امسال از ۱۴ تا ۱۶ ماه مه، در یازدهمین نمایشگاه کامپیوتری برای نابینایان با عنوان "سایت سیتی" بیش از ۵ هزار نفر از ۱۳۰ غرفه دیدار کردند که تازه‌ها و بهینه‌های خود را از ۲۰ کشور گوناگون به نمایش گذاشته بودند.

تازه‌های تسهیلی کامپیوتری

اگر تا کنون جهت‌یاب‌های فضای باز، مورد توجه فن‌آوران این رشته بودند، امسال تلاش‌های کارشناسانی جلب نظر می‌کرد که توسط امواج رادیویی یا چیپ‌های موسوم به "آر اف آی دی" به نابینایان امکان دهند در محوطه‌های بزرگ روبسته نیز موضع و محل دلخواه خود را پیدا کنند.

شرکت EO از فرانسه سخت‌افزار و نرم‌افزاری برای تلفن‌ها و تابلِت‌های همراه تهیه کرده که با کمک آن فرد نابینا می‌تواند مسیر خود را در هزارتوهای ایستگاه‌های مترو پاریس پیدا کند.

شرکت Here Step از اسرائیل نیز برای جهت‌یابی در ساختمان‌های بزرگ، سخت‌افزاری ساخته که هنوز به کوچکی و سبکی یک تلفن همراه نیست و در مرحله‌ی آزمایشی است.

در غرفه‌ی کوچک ایران نیز جهت‌یابی به اندازه‌ی یک چمدان نشان می‌دادند که طبیعتا قابل حمل نیست.

شرکت‌هایی که این‌گونه سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای جهت‌یاب را می‌سازند، از پیشنهاد نگارنده استقبال کردند که در صورت امکان، برای محل پیچیده‌ی همین نمایشگاه که هر سال در راهروها و سالون‌های بزرگ هتل شرایتون در فرودگاه فرانکفورت برگزار می‌شود، نیز چنین جهت‌یاب‌هایی لازم‌اند.

خوانندگان خوش‌دست

تا کنون فن‌آوران و شرکت‌ها می‌کوشیدند متن‌خوان‌های کوچک‌تر و سبک‌تر برای نابینایان بسازند. اما امسال شرکت‌های آلمانی بائوم Baum از ویزنباخ و اوپتلک Optelek از اشتوتگارت متن‌خوان‌های خوشدست و شکیلی به شکل یک رادیوی کوچک ساخته‌اند که نابینا کتابی یا برگه‌ای را جلوی آن‌ها می‌گذارد، اسکن می‌کند و چند ثانیه بعد متن کتاب یا برگه را با صدایی کاملاً واضح و گویا می‌شنود.

به طور کلی کیفیت صداهای مصنوعی به اندازه‌ای بالا رفته که برخی از فرستنده‌های رادیویی یا ناشران کتاب‌های شنیداری، مطالب خود را با این صداها پخش و عرضه می‌کنند.

شرکت هیومن وِر Humanware از کانادا دستگاهی ساخته که نابینا مستقل از کامپیوتر، به کمک آن می‌تواند متن‌های "پی‌‌دی‌اف" و "وورد" را با همین صداها شنیداری کند.

مانیتورهای زیردست

پیش‌تر در این گزارش‌ها از برجسته‌نگارها گفته‌ایم. همان دستگاه‌هایی که مطالب روی صفحه ی مانیتور را به نابینا به صورت خط بریل نشان می‌دهند.

امسال نیز چند برجسته‌نگار تازه که سبک‌تر و خوش‌دست‌تر و سریع‌تر بودند عرضه شدند. اما این برجسته‌نگارها مطالب مانیتورها را سطر به سطر نشان می‌دهند.

شرکت مِتِک Metec از اشتوتگارت سال‌هاست می‌کوشد مانیتور کامپیوتر را یکجا قابل لمس کند تا نابینا افزون بر خواندن مطالب، از شکل و موضع آنها روی صفحه آگاهی یابد.

از آنجا که هزینه‌ی چنین دستگاه‌هایی آنچنان بالاست که فرد نابینا معمولا توان پرداخت آن را ندارد، امسال شرکت متک مدل‌های کوچک‌تری از این دستگاه به نام "هایپر بریل" را عرضه کرده بود که بخشی از مانیتور را نمایش می‌داد. بدین ترتیب نابینا حتا قادر خواهد بود برای نمونه گرافیک‌ها و نوشته‌های "گوگل مَپ" را نیز لمس کند و بخواند.

مانیتورهای کوچک و کارآمد

در بخش قابل توجهی از نمایشگاه مانیتورهایی عرضه شده بودند که با وجود کوچکی قطع، تصویرها را برای کم‌بینایان به اندازه‌ی دلخواه بزرگ و شفاف نشان می‌دهند.

