نگاهی به تاریخچه جایزه اسکار، معجونی دلفریب و جذاب
SA/BB۱۳۹۴ بهمن ۲۷, سهشنبه
روز یکشنبه (۲۸ فوریه) مراسم اهدای جوایز اسکار برگزار میشود؛ جایزهای که میتواند برای برندگان پلى باشد براى رسیدن به شهرت و پول بیشتر. مروری بر تاریخچه پر فراز و نشیب این جایزه.
تبلیغات
جایزهای که از سال ۱۹۲۹ تا به حال هر سال از طرف آکادمى علوم و هنرهاى سینمایى آمریکا، موسوم به آکادمى اسکار، اهدا میشود، یکى از معروفترین و جذابترین جوایز سینمایى دنیاست، اما قدیمیترین جایزه سینمایى آمریکا نیست.
پیشکسوت این عرصه در آمریکا جایزهای بود که براى نخستین بار در سال ۱۹۲۰، یعنى ۹ سال پیش از اعطاى اولین جوایز اسکار، از طرف مجله Fotoplay اهدا شد.
اهدای این جایزه، به غیر از سالهاى جنگ جهانى دوم، تا سال ۱۹۶۸ برقرار بود، اما با توجه به اهمیت و اعتبار روزافزون جایزه اسکار، با گذشت زمان رنگ باخت و سرانجام در اواخر دههی شصت میلادى از صحنه محو شد. البته در کنار اسکار، جوایز سینمایى دیگرى نیز در آمریکا اعطا میشوند که از میان آنها میتوان به جایزه معتبر گلدن گلوب اشاره کرد.
"خوان"های نامزدی دریافت جایزه اسکار
براى اینکه فیلمى بتواند نامزد دریافت جایزه اسکار شود، باید بین اول ژانویه تا ۳۱ دسامبر سال در یکى از سینماهاى لسآنجلس دستکم به مدت یک هفته روى پرده باشد. هر فیلمى که این شرط را برآورده کند، بهطور خودکار در فهرست آکادمى علوم و هنرهاى سینمایى آمریکا ثبت میشود.
اواخر ماه ژانویه هر سال فهرست تمامى فیلمهاى ثبت شده، به صنفهاى مختلف آکادمى اسکار ارسال میشود، به طوری که مثلا هنرپیشههاى عضو آکادمى دراین باره راى گیرى میکنند که چه هنرپیشگانى در رشته بهترین بازیگران نقشهاى اول و دوم کاندیدا شوند. کسانى که خود در رشته تدوین و فیلمنامهنویسى فعالیت دارند، درباره تعیین نامزدهاى جایزه اسکار براى بهترین تدوین تصمیمگیرى میکنند و الى آخر.
پس از اینکه تمامى آرا به آکادمى پس فرستاده شد، نامزدهاى جوایز اسکار در رشتههاى مختلف در برنامهای رسمى در تلویزیون اعلام میشوند. بعد از این مرحله برگههاى راى به تمامى اعضاى آکادمى اسکار فرستاده میشود، به این معنى که هر عضو میتواند برخلاف مرحله اول در همه رشتهها راى دهد.
به موازات این جریانات استودیوهاى سینمایى تبلیغات گستردهای به راه میاندازند، نمایشهای ویژهای از فیلمهای خود ترتیب میدهند و دىوىدى محصولات خود را به کسانى که جزو راىدهندگان هستند میفرستند تا نظر آنها را جلب کنند. در این مرحله استودیوهاى سینمایى پولهاى کلانى براى تبلیغ فیلمهایى که شانس موفقیت دارند، خرج میکنند، چرا که همگى در پى یک هدف هستند: شکار جایزه اسکار.
تدارکات برگزاری مراسم اسکار
اعضاى آکادمى اسکار دو هفته وقت دارند که برگههاى راى را پس بفرستند و طبیعى است که هیچ کنترلى هم وجود ندارد که آیا راىدهندگان واقعا همه فیلمهاى مورد نظر و نامزد شده براى کسب جایزه اسکار را دیدهاند یا نه.
