هیئتی از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران می‌رود. نماینده ایران در آژانس می‌گوید انتشار خبر این سفر در حالی که دو طرف هنوز در حال رایزنی در باره آن بودند، به نگرانی تهران در مورد وجود جاسوس در آژانس دامن می‌زند.
رضا نجفی، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمیعکس: picture-alliance/dpa
تبلیغات
خبرگزاری جمهوری اسلامی روز جمعه (۳ اکتبر/ ۱۱ مهر) به نقل از سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نوشت: «مساله مایه تاسف این است که حفظ اطلاعات طبقه‌بندی شده در آژانس دوباره رعایت نشده و در حالیکه ایران و آژانس مشغول برنامه‌ریزی بودند خبر آن توسط یک رسانه غربی منتشر شده است».
رضا نجفی به رایزنی دو طرف برای حضور نمایندگان آژانس در ایران اشاره می‌کند. خبرگزاری رویترز پیش از سخنان نجفی گزارش داده بود که "دیپلمات‌های غربی در وین" روز پنجشنبه به این خبرگزاری گفته‌اند که نشست نمایندگان آژانس و ایران به احتمال در روزهای آغازین هفته آینده در تهران برگزار خواهد شد.
به زعم نماینده ایران در آژانس، این موضوع "یکبار دیگر نگرانی ایران در مورد وجود جاسوسی در آژانس را تایید می‌کند". او در عین حال به مسئولان آژانس "هشدار داد" به تعهدات در زمینه "حفظ اطلاعات محرمانه جمهوری اسلامی ایران" عمل کنند.
آژانس هنوز به سخنان نجفی واکنشی نشان نداده است.
رضا نجفی همزمان تأیید کرد که ترو واریورانتا، معاون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، و هیئتی از آژانس هفته آینده "برای ادامه گفت‌وگوها در خصوص مسائل فنی" به ایران سفر می‌کنند.
آژانس در پی پاسخ به ابهامات باقی‌مانده
جمهوری اسلامی در چارچوب تفاهم‌نامه موقت ژنو متعهد شده در مورد ابعادی از برنامه هسته‌ای خود شفاف‌سازی کند. پس از پاسخ‌گویی ایران به پرسش‌های آژانس در هفت محور، دو طرف در مورد اجرای پنج گام جدید با هم به توافق رسیدند.
یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، در نیمه‌ی سپتامبر در نشست شورای حکام آژانس در وین اعلام کرد که تهران تنها سه گام از پنج گام مورد توافق را برداشته است. از قرار معلوم سفر هفته آینده هیئت آژانس به تهران در راستای حل و فصل موارد باقی‌مانده صورت می‌گیرد.
ترو واریورانتا (راست) سرپرست هیئت نمایندگی آژانس در سفر به تهران خواهد بودعکس: IRNA
یکی از مواردی که ایران هنوز در مورد آن شفاف‌سازی نکرده، "آزمایش چاشنی‌های انفجاری" است که گمان می‌رود در تاسیسات نظامی "پارچین" در اطراف تهران انجام شده باشد. "شبيه‌سازی کامپيوتری مرتبط با انفجار هسته‌ای" هم پرسش بی‌پاسخ دیگر است.
جمهوری اسلامی وعده داده بود که در مورد ۵ گام مورد توافق با آژانس تا ۲۵ اوت (۳ شهریور) شفاف‌سازی کند؛ وعده‌ای که البته متحقق نشد.
پاسخ ایران و نگرانی قانون‌گذاران آمریکا
از سوی دیگر سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران با اشاره به این‌که "جمهوری اسلامی چیزی برای پنهان کردن ندارد"، در باره موعد یادشده گفت که تهران "حتی قبل از ۲۵ اوت" به آژانس اعلام کرده که تا این تاریخ امکان پاسخ‌گویی به ۵ مورد مطرح شده را ندارد.
به گفته بهروز کمالوندی، «ما از ابتدا نیز اعلام کردیم که برای پرداختن به موضوعات مورد توافق نباید وارد چارچوب زمانی شویم و چارچوب زمانی نیز باید معقول باشد. درباره ۵ موضوع اول تعهدی برای ما بود که ظرف سه ماه پاسخ دهیم، ولی درباره گام‌های بعدی چنین تعهدی نداشتیم».
انتشار اخبار یادشده در مورد همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی واکنش نمایندگان آمریکا را نیز در پی داشت. ۳۵۴ عضو مجلس نمایندگان ایالات متحده در نامه‌ای به جان کری، وزیر خارجه آمریکا، خودداری ایران از پاسخ‌گویی به تمام پرسش‌ها درباره "ابعاد احتمالا نظامی" برنامه‌های هسته‌ای این کشور را "عمیقا نگران‌کننده" توصیف کردند.
توافق تاریخی ایران و ۱+۵ به روایت تصویر و توییتر
پس از ۱۰ سال کشمکش میان ایران و غرب بر سر پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی، دو طرف سرانجام به توافق رسیدند. روند حصول این توافق، جزئیات و واکنش‌ها به آن را در گالری تصویری زیر ببینید.
