووا"، این نماد قدرت روسیه را متلاشی و در دریای سیاه غرق کرد. اما به نظر میآید پهپاد "بیرقدار TB2" ارتش اوکراین، ساخت ترکیه، نقشی تعیینکننده در نابودی رزمناو داشته است.
تبلیغات
در صورتی که روایت اوکراین درست باشد، رزمناو مسکووا هدف اصابت دو موشک کروز هدایتشده از زمین قرار گرفته و بعد از مدتی در آبهای دریای سیاه فرو رفته است.
آنچه هنوز در پردهای از ابهام قرار دارد، این است که چگونه اوکراینیها موفق شدند پدافند هوایی این رزمناو روسی را که نماد قدرت کرملین بود، خنثی سازند. بر اساس اطلاعاتی که طرف اوکراینی داده است، پهپاد رزمی ساخت ترکیه نقش اساسی در این حمله احتمالی داشته است.
پهپاد "بیرقدار TB2" ساخت ترکیه بهاحتمال مختصات هدف را به زمین انتقال داده است، به طوری که موشک کروز توانسته بدون اینکه شناسایی شود، شلیک شود.
کلاهک موشکهای این پهپاد که به طور لیزری هدایت میشوند، بدون تردید کوچکتر از آن هستند که بتوانند به یک رزمناو موشکی آسیب جدی وارد کنند، مگر آنکه توانسته باشند کلاهکهای موشکهای سوار بر رزمناو "مسکووا" را با دقتی بسیار بالا مورد اصابت قرار دهند.
این گمانهزنی نیز هست که یک بمباران اولیه توسط چندین پهپاد میتوانسته سامانه پدافند موشکی "مسکووا" را گمراه کرده باشد. در پی این گمراهسازی دو موشک "نپتون" که در سطحی پایین پرواز میکنند و قابل تشخیص برای رادارها نیستند، به سوی این رزمناو شلیک شدهاند.
در طول هفتههای گذشته پهپادهای "بیرقدار TB2" ارتش اوکراین توانستهاند چندین سامانه دفاعی و ستون تانکهای روسی را متلاشی کنند و مانع از پیشروی آنها شوند.
یک کاروان تروریستهای شبهنظامی چچنی که به مأموریت از سوی رمضان قدیروف، حاکم چچن، قرار بود به نیروهای ارتش روسیه کمک کند تا وارد کییف شوند، نیز به کمک این پهپادها متوقف شده است.
تهیه پهپاد، اولویت اوکراین بود
مراد اصلان، کارشنان امور نظامی و افسر سابق ارتش ترکیه میگوید که پهپادها نقشی تعیینکننده برای ممانعت از پیشروی ارتش روسیه داشتهاند. "بدون پهپادها، احتمال داشته که تا حالا اوکراین این جنگ را باخته باشد."
پهپادهای ترکیه بارها قابلیت و توانمندی خود را در برابر سلاحهای روسی نشان دادهاند. در لیبی توانستند سامانه پدافند هوایی "پانتسیر" روسی ارتش چریکی خلیفه حفتر را از کار بیندازند و بدین گونه سرنوشت جنگ را به سود دولت وحدت ملی در طرابلس بچرخاندند.
در جنگ آذربایجان و ارمنستان، بخش بزرگی از توپخانه ارمنستان را نابود کردند و شمار زیادی از سامانههای "پنتسیر" و "بوک" روسی را خنثی کردند. به همین دلیل، برای ارتش اوکراین تهیه این پهپادها از اولویت بالایی برخوردار بود.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه در آخرین سفرش به کییف، پیش از آغاز جنگ در سوم فوریه، حتی توافقنامهای را با ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین امضا کرد که این پهپادها به طور مشترک در اوکراین تولید شوند، پهپادهایی که تا آن زمان به اوکراین صادر میشدند. توافقهای دیگر شامل تولید مشترک سیستمهای موتور برای فنآوری هواپیمایی میشدهاند.
ویژگیهای پهپاد "بیرقدار TB2"
طول بالهای این پهپاد ۶.۵ متر و درازای آن ۱۲ متر است. نگهداری پهپاد بیرقدار بسیار آسان و مخفیکردن آن راحت است، زیرا برخلاف جتهای جنگی، نیاز به باند پرواز ندارد. با حداکثر سرعت ۲۲۲ کیلومتر در ساعت، تقریبا سرعت کمی دارد، اما ۲۴ ساعت قادر است در هوا بماند. وزن سلاحی که بتواند حمل کند ۱۵۰ کیلوگرم است اما میتوان سیستمهای مختلف تسلیحاتی را بر آن سوار کرد. پرواز در سطح پایین و سرعت کم، این پهپاد را قادر میسازد با دقت بالا به هدف خود شلیک کند.