مرحله بعد شمارش آراى ارسالى است که معمولا تا روزهاى پیش از برگزارى مراسم اهداى اسکار طول میکشد و نتیجه آن هم بىشباهت به "اسرار مهم مملکتى" نیست. علت این امر آن است که در سال ۱۹۴۰ روزنامه لسآنجلس تایمز به نتیجه راىگیرى دست پیدا کرده و اسامى برندگان را پیش از برگزارى مراسم رسمى منتشر کرده بود.
اما گذشته از این مسئله، شیوه راىگیرى و انتخاب برندگان اسکار بهخصوص در دهههاى گذشته بحثهاى فراوانى را برانگیخته است. استودیوهاى بزرگ سینمایى همیشه با این ظن و اتهام روبرو بودهاند که بر کم و کیف راىگیرى اعمال نفوذ میکنند، زیرا معمولا با هنرمندان عضو آکادمى اسکار قرارداد فیلم بستهاند. البته این قضیه تا به حال ثابت نشده و در همان سطح ظن و تردید باقى مانده است.
تغییر و تحولات رشتههای اسکار
طى دهههاى گذشته شمار رشتههایى که در آنها جایزه اسکار اعطا میشود تغییراتى را بهچشم دیده است. اولین مراسم توزیع جوایز اسکار در سال ۱۹۲۹ مجموعا ۹ رشته را دربرمیگرفت، در حالی که در مراسم امسال، در ۲۴ رشته جایزه اعطا میشود.
بد نیست به این اشاره کنیم که جایزه اسکار بهترین بازیگران نقش مکمل زن و مرد براى اولین بار در سال ۱۹۳۶ داده شد. در سال ۱۹۵۶، یعنى ۲۰ سال بعد، جایزه بهترین فیلم خارجِى یا به عبارتى غیر انگلیسىزبان، اهدا شد و در سال ۲۰۰۱ جایزه اسکار بهترین فیلم انیمشین به رشتههاى موجود اضافه شد.
در طول دهههاى گذشته نه تنها شمار رشتههاى اسکار افزایش پیدا کرده، بلکه خود مراسم توزیع جوایز هم دستخوش تحولاتى اساسى شده است. این مراسم تا سال ۱۹۴۳ بیشتر به محفلى خانوادگى شبیه بود، تا اینکه والتر واگنر، رئیس آکادمى اسکار در آن زمان، به پیشنهاد بت دیویس، یکى از ستارگان بزرگ هالیوود، تصمیم گرفت که به مراسم اسکار بعدى عمومى ببخشد.
از آن زمان تا به حال این سنت ادامه داشته و مراسم اهداى جوایز اسکار، در کنار رویدادهاى بزرگ ورزشی، از رویداهاى مهم رسانهای جهان به شمار میرود.
البته از سال ۱۹۳۲ به بعد گوشههایى از مراسم اسکار بهطور زنده و سراسرى در رادیو پخش میشد، اما در سال ۱۹۵۴ بود که این مراسم براى اولین بار بهطور کامل به گوش شنوندهها در سراسر آمریکا رسید و همین مسئله باعث افزایش شهرت و محبوبیت جایزه اسکار شد.
علیرغم آنکه در اواخر دهه چهل میلادى تلویزیون رقیب جدى سینما و صنعت فیلمسازى تلقى میشد، اما آکادمى اسکار نتوانست مدت زیادى درهاى خود را به روى این رسانه پرشتاب ببندد. در کنار مسایل تبلیغاتی، مسئله پول هم مطرح بود، چون درآمدهاى به دست آمده از طریق فروش حق پخش رادیویى مراسم، توان تامین هزینههاى آکادمى اسکار را نداشت.
گردانندگان آکادمى در سال ۱۹۵۳ تصمیم گرفتند که حق پخش مستقیم مراسم اهداى اسکار از طریق تلویزیون را در ازاى دریافت صد هزار دلار به شبکه NBC واگذار کنند. البته این مراسم در این دوران به شویى جهانى بدل شده و هم اکنون تا یک میلیارد بیننده در سراسر جهان دارد.