عکس: Reuters
در نخستین ساعات روز ۳ آذر ۱۳۹۲ (۲۴ نوامبر ۲۰۱۳) اعلام شد که نمایندگان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ (اعضای دائم شورای امنیت و آلمان) بر سر ادامه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی با هم به توافق رسیدند؛ بر اساس این توافق دو طرف فعلا در ۶ ماه آینده متعهد به انجام تعهداتی می‌شوند.
عکس: Reuters
این توافق پس از ۴ روز جلسات فشرده در نشست "ژنو ۳" در سوئیس به دست آمد. (تصویر: گفت‌وگوی دیدیر بورکهالتر، وزیر خارجه سوئیس (چپ) با همتای ایرانی خود، محمد جواد ظریف؛ ۲۳ نوامبر در ژنو)
عکس: Martial Trezzini/AFP/Getty Images
نخستین خبرها از توافق یادشده از طریق توییتر و از حساب کاربری مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون، عباس عراقچی، معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کابینه حسن روحانی، منتشر شدند.
عکس: Reuters
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، ساعتی پس از توافق دو طرف در تهران کنفرانس خبری برگزار کرد.
عکس: Tasnim
روحانی همچنین با خانواده‌های دست‌اندرکاران برنامه هسته‌ای ایران دیدار کرد که پیش‌تر ترور شده بودند.
عکس: Tasnim
حساب کاربری روحانی در توییتر روز یکشنبه توییت کرد: «فردا [دوشنبه، ۴ آذر] صدمین روز تشکیل کابینه و آغاز به کار دولت است. خوشحالم که پیش از صدمین روز توافق [هسته‌ای] حاصل شد.»
عکس: Twitter
رئیس دولت یازدهم در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی، روند مذاکرات و حصول توافق را به وی گزارش داده بود. علی خامنه‌ای نیز با استقبال از حصول توافق گفته بود که این رخداد می‌تواند "پایه اقدامات هوشمندانه بعدی" باشد. (عکس از آرشیو)
عکس: picture-alliance/dpa
حساب توییتری آیت‌الله خامنه‌ای نیز با هشتگ "مقاومت" نوشت: «مقاومت در برابر زیاده‌خواهی باید همواره به‌عنوان نشان حرکت مقامات در مسیر درست باقی بماند.»
عکس: Twitter
توافق هسته‌ای ژنو در عین حال با اعتراض حمید رسایی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی و از اعضای "جبهه پایداری" (نزدیک به مصباح یزدی) روبه‌رو شد. به زعم رسایی، "امضای عهدنامه‌ها، موافقتنامه‌ها و قراردادهای دولت ایران با سایر دولت‌ها یا اتحادیه‌های بین‌المللی، بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی، پس از تصویب مجلس در اختیار ریاست جمهوری خواهد بود". این موضع با اعتراض دیگر نمایندگان مواجه شد.
عکس: Mardomak News
توافق هسته‌ای ایران و غرب در صحنه بین‌المللی نیز واکنش‌هایی را در پی داشت. رئیس‌جمهور آمریکا گفت با توافق ژنو برنامه هسته‌ای ایران پیشرفت نخواهد کرد و در گام نخست "ساختار تحریم‌‌ها" به قوت خود باقی است. اما بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، توافق میان ایران و شش قدرت جهانی را "اشتباهی تاریخی" خواند. اسرائیل در ماه‌های اخیر دیپلماسی فعالی برای تأثیرگذاری بر توافق ایران و غرب در پیش گرفته بود.
عکس: Saul Loeb/AFP/Getty Images
یک روز پیش از حصول توافق، خبر سفر وزیران امور خارجه کشورهای مذاکره‌کننده با ایران به ژنو منتشر شد. این اتفاق که نشانگر نزدیکی مواضع دو طرف بود، در دور پیش‌تر مذاکرات (ژنو ۲) هم افتاده بود. در نشست "ژنو ۲" اما مذاکرات در آخرین لحظات بی‌نتیجه ماندند. ایران کشورهای غربی را به اختلاف نظر و غرب ایران را به برهم زدن توافق در لحظات آخر متهم کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
در نشست "ژنو ۲" همچنین رسانه‌های ایرانی فرانسه را به مقاومت در برابر تصویب توافق‌نامه متهم کردند.
عکس: Reuters
توافق یادشده برای یک بازه زمانی شش ماهه انجام شده است. بر این اساس، ایران اورانیوم را بیشتر از ۵ درصد تغلیظ نمی‌کند، از حجم اورانیوم ۲۰ درصدی خود می‌کاهد و تأسیسات غنی‌سازی جدید نمی‌سازد. غرب هم اقدامی برای کاهش بیشتر فروش نفت ایران انجام نمی‌دهد، تحریم فلزات گرانبها، صنعت خودروسازی و فروش محصولات پتروشیمی لغو می‌شود و شورای امنیت سازمان ملل تحریم جدیدی علیه برنامه هسته‌ای ایران تصویب نمی‌کند.
