خیلی تعجب‌آور نیست که "ایسی مییاک" (Issey Miyake) طراح ژاپنی، لباس‌های از جنس کاغذ طراحی می‌کند. چون در هیچ کجای جهان به غیر از کشور آفتاب تابان این احتمال وجود ندارد که مردم لباس‌های کاغذی بر تن کنند. در ژاپن، جایی که در تمام جنبه‌های زندگی روزمره ظرافت ارزش زیادی دارد، به نظر می‌رسد که همه چیز از کاغذ است، مانند در و پنجره خانه‌ها، ظرف‌ها و پرنده‌های کاغدی (هنر اوریگامی) روی درخت‌های گیلاس. حتی قله پوشیده از برف کوه فوجی‌یاما گویی کاغذی است.

جنگجویان ژاپنی و لباس‌های کاغذی

موزه بلریو (Bellerive) در شهر زوریخ مجموعه‌ی بی‌نظیری در این زمینه به نمایش گذاشته است. این نمایشگاه با عنوان "کاغذ و مد" «Pap(i)er Fashion» نشان می‌دهد که سامورائی‌ها زمانی لباس‌های کاغذی می‌پوشیده‌اند. دستکم زیرپوش‌های آنها از جنس کاغذ بوده است. شاید پوشش کاغذی ابتدا عجیب به نظر برسد اما با نگاهی دقیق‌تر متوجه می‌شویم که کاغذ جزئی جدایی‌ناپذیر صنعت پوشاک و مد است، زیرا طراحی و دوخت هر لباسی با حضور کاغذ انجام می‌شود؛ از طراحی‌های طراحان مد روی کاغذ گرفته تا الگوی برش برای دوخت لباس‌های مختلف.

نمایشگاهی که در موزه زوریخ دایر شده، به جنبه‌های مختلف کاغذ در صنعت مد پرداخته است. بخش اصلی نمایشگاه "کاغذ و مد" از مجموعه‌ای یونانی به نام "آتوپوس" (Atopos) تشکیل می‌شود که دربردارنده‌ی لباس‌های کاغذی آمریکایی در دهه شصت میلادی است. این لباس‌ها در سال ۱۹۶۶ در جریان یک کمپین تبلیغاتی از سوی شرکت "اسکات پیپر" (Scot Paper Company) طراحی شده‌اند. در آن زمان مشتریان هنگام خرید انواع دستمال‌های کاغذی یکی از این لباس‌های یک بار مصرف را به عنوان هدیه دریافت می‌کردند.

بیش از یک میلیون لباس کاغذی با نوشته‌ها و نقش‌های تبلیغاتی در این مقطع تولید شد. این لباس‌ها در حقیقت نمایان‌گر روحیه حاکم بر آمریکا در دهه شصت میلادی بوده است. اما پس از گذشت چند سال این لباس‌ها دیگر برای مردم جالب نبود و به اصطلاح "از مد افتاد". در همین راستا نگرانی‌ها برای محیط زیست به تدریج شکل گرفت.

در مجموع کاغذ به عنوان ماده‌ای که قابل بازیافت است در صنعت مد مورد توجه بسیاری از هنرمندان قرار دارد. به عنوان مثال "دیان استورلینک" (Diane Steverlynck) هنرمند بلژیکی از مقوای موج‌دار پتوهایی گرم و نرم درست کرده است. او با این اقدام همچنین قصد داشته که به وضعیت افراد بی‌خانمان که معمولا در خیابان‌ها در کارتون‌های مقوایی می‌خوابند نگاهی انتقادی بیاندازد.

AZ/MM