ترکیه طرح ساخت مدل TB-3 این پهپاد را در دست اجرا دارد و انتظار میرود که پهپادهای رزمی دیگر نیز ساخته شود. هماکنون ترکیه طرح یک جت جنگی بدون سرنشین، یعنی یک سوپرپهپاد را معرفی کرده است.
باید اما افزود که اجزای پهپاد بیرقدار TB2 تماما ساخت ترکیه نیست و این کشور آنها را وارد میکند. بنابراین ترکیه در تولید پهپادهای خود کاملا مستقل نیست.
اما پهپادها نمیتوانند تنها عامل پیروزی در صحنه نبرد باشند. این هواپیماهای بدون سرنشین بایستی با سامانههای رزمی دیگر درآمیزند. مراد اصلان، کارشناس نظامی از "چند برابر کردن ضریب قدرت" سخن میگوید. پهپادها به نیروهای مستقر بر روی زمین کمک میرسانند تا ضعفهای طرف مقابل را بتوانند تشخیص دهند و به سرعت از آن استفاده کنند.
بدین گونه، زمانی که تهاجم روسیه به اوکراین آغاز شد، اوکراین زمان خرید و در نهایت توانست به یک توازن استراتژیک با نیروهای روسیه دست یابد.
موفقیت پهپاد "بیرقدار TB2" در کاربست آن علیه تسلیحات متعارف روسیه، متکی بر دو عامل است: رادار سامانه پدافند هوایی "پنتسیر" روسی قادر نیست TB2 را به دلیل حجم کوچک آن و صدای کمی که ایجاد میکند، تشخیص دهد. از سوی دیگر پهپادهای بیرقدار ساخت ترکیه، مسلح به مهمات هوشمند هستند که با هدایت لیزری میتوانند اهداف را تشخیص و مورد اصابت قرار دهند. از این رو سکوهای رادار یک ناو جنگی در برابر آن فاقد هر گونه قدرتی است.
سلاحهایی که غرب در اختیار اوکراین گذاشت به روایت تصویر
بدون کمکهای تسلیحاتی کشورهای غربی، اوکراین توان مقابله با تجاوز ارتش روسیه را نداشت. چه سلاحهایی برتری تسلیحاتی روسیه بر اوکراین را برهم زدند؟ در این گزارش تصویری ببینید:
تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با ورود و پیشروی هزاران دستگاه تانک و زرهپوش به خاک این کشور آغاز شد. یکی از مهمترین سلاحهایی که بلای جان تانکهای روسی و مانع از پیشروی آنها شد موشک دوشانداز ضد تانک هدایت شونده جاولین (نیزه) است. طبق آمار رسمی فقط آمریکا ۴هزار و ۶۰۰ دستگاه از این موشکها را در اختیار اوکراین قرار داده و دیگر کشورهای غربی نیز شمار دیگری به اوکراین فرستادهاند.
آمریکا ۵ فروند هلیکوپتر ترابری نظامی میل ۱۷ ساخت روسیه که تاکنون ۱۵ هزار فروند از آن ساخته شده و در ۷۰ کشور مستقر هستند را در اختیار ارتش اوکراین قرار داده است. همچنین یکصد فروند پهپاد انتحاری نیز به ارتش اوکراین تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/Kacper Pempel
پایان برتری هوایی با اف آی ام-۹۲ استینگر
نیروی هوایی اوکراین عملا از چند هواپیما و هلیکوپتر قدیمی ساخت اتحاد شوروی سابق تشکیل شده بود. تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با برتری مطلق هوایی این کشور همراه بود که ارسال موشکهای دوشانداز ضد هوایی استینگر با سیستم گرمایاب به این برتری هوایی پایان داد. آلمان ۵۰۰ دستگاه، آمریکا ۱۴۰۰ دستگاه و سایر کشورهای غربی نیز مقادیر دیگری استینگر به اوکراین کمک کردند.
عکس: picture-alliance/epa/C. Rehder
موشک ضد تانک NLAW
سلاح دوشپرتاب و یک بار مصرف "ضد تانک سبک نسل بعدی" (NLAW) در سوئد توسعه یافته و در بریتانیا تولید شده است. بریتانیا تا ماه مارس ۶ هزار راکت به اوکراین کمک کرده که ۳ هزار و ۶۱۵ قبضه آن "NLAW" بوده است.
عکس: Pavlo Palamarchuk/AP/dpa/picture alliance
خوردوهای زرهپوش و کمکهای دارویی
دولت آلمان تاکنون ۸۰ دستگاه خودرو زرهپوش به همراه ۵۰ دستگاه آمبولانس و کمکهای دارویی دیگر به اوکراین ارسال کرده است.
