حجم مبادلات تجاری آلمان و قزاقستان در سال گذشته بیش از ۴ ميلیارد یورو بوده است. پس از روسیه، جمهوری قزاقستان دومین کشور شوروی سابق است که بیشترین صادرات را به آلمان دارد. در حال حاضر صد و شصت شرکت آلمانی در قزاقستان فعالیت دارند.

ميدان نفتى قاشاغان واقع در دریای خزر، به‌عنوان بزرگترين ميادين نفتى كشف شده جهان در ۳۰ سال گذشته محسوب می‌گردد. به عقيده برخی از کارشناسان، قزاقستان در طى ۱۰ سال آينده جزو ۵ کشور بزرگ صادر کننده نفت قرار خواهد گرفت. رشد اقتصادی این کشور در سال گذشته ميلادى بیش از ۹ درصد بوده است.

آلمان از اصلاحات سیاسی و اقتصادی جمهوری قزاقستان پشتیبانی می‌کند. فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان در اواخر سال ۲۰۰۶ میلادی از قزاقستان دیدار کرد. وی ضمن شرکت در اجلاس مشترك كارفرمايان قزاقستان و آلمان اعلام کرده بود که دولت قزاقستان برای فعالیت شرکت‌های آلمانی شرایط لازم را فراهم آورده است.

و اما روابط فرهنگی آلمان و قزاقستان از ویژگی خاصی برخودار است. در جمهوری قزاقستان اقلیت قومی آلمانی‌تبار زندگی می‌کنند که به نوعی از آزادی‌های فرهنگی برخوردارند. در مدارس قزاقستان زبان آلمانی به عنوان یکی از زبان‌های مهم خارجی تدریس می‌گردد. علاوه بر شهروندان آلمانی تبار، قزاق‌ها نیز علاقه زیادی به یادگیری زبان آلمانی نشان می‌دهند.

پس از فروپاشی شوروی مراکز و موسسات فرهنگی آلمان از جمله انستیتو گوته، موسسه تبادلات آكادميك معروف به DAAD فعالیت خود را در این جمهوری آغاز کردند.

تعداد مدارس آلمانی زبان در سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است. در سال ۱۹۹۹ اولین دانشگاه قزاقی- آلمانی در شهر آلماتا تاسیس گردید که در حال حاضر بیش از ۲۴۰ دانشجو در آن تحصیل می‌کنند. انستیتو گوته نیز در بساری از شهرهای بزرگ قزاقستان شعبه دارد.

ولی آلمانی تبارهای قزاقستان با توجه به تشویق حکومت قزاقستان برای ماندن آنها در این کشور و علیرغم از بین رفتن برخی از محدودیت‌ها هنوز هم به آلمان مهاجرت می‌کنند. دولت قزاقستان اجازه داده است که آلمانی ها به فعالیت‌های فرهنگی خود ادامه دهند. در شهر آلماتا یک تئاتر آلمانی فعالیت دارد. روزنامه آلمانی زبان Deutsche Allgemeine Zeitung نیز توسط آلمانی تبارهای قزاقستان منتشر می‌گردد.

آلمان قصد دارد در زمان رياست ادوراى اتحاديه اروپا بیشتر به آسياى مركزى توجه کند و با بررسى بازار آسياى مركزى، اين بازار بالقوه را كه تاكنون به آن توجهى نداشته است براى خود و اتحاديه اروپا باز كند و از سوى ديگر پس از قطع صدور گاز روسیه واردات انرژى از اين منطقه را در دستور كار خود قرار داده است.

بنظر برخی از کارشناسان آلمانی، درخصوص اصلاحات سیاسی و اقتصادی قزاقستان می‌تواند برای دیگر کشورهای آسیای میانه الگو باشد. رئیس جمهور قزاقستان نورسلطان نظربایف وعده داده است که پارلمان این کشور از قدرت بیشتری برخوردار گردد.

Marcus Bensmann خبرنگار آلمانی که درکشورهای آسیای مرکزی کار می‌کند، در گفتگو با بخش فارسی صدای آلمان تاکید دارد، آلمان از اصلاحات اجتماعی و اقتصادی قزاقستان باید پشتیبانی کند:

«مذاکره و گفتگو با قزاقستان و قرقیزستان که تا حدی آزادی‌های شهروندی را محترم می‌شمارند، موثر خواهد بود.» وی معتقد است که در قزاقستان نسبت به دیگر کشورهای منطقه مثل ترکمنستان و ازبکستان رژیم‌ دیکتاتوری حاکم نیست.

ولی احزاب سیاسی مخالف دولت قزاقستان که در داخل کشور نیز فعالیت دارند معتقدند که نورسلطان نظربایف، رئیس جمهور قزاقستان به شیوه مستبدانه حکومت می‌کند و فشار بر مطبوعات مستقل و آزاد را بیشتر کرده است.

کارشناس روسیه و آسیای میانه، شورای روابط خارجی آلمان دکتر Uwe Halbach معتقد است که دولت آلمان باید با رهبران آسیای میانه سیاست "گفتگوی انتقادی" را پیشه کند و خصوصا در استقرار دمکراسی، گسترش فعالیت‌های سازمان‌های غیر دولتی همکاری کند.

وی در گفتگو با بخش فارسی صدای آلمان اذعان داشت: «در سیاست انرژی، آلمان نباید فقط به روسیه تکیه کند، بلکه باید به کشورهای حوزه دریای خزر نیز اهمیت دهد.»

کشور قزاقستان در حال حاضر پنجمین کشور تامین کننده نفت آلمان است ولی پیش بینی می‌شود که در سال‌های آینده با رشد همکاری‌های فی‌مابین صادرات نفت به آلمان افزایش یابد.

طاهر شیرمحمدی