علل جذابیت جایزه اسکار
جایزه اسکار از چند جهت براى هنرمندان و دستاندرکاران عالم فیلم و سینما جذاب است و بسیارى دریافت آن را حتى نقطه اوج فعالیت هنریشان میدانند.
این مسئله شاید از اینجا سرچشمه میگیرد که برنده جایزه اسکار برخلاف بسیاری از جوایز سینمایى دیگر، از طرف منتقدان فیلم انتخاب نمیشود، بلکه این خود هنرپیشگان، کارگردانان، تدوینکنندگان و در یک کلام خود همکاران هنرمند هستند که برنده این جایزه معتبر را برمیگزینند.
افزون بر این، تاثیرات مالى اسکار را هم نباید نادیده گرفت. بنابر پژوهشهاى انجام شده، فیلمهایى که موفق به دریافت جایزه اسکار شدهاند، به ویژه فیلمى که بهعنوان بهترین فیلم سال برگزیده شده، همیشه توانستهاند میزان فروش خود را را بالا ببرند. از طرف دیگر بازیگرانى که اسکار گرفته یا حتى نامزد دریافت اسکار شدهاند، نه تنها شهرت و محبوبیت که سطح درآمد آنها نیز افزایش یافته است.
بد نیست به این هم اشاره کنیم که اعضاى آکادمى اسکار همیشه با منتقدان همصدا و همنظر نبوده و درمواردى فیلم و یا هنرمندى را بهعنوان بهترین برگزیدهاند که شاید از دید منتقدان فیلم سزاوار این جایزه نبوده است.
در بسیاری از موارد فیلمهاى محبوب موفق نیز بودهاند، اما مواردى هم پیش آمده که فیلمهایى که شانس چندانى براى کسب اسکار نداشتهاند، رقباى بزرگ خود را پشت سر گذاشته و پیروز میدان را ترک کردهاند.
در مراسم اهداى جوایز اسکار همه چیز وجود دارد: هنرنمایی، خودنمایى و زرق و برق، اشک و لبخند، ابراز احساسات واقعى یا ظاهرى و انتخاب برندهای که هیچکس حتى فکرش را هم نمیکرده. شاید هم جایزه اسکار به همین خاطر است که معجونى است دلفریب و جذاب.
اسکار ۲۰۱۶: نامزدهای بهترین هنرپیشه زن نقش مکمل و نقش اصلی
گمانهزنیها بر سر اینکه کدام هنرپیشه زن در نقش اصلی و نقش مکمل امسال برنده اسکار خواهد بود، به شدت بالا گرفته است. بسیاری شانس بری لارسون و آلیشیا ویکاندر را بیش از سایر رقبا میدانند. نگاهی به ده نامزد این دو رشته:
کیت بلانشت (کارول)
بلانشت تا کنون دو بار (جاسمین غمگین و هوانورد) برنده اسکار شده و در کنار این چندین بار نیز در شاخه بهترین هنرپیشه نقش مکمل نامزد اسکار بوده است. او در کارول به خوبی نشان میدهد که استاد به نمایش درآوردن احساسات از طریق صورت، بدون بر زبان آوردن حتی یک کلام است. این هنرپیشه ۴۶ ساله استرالیایی یکی از ستارگان درجه اول هالیوود است که به گفته خودش هنرپیشگی آخرین شغلی بوده که وی تصور انجامش را داشته است.
عکس: Getty Images/AFP/J. Tallis
بری لارسون (اتاق)
بسیاری آینده درخشانی را برای لارسون پیشبینی میکنند. او اولین بار است که نامزد دریافت اسکار شده است. هنرنمایی لارسون در فیلم "اتاق" جایزه گلدن گلوب را نصیبش کرد. او یک بار گفته بود طبق معیارهای هالیوود آنقدر زیبا به شمار نمیرود که نقش زنان اغواگر را به وی بسپارند. لارسون خجالتی علاقه دارد تا نقش شخصیتهای پررنگ را بازی کند و دلیل میآورد: «برای اینکه شاید خودم در زندگی واقعی آنقدر پررنگ نیستم.»
