نوسان‌های بازار ارز، تهدیدی برای سلامت بیماران ایران
۱۳۹۱ مهر ۲۶, چهارشنبه
فاطمه هاشمی، رئیس بنیاد امور بیماری‌های خاص می‌گوید تامین دارو برای مبتلایان به این گونه بیماری‌ها با تنگناهای شدید روبرو شده است. او ریشه‌ی این مشکلات را در دشواری مبادلات ارزی به خاطر تحریم‌های بانکی علیه ایران عنوان کرده است.
از سوی دیگر اظهارات برخی از مسئولان، از جمله وزیر بهداشت حاکی است که سیاست‌های دولت سهم مهمی در کاهش واردات و گرانی دارو لوازم پزشکی در ایران دارد.
تحریم‌ها و تنگناهای واردات دارو
سایت خبری تابناک روز سه شنبه، ۲۵ مهر از قول فاطمه هاشمی نوشت: «بیشتر از همه در داروهای بیماران سرطانی و‌ام اس در تنگنا هستیم. البته بیماران تالاسمی و دیالیزی‌ها هم سختی‌هایی دارند و همه اینها بر اثر مشکلاتی است که ریشه در تحریم بانکی و سختی در انتقال ارز دارد.»
تاکنون صادرات دارو به ایران از تمام تحریم‌هایی که علیه این کشور وضع شده مستثنا شده است. در تازه‌ترین بسته تحریمی اتحادیه اروپا که روز دوشنبه (۲۴ مهر/ ۱۵ اکتبر) به تصویب رسید پرداخت‌هایی که به تجارت مواد غذایی و محصولات دارویی مربوط باشند از شمول این تحریم‌ها خارج شده‌اند.
با این همه گزارش‌های فراوانی نشان می‌دهد که در مواردی واردکنندگان دارو به دلیل محدودیت‌هایی که بر مبادلات ارزی بانک‌های ایرانی اعمال شده با دشواری‌هایی روبرو بوده‌اند.
کوتاهی دولت در اختصاص ارز به واردات دارو
ظاهرا مشکل مهم‌تر در این حوزه به نوسان‌های شدید بازار ارز و سقوط بی‌سابقه ارزش ریال در برابر دلار مربوط می‌شود. حدود ۱۰۰ نماینده مجلس معتقدند، تعلل دولت در تنظیم بازار ارز "باعث افزایش شاخص تورم توام با رکود اقتصادی شده و فعالان اقتصادی را از برنامه‌ریزی برای کار خود بازداشته است."
دارو و خدمات پزشکی در فهرست اولویت‌های وارداتی بانک مرکزی، برای اختصاص ارز به بهای رسمی، در ردیف نخست قرار دارد. به رغم این ماه‌هاست دولت از اختصاص سهم این بخش خودداری کرده است.
وزیر بهداشت، مرضیه وحید دستجردی روز دوشنبه، ۲۴ مهر در مورد عدام اختصاص ارز به واردکنندکان دارو گفت: «از اسفند ماه سال گذشته به شدت پیگیر این قضیه بودیم، اما به یک باره متوجه شدیم که ارز خیلی کمتر از میزان مورد نیاز در اختیار شرکت‌ها قرار گرفته است. بعد از اتفاقاتی که اخیرا افتاده، تحرکاتی صورت گرفته و بانک مرکزی قوی‌تر به میدان آمده است.»
نیمی از اعتبارات واردات دارو برای لوازم آرایشی
وزیر بهداشت اعتراف میکند، تا کنون "مبالغ بسیار کمی ارز برای همه مواد اولیه و داروها در اختیار گذاشته شده که در مقابل نیازها ناچیز است." اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس حدود پنج ماه پیش در نامه‌ای به محمود احمدی‌نژاد هشدار دادند در صورتی که نحوه‌ی اختصاص ارز به واردات دارو ساماندهی نشود سلامت بسیاری از بیماران به طور جدی به خطر می‌افتد.
روز دوشنبه علی کائیدی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت، بانک مرکزی را متهم کرد که ۵۰ میلیون یورو ارز دولتی از اعتبارات بهداست و درمان را به واردات لوازم آرایشی اختصاص داده است. او در گفتگو با خبرگزاری مجلس گفت: «اگر این اعتبار در بخش دارو سرمایه‌گذاری می‌شد هم‌اکنون وضعیت دارو در این شرایط نامناسب و نابسامان نبود.»
علی کائیدی وزارت بهداشت را مسئول سیاست‌گذاری‌های بهداشتی و تخصیص اعتبارات این حوزه معرفی میکند و می‌گوید: «متأسفانه از ۱۰۶ میلیون یورو اعتبار خرید دارو، حدود ۵۰ میلیون یورو به واردات لوازم آرایشی اختصاص داده شده که این موضوع بسیار تأسف‌بار است.»
هزینه‌های درمانی تا دو برابر افزایش یافته
بهروز جنت، معاون سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در گفتگو با سایت روزنامه جام‌جم مسئولیت اختصاص اعتبارات واردات دارو به لوازم آرایشی را به گردن دیگر نهادهای دولتی می‌اندازد: « وزارت بهداشت هیچ نامه یا توصیه‌ای به منظور اختصاص ارز دارویی برای واردات لوازم آرایشی و بهداشتی و حتی مواد غذایی نداشته است و اصولا این موضوع هیچ ربطی به وزارت بهداشت ندارد و وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانك مركزی در این زمینه مسئول هستند.»
معضل کمبود و گرانی دارو شامل تمام حوزه‌های خدمات درمانی می‌شود. به گزارش خبرگزاری مهر علی تاجرنیا، دبیر اجرایی یک کنگره دندانپزشکی که در تهران برگزار می‌شود روز ۲۶ مهر گفته است: «هزینه‌های مواد و تجهیزات دندانپزشکی به دنبال بازار متلاطم ارز در کشور بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته و این افزایش قیمت حتی در موارد مصرفی مثل دستکش، ماسک و… نیز مشاهده می‌شود.»
خبرگزاری ایلنا نیز روز چهارشنبه از قول وحید کاظم زاده، دبیر منطقه ۷ کمیسیون حقوق بشر اسلامی نوشت: «تورم و گرانی‌های اخیر هزینه‌های معلولین به ویژه نابینایان را مضاعف ساخته است و امیدوارم مسئولین و دولتمردان توجه ویژه‌ای نسبت به روشندلان جامعه نمایند.»