در پی افزایش فعالیتهای جنگی در نزدیکی نیروگاه اتمی زاپوریژیا، رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی نگرانی شدید خود را در زمینه وقوع فاجعه اتمی در منطقه ابراز کرد. این نیروگاه توسط ارتش روسیه اشغال شده است.
تبلیغات
گسترش حملات نظامی در منطقههای مرزی اوکراین و روسیه در روزهای اخیر نگرانی شدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) را برانگیخته است. این نگرانیها به ویژه شامل وضعیت نیروگاه هستهای زاپوریژیا است. این نیروگاه اتمی از ماه مارس سال ۲۰۲۲ توسط ارتش روسیه اشغال شده است.
حال رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اشاره کرد که در مورد وضعیت این نیروگاه "به شدت نگران" است.
او ضمن تاکید بر اینکه وضعیت جنگ در حومه نیروگاه هستهای زاپوریژیا "روز به روز غیرقابل پیشبینیتر میشود"، هشدار داد: «من به شدت نگران خطرات امنیتی واقعی هستم. ما باید اکنون برای جلوگیری از وقوع یک حادثه جدی و سنگین هستهای، اقدام کنیم.»
از سوی دیگر فرمانده اداره منطقه زاپوریژیا که از سوی روسیه منصوب شده است نیز روز جمعه ۹ ماه مه (۱۵ اردیبهشت) دستور تخلیه برخی از مکانهای اشغال شده توسط روسیه، از جمله انرهودار را صادر کرد.
اکثر کارکنان نیروگاه هستهای زاپوریژیا ساکن انرهودار هستند. بر اساس گزارشها، ساکنان این منطقه خانوادههای دارای فرزند، سالمندان، معلولان و بیماران بستری در بیمارستانها هستند که به آسانی نمیتوانند منطقه زندگی خود را ترک کنند.
گفته میشود که این دستور به خاطر افزایش بمبارانها توسط نیروی هوایی اوکراین در روزهای اخیر در این منطقه، داده شده است.
نیروگاه هستهای زاپوریژیا در ماههای گذشته بارها مورد حمله نظامی قرار گرفته است و به ترسهای جدی از وقوع یک فاجعه هستهای، دامن زده است.
سالگرد انفجار چرنوبیل؛ بدترین فاجعه غیرنظامی تاریخ جهان
در پی انفجار مهیبی که در راکتور چهارم اتمی نیروگاه اتمی چرنوبیل در اوکراین در روز ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ رخ داد، مواد رادیو اکتیو فراوانی آزاد شد. این حادثه بدترین فاجعه غیرنظامی تاریخ جهان نام گرفته است.
عکس: picture-alliance/dpa
هیروشیما: ۱۹۴۵
در همان نخستین ماههای پس از انفجاربمب اتمی در هیروشیما حدود ۱۴۰ هزار تا ۳۵۰ هزار انسان جان خود را ازدست دادند. در سالهای پس از این فاجعه نیز میزان سرطان، بیماریهای قلبی و کبد و همچنین تغییرات هورمونی و کروموزمی در هیروشیما افزایش یافت. امروزه نیز میزان ابتلا به سرطان خون در بین ساکنان هیروشیما بیشتر از ساکنان شهرهای دیگر ژاپن است.
عکس: picture-alliance/dpa
منطقه ویسموت، شرق آلمان: ۱۹۴۶ـ ۱۹۹۰
منطقه ویسموت که در شرق آلمان قرار دارد، در سالهای ۱۹۴۶ تا ۱۹۹۰ سومین معدن بزرگ اورانیوم و تامینکننده برنامه هستهای شوروی سابق محسوب میشد. طبق آمار اداره حفاظت از آلودگی به تشعشعات خطرناک، از هر ۸ کارگر این معدن یکی بر اثر تشعشعات رادیواکتیو جان خود را از دست داده است. به این ترتیب شمار قربانیان بر ۷ هزار نفر بالغ میشده است. موارد ابتلا به سرطان ریه نیز در این منطقه بالاست.
عکس: Wismut GmbH
صحرای نوادا: ۱۹۵۰ـ ۱۹۹۲
آزمایشهای اتمی که بین سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۹۲ در مرکوری (صحرای نوادا) انجام گرفت، آلودگی بسیاری از مناطق آمریکا به تشعشعات رادیواکتیو را به دنبال داشت. در دندانهای شماری از کودکان حتی استرانسیم رادیواکتیو کشف شد و موارد ابتلا به سرطان نیز افزایش یافت. در سالهای ۱۹۶۳ تا ۱۹۹۲ آزمایشها به شکل زیرزمینی صورت میگرفتند، اما بروز سوانح سبب میشد که غبارهای آلود به تشعشعات رادیواکتیو به بیرون رخنه کنند.
عکس: Getty Images
مجتمع اتمی سلافیلد: ۱۹۵۷
از سال ۱۹۵۲ به بعد بود که اولین راکتورهای مجتمع اتمی سلافیلد پلوتونیوم مورد نیاز بریتانیا برای ساخت بمب اتمی را تامین کردند. از سال ۱۹۵۶ از این مجتمع هستهای برای تولید برق استفاده شد. در سال ۱۹۵۷ یکی از راکتورهای مجتمع مزبور دچار آتشسوزی شد. سوانح بیشماری که بعدها روی داد نیز سبب آلودگی خاک و آب دریای منطقه به رادیواکتیو شد. میزان ابتلای کودکان کارگران این مجتمع به سرطان خون نیز بالاست.