شرکت هیومن‌وِر نام مانیتور خود را پرودیگی Podigy گذاشته است. این مانیتور تصویرهای تلفن‌های همراه و تابلِت‌ها را نیز به دلخواه فرد کم‌بینا بزرگ نمایش می‌دهد.

چاپگرهای غیر منقول

درحالی‌که تقریبا همه‌ی شرکت‌های فن‌آوری حد اکثر کوشش خود را می‌کنند که دستگاه‌های کوچک‌تر و قابل حمل بسازند، شرکت اینترپوینت Interpoint از بلژیک سال‌هاست چاپگری می‌سازد که به علت وزن و حجم بالا هرگز به نمایشگاه نیاورده بود.

آقای فرانسوا مدیر شرکت در پاسخ پرسش از ویژگی چاپگر خود گفت: «دستگاه‌های متحرک عمر کوتاه دارند و دستگاه‌هایی که طولانی کار می‌کنند، متحرک نیستند. چاپگر من از نوع دوم است. این چاپگر یک عمر ساعتی ۲۰۰۰ صفحه‌ی بریل چاپ می‌کند، بی آنکه نیازی به تعمیر و ترمیم داشته باشد.»

خانم آنه ماری فرانسوا همسر و دستیار مدیر شرکت، تازگی چاپگر را توان چاپ برشورهای شش صفحه‌ای که از یک برگ بزرگ سه‌تا‌خورده تشکیل شده‌اند، اعلام کرد.

وی گفت که شرکت اینترپوینت می‌داند، معمولا افراد نابینا چاپگری با ابعاد بزرگ ۱۴۰ در ۱۱۰ در ۸۰ سانتیمتر را ندیده‌اند. ‌«ما این بار می‌خواستیم این چاپگر را از نزدیک به همه نشان دهیم و گرافیک‌های دلخواه هر مرجع را همین‌جا برای او چاپ کنیم.»

فوق برنامه بیش از برنامه

در نمایشگاه امسال گویی برنامه‌های پیرامونی در صدر کار قرار داشتند به طوری‌که بیش از بسیاری از غرفه‌های کامپیوتری، جلوه می‌کردند.

خانم سیلیا کورن Korn نابینای نقاشی است که تصویرهای مجرد اکثرا با تکنیک کولاژ می‌سازد. خانم کورن تصویرهایش را به نمایش گذاشته بود و برای علاقمندان شرح می‌داد.

در پاسخ به این پرسش که آیا تابلوهای مشخص‌تر و ملموس‌تری هم دارد، سیلیا کورن تابلویی از شهر برلین نشان داد که به گواه چند تماشاگر برلینی، تصویر این شهر را به خوبی تداعی می‌کند.

کورن که از ۱۲ سالگی نابینا شده، توضیح داد که رنگ‌ها و تصویرها از زمان کودکی هنوز به یاد او مانده‌اند و او که همواره نقاشی می‌کرده، نمی‌تواند این علاقه‌ی دیرین را به خاطر مشکل نابینایی نادیده بگیرد.

دو نهاد توریستی در کنار هم غرفه‌ای داشتند که یکی می‌کوشد شهر فرانکفورت را برای نابینایان ملموس کند و دیگری نابینایان را با مناظر طبیعی بی‌مانند در کشورهای گوناگون آشنا می‌کند و همه‌ی امکانات رفاهی را برای مسافر توان‌خواه آماده می‌سازد.

شرکت‌ها و نهادهای خدماتی گوناگون نیز در نمایشگاه جلوه‌ی ویژه‌ای داشتند. از شرکت‌های بیمه تا نهادهای آموزشی برای نابینایان در رشته‌های بهداشتی، موسیقی، کامپیوتر و جز آن، همه اعلام می‌کردند که از تسهیلات ویژه‌ی نابینایان برای آموزش و خدمات برخوردارند.

مهم‌ترین بخش پیرامونی نمایشگاه، نشست‌ها و سخنرانی‌هایی است که هر سال در تالار بزرگ نمایشگاه برگزار می‌شوند. این بار این سخنرانی‌ها و گفتگوها بیشتر دور موضوع‌های کاریابی برای نابینایان و کم‌بینایان، نارسایی‌ها و راه‌حل‌های مبارزه با کم‌بینایی و کم‌شنوایی، پشتیبانی از نابینایان از مرحله‌ی نوزادی، فرصت‌های شغلی برای نابینایان در رشته‌ی صدابرداری و بهر‌ه‌‌گیری از حس لامسه‌ی نابینایان در رشته‌های بهداشتی و پزشکی می‌گشت.

استقبال از نمایشگاه "سایت سیتی" به اندازه‌ای بود که آقای شفر Schaefer از برگزارکنندگان اصلی، اطمینان داد در سال آینده این نمایشگاه را گسترده‌تر از امسال برگزار خواهند کرد.