نگاهی به ۱۰ افسانه و کژباوری رایج درباره ایدز
۱۳۹۵ آذر ۱۱, پنجشنبه
۱) اچ‌آی‌وی همان ایدز است
این باوری نادرست اما بسیار رایج است. اچ‌آی‌وی (HIV) ویروسی است که از راه‌های گوناگون وارد بدن می‌شود و سیستم ایمنی را هدف قرار می‌دهد. از آنجایی که این ویروس می‌تواند تا مدتی طولانی نهفته بماند و علائمی از خود بروز ندهد، سیستم ایمنی بدن را رفته‌رفته چنان تضعیف می‌کند که به ایدز (AIDS) می‌انجامد؛ مرحله‌ای که سیستم ایمنی بدن به شدت آسیب‌پذیر می‌شود و توان مقابله با بیماری‌ها و ویروس‌ها را تا حد زیادی از دست می‌دهد.
ممکن است فاصله ورود ویروس اچ‌آی‌وی به بدن تا پیش‌روی و رسیدن به ظهور علائم ایدز حتی تا ۱۰ سال باشد. این زمان برای هر فردی متفاوت است، چون وضعیت سیستم ایمنی بدن انسان‌ها متفاوت است. تشخیص زودهنگام ورود اچ‌آی‌وی به بدن، انتخاب‌های درمانی موثرتر و متنوع‌تری پیش‌روی مبتلایان خواهد گذاشت.
۲) اچ‌آی‌وی از راه بزاق، عرق، استفاده مشترک از حوله، ظروف یا توالت منتقل می‌شود
خیر. اچ‌آی‌وی ویروسی شکننده است که روی هیچ سطحی بیرون از بدن نمی‌تواند زنده بماند. این ویروس از راه لمس بدن فرد مبتلا، یا غذا خوردن با او در ظرفی مشترک، یا استفاده از دستشویی مشترک، به هیچ وجه منتقل نمی‌شود. سرفه یا عطسه کردن هم نمی‌تواند ویروس را منتقل کند. آب یا هوا هم نمی‌تواند ناقل این ویروس باشد، بنابراین شنا کردن در استخری که مبتلایان به این ویروس در آن شنا کرده‌اند هیچ خطری ندارد.
۳) اچ‌آی‌وی از راه سکس دهانی منتقل نمی‌شود
ممکن است بشود. ریسک ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی از راه سکس دهانی کمتر است، اما همچنان انتقال ویروس محتمل است. اگر شما یا پارتنرتان زخم‌های باز یا برش‌هایی در دهان و لثه یا ناحیه تناسلی داشته باشید، ریسک ابتلا به اچ‌آی‌وی یا حتی اچ‌پی‌وی (زگیل تناسلی) بسیار بالاست. به طور کلی تماس پوست بریده شده یا زخمی، با خون، اسپرم یا ترشحات واژنی فردی دیگر می‌تواند به سادگی عامل انتقال ویروس باشد.
بیشتر بخوانید: چرا نسل جدید کاندوم‌ها از راه نمی‌رسند؟
۴) اچ‌آی‌وی از راه بوسیدن و تماس بدن‌ها منتقل می‌شود
این باور در اکثر موارد نادرست است. بوسیدن فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی، حتی بوسیدن رمانتیک که با تبادل بزاق دهان همراه است، خطری ندارد. بوسیدن فقط در صورتی می‌تواند عامل انتقال اچ‌آی‌وی یا ویروس‌های دیگر باشد که هر دو نفر زخم‌های باز یا لثه‌های خون‌آلود داشته باشند. در واقع تا زمانی که تبادل خون میان بدن‌ها صورت نگیرد، بوسیدن خطری در بر ندارد.
در آغوش کشیدن مبتلایان هم عملی کاملا بی‌خطر است. اگر دوست مبتلا به اچ‌آی‌وی دارید، او را محکم در آغوش بگیرید. مبتلایان به اچ‌آی‌وی و ایدز به حمایت روانی دوستان‌شان به شدت نیازمندند.
۵) با سکس با کسی که مبتلا به اچ‌آی‌وی است، حتما مبتلا خواهید شد
اگر آمیزش جنسی محافظت‌شده باشد، یعنی اگر از کاندوم استفاده کنید، احتمال انتقال ویروس اچ‌آی‌وی به‌طور چشم‌گیری کاهش می‌یابد. کاندوم‌ها در مقابله با شیوع اچ‌آی‌وی و دیگر ویروس‌ها و بیماری‌های مقاربتی بسیار موثرند، اما فقط در صورتی که «درست و مستمر» استفاده شوند. همچنین اگر فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی تحت درمان است و علائم انتقال ویروس را ندارد، ناقل ویروس نخواهد بود.