عکس: Getty Images
هاریس بورگ: ۱۹۷۹
ذوب شدن سوخت هستهای در نیروگاه اتمی Three Mile Island در آمریکا در سال ۱۹۷۹ نخستین فاجعه بزرگ در راکتوری هستهای پیش از فجایع چرنوبیل و فوکوشیما محسوب میشود. مقادیر زیادی از تشعشعات رادیواکتیو سبب آلودگی محیط زیست شد. تحقیقات از بالا بودن میزان سرطان در این منطقه سخن میگویند. تحقیقات متقابلی که از سوی صنایع اتمی انجام گرفته، این نکته را رد میکنند.
عکس: picture-alliance/dpa
چرنوبیل: ۱۹۸۶
در بیستوشش ماه آوریل سال ۱۹۸۶ در پی انفجاری مهیب در راکتور چهارم نیروگاه اتمی چرنوبیل در اوکراین به دلیل خطای انسانی، مواد رادیواکتیو فراوانی آزاد شدند. حادثهای که بدترین فاجعه غیرنظامی تاریخ جهان نام گرفت. میخائیل گورباچف که در آن زمان رهبر نیرومند شوروی بود، روزها از گفتن حقیقت به افکار عمومی خودداری کرد. این پنهانکاری فضایی از عدم اطمینان به رهبران حزب کمونیست شوروی را بهدنبال داشت.
عکس: picture-alliance/AP
چرنوبیل: ۱۹۸۶
این دوقلوها بعد از فاجعه چرنوبیل به دنیا آمدهاند. پدر آنها یکی از کارکنانی بود که پس از فاجعه در تلاش جلوگیری از گسترش تشعشعات بودند و مادر آنها نیز ساکن شهر آلوده چرنوبیل. ذوب شدن سوخت هستهای و همچنین انفجار رآکتورها سبب شد که مقادیر زیادی از تشعشعات رادیواکتیو به بیرون رخنه کند و مناطق زیادی را غیرقابل سکونت سازد. شمار قربانیان چرنوبیل بر بیش از ۱۵ هزار نفر بالغ میشود.
عکس: picture alliance/dpa
چرنوبیل: ۱۹۸۶
پس از فاجعه نیروگاه اتمی چرنوبیل در شوروی سابق، مناطق وسیعی اطراف این نیروگاه که اکنون بخشی از اوکراین و بلاروس است، به دلیل تشعشعات رادیواکتیو خالی از سکنهاند. بیش از ۳۵۰ هزار نفر خانه و زندگی خود را ترک کردند. روستاهای اطراف مرز اوکراین به کل متروکه شدند.
عکس: picture-alliance/ dpa
سیبری: ۱۹۹۳
مجتمع اتمی Tmosk-7 در سیبری که به شهری اتمی میماند و تا سال ۱۹۹۲ نیز وجود آن مخفی نگاه داشته شده بود، در سال ۱۹۹۳ دستخوش انفجار گردید. تشعشعات پلوتونیوم و سزیم رادیواکتیو سبب آلودگی مناطقی از سیبری شد. در مجتمعهای اتمی Tmosk-7 و Majak تا کنون دست کم ۳۸ سانحه بزرگ روی داده و سبب شده که در طول سالها، صدهاهزار تن از کارگران و اعضای خانوادههای آنها به تشعشعات رادیواکتیو آلوده شوند.
عکس: imago/ITAR-TASS
فوکوشیما: ۲۰۱۱
در سال ۲۰۱۱ زمینلرزهای پرقدرت هزاران نفر را به کام مرگ کشید و بسیاری نیز ناپدید شدند. اما مهمتر ویرانی نیروگاه اتمی فوکوشیما بود که دامنه پیامدهایش هنوزهم ناروشن است. ذوب شدن سوخت هستهای در نیروگاه فوکوشیما شدیدترین آلودگی آبهای اقیانوسهای جهان به تشعشعات رادیواکتیو را به دنبال داشت. حدود ۱۹ هزار نفر در پی زمینلرزه و خیزش امواجی با ارتفاعی تا ۲۰ متر، جان خود را از دست دادند.
عکس: Tanjo Také
فوکوشیما: "وقتی همه چیز نیست و نابود می شود"
"وقتی همهچیز نیست و نابود میشود، چه احساسی به انسان دست میدهد؟" فیلم "درودهایی از فوکوشیما" پاسخ سینمای آلمان به این پرسش حیاتی است. دوریس دوریه، کارگردان پرآوازهی آلمانی، برای یافتن پاسخ به همین پرسش چند ماه پس از وقوع فاجعه فوکوشیما به مناطق آلوده رفت، تا به چشم خود "نیستی را ببیند و تجربه کند". این فیلم هر چند از نیستی نشان دارد، ولی پیامآور شور و عشق بیپایان به زندگی است.
عکس: Hanno Lentz/Majestic
عراق: دهه ۹۰ میلادی
در جنگ خلیج فارس در آغاز دهه ۹۰ میلادی مهماتی مورد استفاده قرار گرفتند که در آنها اورانیوم رقیقشده به کار رفته بود. این امر سبب شد تا مردم عراق تحت تاثیر تشعشعات اتمی قرار گیرند. در شهر بصره شمار نوزادان معلول و همچنین میزان ابتلا به سرطان از آن زمان افزایش داشته است. میزان ابتلای کودکان به سرطان حتی سهبرابر شده است.