عکس: Daniel Karmann/dpa/picture alliance
ارسال استرالا ۲ انبار شده در آلمان
از دوران جنگ سرد در انبارهای تسلیحاتی آلمان دمکراتیک (آلمان شرقی) موشکهای دوشانداز ضد هوایی استرلا ۲ ساخت اتحاد شوروی که در ناتو به آن "سام ۷" گفته میشد، نگهداری میشدند. به دستور دولت آلمان ۲۷۰۰ قبضه از این موشکها برای کمک به اوکراین فرستاده شدند. دیگر کشورهای عضو پیمان ورشو سابق مانند لهستان و رومانی نیز از این موشکها به اوکراین فرستادهاند.
عکس: Michael Mandt/Bundeswehr/dpa/picture alliance
هاموی، رادار و قایقهای گشتزنی
در میان کمکهای آمریکا به اوکراین ۷۰ دستگاه خودرو "هاموی" (هامر اچ وان)، ۳ فروند قایق گشتزنی، ۸ دستگاه سیستم رادار، ۲۵ هزار کلاهخود و ۲۵ هزار جلیقه ضد گلوله دیده میشود.
عکس: AFP/Getty Images/S. Supinsky
سلاح ضد تانک، مسلسل و فشنگ و غذای سربازی
پانصد قبضه "سلاح ضد تانک ۳" به همراه یک هزار گلوله، ۱۰۰ قبضه تیربار "ام ژ۳"، ۱۶ میلیون فشنگ، ۲۳ هزار کلاهخود، ۱۳۰۰ جلیقه ضد گلوله، ۳۵۰ هزار پرس غذای سربازی از دیگر کمکهای آلمان تا ماه مارس به اوکراین بوده است.
عکس: Philipp Schulze/dpa/picture alliance
توپ، خمپاره و فشنگ
آمریکا همچنین تاکنون ۶۰ میلیون فشنگ، بیش از یک میلیون خمپاره و گلوله توپ، ۳۰۰ قبضه خمپارهانداز، یک هزار قبضه کلت کمری، ۵ هزار قبضه تفنگ و ۶۰۰ قبضه مسلسل به ارتش اوکراین کمک کرده است.
عکس: Sgt Paris/Capers /UPI Photo/imago
کمکهای هلند
هلند نیز کمکهای نظامی به اوکراین ارسال کرده است. این کمکها شامل ۴۰۰ قبضه سلاح ضد تانک، ۲۰۰ قبضه موشک ضد هوایی استینگر، ۱۰۰ قبضه سلاح تکتیرانداز، ۳۰ هزار فشنگ مربوطه و دستگاه مینیاب میشود.
عکس: Bundeswehr/Walter Wayman
دفاع ضد پهپاد
ارتش اوکراین همچنین چهار سیستم دفاعی ضد پهپاد از آلمان دریافت کرده است. افزون بر این ارتش اوکراین ۱۶ دوربین دید در شب و همچنین دوربینهای دیگر نیز تحویل گرفته است.
عکس: Nicolas Armer/dpa/picture alliance
ارسال بیامپی به اوکراین
دولت آلمان به جمهوری چک اجازه داده است تا ۵۸ دستگاه "PbV-501" که سابقا به آن "بی ام پی ۱" گفته میشد را در اختیار اوکراین قرار دهد. این زرهپوشها قبلا متعلق به جمهوری دمکراتیک آلمان (آلمان شرقی) بود که پس از وحدت دو آلمان در اختیار ارتش آلمان قرار گرفتند که بعدا در پایان دهه ۹۰ میلادی به سوئد و از آنجا به جمهوری چک تحویل داده شدند. استفاده از این خودروها منوط به اجازه آلمان است.
عکس: Stefan Sauer/dpa/picture alliance
هدیه موشک ضد هوایی اس ۳۰۰
دولت اسلواکی سیستم موشکهای پدافند هوایی اس ۳۰۰ خود که ساخته روسیه است را به اوکراین هدیه کرده است. برد این موشکها بالغ بر ۱۰۰ کیلومتر است و بدین ترتیب باز هم از برتری هوایی روسیه کاسته شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
ارزش کمکها تا حال چقدر بوده است؟
اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۱۳ آوریل (۲۴ فروردین) یک بسته ۵۰۰ میلیون یورویی به اوکراین کمک کرد که در مجموع کمکهای این اتحادیه به یک و نیم میلیارد یورو رسید. متعاقب آن دولت بایدن نیز از تحویل تجهیزات نظامی به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار دیگر خبر داد که مجموع کمکهای ایالات متحده به اوکراین به ۲/ ۳ میلیارد دلار بالغ میشود. فرانسه نیز تاکنون ۱۰۰ میلیون یورو کمک نظامی کرده است.