عکس: picture alliance/AP/Invision/J. Salangsang
جنیفر لارنس (جوی)
او با ۲۵ سال سن تا کنون ۴ بار نامزد دریافت اسکار و یک بار برنده این جایزه بوده است. فیلم "جوی" سومین همکاری لارنس با دیوید او. راسل بوده است. او. راسل در مورد وی میگوید: «من نظارهگر بزرگ شدن جنیفر از سن ۲۰ سالگی بودم....او هنوز میتواند به راحتی نقش یک بچه را بازی کند. من و بردلی کوپر همیشه میگوییم: او بالاخره ۱۰ سالش است یا ۵۰ سال؟ او هر دوی آنهاست و این ویژگی خاصی است.»
عکس: picture alliance/dpa/W. Oliver
شارلوت رمپلینگ (۴۵ ساله)
رمپلینگ برای اولین بار نامزد دریافت اسکار شده است. او در ابتدا در دهه ۶۰ کارش را به عنوان مدل آغاز کرد تا اینکه در سال ۱۹۶۶ نخستین تجربهاش را در سینما از سر گذراند. رمپلینگ ۷۰ ساله به دلیل مصاحبهای در مورد نامزد نشدن هر گونه غیر سفیدپوست در اسکار امسال مورد انتقاد قرار گرفت. او گفته بود نامزد نشدن سیاهپوستان "شاید به این خاطر بوده که هیچ بازیگر سیاهپوستی شایسته نامزد شدن نبوده است."
با ۲۱ سال سن جوانترین نامزد دریافت اسکار بهترین هنرپیشه زن است. او در سال ۲۰۰۷ وقتی که تنها ۱۳ سال بیشتر نداشت در نقش مکمل نامزد دریافت اسکار شده بود. رونان متولد نیویورک، اما بزرگشده ایرلند است. برای همین نیز داستان "بروکلین" کمشباهت با زندگی شخصی وی نبوده است. در این فیلم او برای نخستین بار با لهجه ایرلندی روی پرده ظاهر شده است.
عکس: picture alliance/dpa/F. Arrizabalaga
جنیفر جیسن لی (هشت نفرتانگیز)
۵۳ سال دارد و تا بهحال نامزد اسکار نبوده است. او از سن ۹ سالگی جلوی دوربین ظاهر شده است. جیسن لی به این شهرت دارد که برای هر نقش، بسیار اهل تحقیق و مطالعه است. در وسترن "هشت نفرتانگیز" او در نقش زنی یاغی ظاهر شده که در انتظار اجرای حکم اعدامش است.
عکس: picture alliance/AP Images/C. Pizzello
رونی مارا (کارول)
پس از بازی در فیلم "دختری با خالکوبی اژدها" (محصول ۲۰۱۱) رونی مارا به هنرپیشهای پرطرفدار در میان فیلمسازان بدل شد و سیل پیشنهادهای متنوع به سویش روان شد. او برای این فیلم نامزد دریافت اسکار شده بود که این جایزه در نهایت به مریل استریپ رسید. منتقد روزنامه "گاردین" هنرنمایی مارا و بلانشت را در "کارول" یک بازی "پرکشش" میخواند که به لطف طراحی صحنه و لباس فوقالعاده بیش از پیش میدرخشد.
عکس: picture alliance/AP Images/J. Short
آلیشیا ویکاندر (دختر دانمارکی)
ویکاندر متولد سوئد است و ۲۷ سال دارد. سال گذشته سالی بسیار موفق برای وی بود. ویکاندر برای اولین بار نامزد دریافت اسکار شده است. او که به زبان انگلیسی تسلط کامل دارد، در سال ۲۰۱۲ بدون آنکه یک کلمه زبان دانمارکی بداند، در فیلم "یک رابطه سلطنتی" (محصول دانمارک) ایفای نقش کرد. ویکاندر برای بازی در این فیلم زبان دانمارکی یاد گرفت.