۶) اچ‌آی‌وی ویروسی رایج در میان دگرباشان جنسی است
این باوری کاملا نادرست است. ویروس‌ها می‌توانند به بدن هرکسی، صرف‌نظر از گرایش جنسی آنها، وارد شوند. تعداد مبتلایان به اچ‌آی‌وی در جامعه مردان هم‌جنس‌گرا کمی بیشتر است، اما این گزاره فرسنگ‌ها با واقعیت فاصله دارد.
هر کسی، با هر جنسیتی، اگر شرکای جنسی متعدد داشته باشد و به سکس بدون کاندوم خو گرفته باشد، در معرض ابتلا به انواع ویروس‌ها و بیماری‌های مقاربتی، از جمله اچ‌آی‌وی است. مردانی که بیش از یک شریک جنسی دارند باید دست‌کم سالی یک بار نه فقط آزمایش اچ‌آی‌وی، که آزمایش کلی برای همه بیماری‌های مقاربتی بدهند. برای زنان هم تست سالانه «پاپ‌اسمیر» برای تشخیص بیماری‌های مقاربتی، از جمله هرپس (تب‌خال تناسلی) و اچ‌پی‌وی (زگیل تناسلی که می‌تواند در صورت نهفته ماندن عامل سرطان دهانه رحم باشد) اکیدا توصیه می‌شود.
بیشتر بخوانید: "آتشفشان ایدز" در ایران همچنان فعال است
۷) مادر مبتلا به اچ‌آی‌وی حتما ویروس را به فرزند به دنیا نیامده‌اش منتقل خواهد کرد
با پژوهش‌های جدید و تلاش‌های جامعه پزشکی، انتقال ویروس از مادر به جنین تقریبا متوقف شده است. اگر مادر باردار داروهای درمان اچ‌آی‌وی را مصرف کند، احتمال انتقال ویروس به فرزندش کمتر از یک درصد خواهد بود. اگر مادر تحت درمان نباشد، احتمال انتقال ویروس به فرزند حدود ۲۵ درصد است.
۸) اگر تست اچ‌آی‌وی دو نفر منفی باشد، می‌توانند بدون کاندوم سکس کنند
رایج‌ترین روش برای آزمایش اچ‌آی‌وی در جهان، اسکن کردن پادتن (آنتی‌بادی) است. در این روش با شمارش تعداد آنتی‌بادی‌هایی که بدن برای مقابله با ویروس می‌سازد، می‌توان ابتلا به ویروس را تشخیص داد. اما مساله اینجاست که تولید این پادتن‌ها زمان‌بر است و ممکن است در طول این زمان شما آزمایش داده باشید و نتیجه منفی گرفته باشید.
اگر از آخرین باری که احتمال ابتلا به اچ‌آی‌وی داشتید سه ماه گذشته و جواب آزمایش شما همچنان منفی است، می‌توانید مطمئن باشید که مبتلا نیستید، اما حتی در این شرایط هم سکس محافظت‌شده توصیه می‌شود، چون ریسک ابتلا به دیگر بیماری‌های مقاربتی بدون کاندوم بسیار بالاست.
۹) اچ‌آی‌وی می‌تواند توسط حشرات به انسان‌ها منتقل شود
حشرات مطلقا نمی‌توانند ناقل اچ‌آی‌وی باشند. حشراتی که انسان‌ها را می‌گزند، صرفا خون را می‌مکند و خون جدیدی به بدن انسان تزریق نمی‌کنند. به همین خاطر است که تا کنون هیچ موردی از انتقال اچ‌آی‌وی توسط حشرات به انسان‌ها کشف و گزارش نشده و احتمالا هرگز نخواهد شد.
۱۰) ابتلا به اچ‌آی‌وی یعنی مرگ
نرخ مرگ‌ومیر در میان مبتلایان به اچ‌آی‌وی و ایدز در دهه‌های گذشته بالا بود، چون تشخیص و درمان آن بسیار دشوارتر از حالا بود. اکنون با داروهای جدیدی که برای مقابله با گسترش این ویروس تولید شده، می‌توان تا حدود زیادی اچ‌آی‌وی را سرکوب کرد. طول عمر مبتلایان اچ‌آی‌وی در حال حاضر با طول عمر کسانی که مبتلا نیستند تفاوت چشم‌گیری ندارد.
احسان نوروزی