عکس: picture alliance/ZUMA Press/R. Tang
ریچل مکآدامز (اسپات لایت)
مکآدامز هم جزو اولیهای اسکار است. او تا کنون نامزد دریافت این جایزه نبوده است. این هنرپیشه ۳۷ ساله در نقش ساشا فایفر، روزنامهنگار "بوستون گلوب" ظاهر شده است. مکآدامز برای بازی در این نقش گفتگوهای طولانی با فایفر انجام داد و از همه چیز، از سلیقهاش در انتخاب کفش گرفته تا سایز محبوبش برای کاغذهای یادداشت چسبان را از او جویا شد. منتقدان بازی هماهنگ، روان و یکدست وی را در "اسپات لایت" ستودهاند.
عکس: picture alliance/AP/Invision/J. Salangsang
کیت وینسلت (استیو جابز)
۴۰ سال دارد و تا کنون هفت بار نامزد دریافت اسکار و یک بار برنده این جایزه شده است. وینسلت برای ایفای نقش در "استیو جابز" جایزه گلدن گلوب را برد. امسال در فهرست هنرپیشگانِ زن نامزد شده برای دریافت اسکار، او بیشترین شمار جوایز را تا بهحال دریافت کرده و پرافتخارترین به شمار میرود.
عکس: Getty Images/AFP/J. Tallis
عکس 101 | 10
اسکار ۲۰۱۶: نامزدهای بهترین هنرپیشه مرد نقش اصلی و مکمل
خیلیها معتقدند که امسال طلسم اسکار لئوناردو دیکاپریو برای بهترین هنرپیشه مرد نقش اصلی شکسته خواهد شد. در شاخه بهترین هنرپیشه مرد نقش مکمل رقابت بسیار تنگاتنگ است. نگاهی به ده نامزد این دو رشته:
برایان کرنستون (ترامبو)
هنرپیشه ۴۵ ساله که خیلیها او را در نقش والتر وایت در سریال تلویزیونی پرطرفدار "برکینگ بد" به خاطر دارند. کرنستون برای این نقش پنج بار موفق به کسب جایزه امی شد. او نخستین بار است که برای دریافت اسکار نامزد شده است. کرنستون در فیلم "ترامبو" نقش دالتون ترامبو، فیلمنامهنویس هالیوود را بازی میکند که در دهه۴۰ میلادی به دلیل گرایشهای کمونیستی در فهرست سیاه قرار گرفت.
عکس: Getty Images/AFP/N. Halle'n
مت دیمون (مریخی)
او در سال ۱۹۹۷ همراه با دوست صمیمیاش بن افلک برنده اسکار بهترین فیلمنامه تألیفی برای "ویل هانتینگ خوب" شد. دیمون برای همان فیلم نامزد دریافت اسکار بهترین هنرپیشه هم شده بود. او در سال ۲۰۰۹ نیز نامزد اسکار بهترین هنرپیشه نقش مکمل مرد شد. دیمون با هنرنماییاش در "مریخی" بار دیگر ثابت کرد که ناتمام گذاشتن تحصیلاتش در رشته زبان انگلیسی در دانشگاه هاروارد و ورود به دنیای هنرپیشگی تصمیم درستی بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Rain
لئوناردو دیکاپریو (برخاسته از گور)
احتمال بسیار زیادی وجود دارد که طلسم اسکار دیکاپریو با این فیلم سرانجام شکسته شود. او تا کنون تمامی جوایز سینمایی را، از گلدن گلوب گرفته تا بفتا برای جدیدترین هنرنماییاش بدست آورده است. دیکاپریو تا به حال شش بار نامزد اسکار شده که همگی بیحاصل بودهاند. منتقد روزنامه تلگراف مینویسد: «اگر این فیلم برای لئوناردو دیکاپریو اسکار به همراه نیاورد، هیچ چیز دیگری نمیتواند این جایزه را نصیبش کند.»
عکس: Getty Images/AFP/J. Tallis
مایکل فسبندر (استیو جابز)
۳۸ سال دارد و در سال ۲۰۱۴ برای فیلم "دوازده سال بردگی" نامزد اسکار بهترین هنرپیشه نقش مکمل شد، اما ناکام ماند. فیلم "استیو جابز" آنچنان که باید نظر مثبت اعضای آکادمی را جلب نکرد، اما بازی درخشان فسبندر از نظرها دور نماند. او در مصاحبهای گفته است که پیش از بازی در نقش استیو جابز چیز زیادی در مورد او نمیدانسته است.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Cowie
ادی ردمین (دختر دانمارکی)
سال گذشته برای هنرنمایی برجستهاش در "تئوری همهچیز" برنده جایزه اسکار شد و امسال بار دیگر نامزد دریافت همین جایزه شده است. او در "دختر دانمارکی" نقش لیلی البه را بازی کرده که از جمله نخستین کسانی بوده است که جراحی تغییر جنسیت در جهان را انجام داد. ردمین در "تئوری همه چیز" نیز در نقش استیون هاوکینگ، اخترشناس و فیزیکدان مشهور ظاهر شده بود.
عکس: picture-alliance/dpa/P. Buck
کریستین بیل (بیگ شورت)
۴۱ سال دارد و در سال ۲۰۱۱ برای فیلم "مشتزن" برنده اسکار شد. سه سال بعد برای "کلاهبرداری آمریکایی" نامزد دریافت اسکار شد. هر دوی این فیلمها را دیوید او.راسل کارگردانی کرده است. بیل این بار نامزد دریافت اسکار بهترین هنرپیشه مرد نقش مکمل شده است.
عکس: picture-alliance/dpa/H. Boesl
تام هاردی (برخاسته از گور)
این نخستین نامزدی هاردی در اسکار به شمار میرود. او گفته است که برای بازی در این فیلم، هیچ تحقیق خاصی نکرده و این قدری وقت داشته که ریشش را بلند کند، کلاهگیس به سر بگذارد و به کوه و کمر برود. هاردی در فیلم "شوالیه تاریکی برمیخیزد" در نقش منفی "بین" در برابر بتمن با بازی کریستین بیل بازی کرد. این دو در اسکار امسال هم باید برای بدست آوردن این جایزه با یکدیگر بجنگند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/J. Ryan
مارک رافولو (اسپات لایت)
این بازیگر ۴۸ ساله در سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۵ نیز برای اسکار نامزد شده بود. رافولو گفته بود که تبعیض نژادی در اسکار موجب شده تا او هم به صرافت عدم شرکت در این مراسم بیفتد. با این حال اندکی بعد با انتشار پیامهایی در توئیتر اعلام کرد که به خاطر حمایت از فیلم "اسپات لایت" در اسکار شرکت خواهد کرد.
عکس: Reuters/T. Melville
سیلوستر استالونه (کرید)
او در سال ۱۹۷۷ برای بهترین هنرپیشه نقش اصلی و بهترین فیلمنامه تألیفی برای "راکی" نامزد دریافت اسکار شد. این بار نیز برای ایفای نقش راکی بالبوآ نامزد دریافت اسکار بهترین هنرپیشه نقش مکمل شده است. استالونه که ۶۹ سال دارد، جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد نقش مکمل را از آن خود کرد.
عکس: picture-alliance/dpa/Invision/J. Ryan
مارک رایلنس (پل جاسوسان)
هنرپیشه ۵۵ ساله بریتانیایی که در این فیلم که مبتنی بر روایتی واقعی است، نقش یک مأمور اطلاعاتی شوروی سابق را بازی کرده است. رایلنس تا کنون نامزد دریافت اسکار نبوده است. او در مورد خودش میگوید: «من مدت طولانی است که کار میکنم، اما خیلیها من را نمیشناسند. برای آنها من مثل یک ماشین قدیمی هستم که تا به حال ندیدهاند.»