روز جمعه (۲ سپتامبر/۱۱ شهریور) از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش تازه‌ای در رابطه با برنامه‌ی اتمی ایران در وین منتشر شده است. این گزارش نخست در اختیار شورای امنیت سازمان ملل و ۳۵ عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گرفته و سپس به دست چند خبرگزاری و از جمله خبرگزاری آلمان رسیده است.

در این گزارش که از سوی یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تهیه شده، از «نگرانی فزاینده‌ی» آژانس درباره‌ی برنامه‌ی احتمالی ایران برای تولید جنگ‌افزار اتمی سخن در میان است.

در گزارش آژانس آمده است که همواره اطلاعات بیشتری در این زمینه از طریق سرویس‌های مخفی به دست مقامات این نهاد می‌رسد. این اطلاعات همچنین به موشک‌های اتمی مربوط است. طبق گزارش آژانس، ایران در زمینه‌ی غنی‌سازی اورانیوم نیز پیشرفت داشته است.

این گزارش می‌افزاید، ایران شروع کرده در یک پناهگاه زیرزمینی در نزدیکی شهر قم، دستگاه‌هایی برای غنی‌سازی اورانیوم تا درجات بالا تعبیه کند. این تاسیسات زیرزمینی در مقایسه با تاسیسات دیگر در برابر حمله‌های هوایی ایمن‌تر هستند.

به گزارش آژانس، ایران همچنین در تاسیساتی دیگر، سانتریفیوژهای مدرنی را جانشین سانتریفیوژهای قدیمی کرده است. تولید اورانیوم غنی‌شده‌ی کم‌غلظت در ماه اوت به ۵/ ۴ تن رسیده است، در حالی که این رقم در ماه مه ۱/ ۴ تن بوده است.

در این گزارش همچنین خاطر نشان شده که نگرانی آژانس بویژه از جهت فعالیت‌های احتمالا پنهان نگاه داشته شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی ایران در زمینه‌ی تکنیک هسته‌ای در گذشته و حال و همچنین فعالیت‌ها در زمینه‌ی تولید تجهیزات هسته‌ای برای موشک‌ها افزایش یافته است.

در گزارش آمانو ذکر شده که ایران در موقعیتی است که می‌تواند بدون کمک خارجی از اورانیوم غنی‌شده، میله‌های سوخت برای رآکتورهای اتمی تولید کند. آمانو در گزارش خود می‌افزاید که در تاسیسات زیرزمینی فردو که مدت‌ها پنهان نگاه داشته شده بود، تعبیه‌ی سانتریفیوژها آغاز شده است.

موضعگیری علی اصغر سلطانیه

علي‌اصغر سلطانيه نماينده‌ی جمهوری اسلامی در آژانس بين‌المللي انرژی اتمی، پس از انتشار گزارش يوكيا آمانو به خبرگزاری فارس گفت، گزارش آمانو حاوی نكات مثبتی است كه در گزارشات قبل منعكس نشده بود، لذا اين موضوع گامی رو به جلو است.

وی افزود، در اين گزارش به ملاقات‌های مهم مديركل آژانس با فریدون عباسی، رئيس سازمان انرژی اتمی ایران و همچنين علی اکبر صالحی، وزير خارجه‌ی جمهوری اسلامی در وين اشاره شده است.

سلطانیه تصريح كرد، اين گزارش نشان می‌‌دهد در صورتی كه آژانس به وظيفه حرفه‌ای خود بدون فشار سياسی و در فضای توأم با همكاری و اعتماد عمل نمايد، ایران نيز متقابلاً با نهايت همكاری به رفع ابهامات و سؤالات ادامه داده و به جامعه بين‌المللی ثابت خواهد كرد كه ادعاهای مربوط به فعاليت‌های غيرصلح‌آميز كاملاً بی‌‌اساس و با اهداف سياسی است.

فریدون عباسی، رئيس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی، اخیرا گفته بود که ایران تحت شرایط معینی آماده است، درباره‌ی اتهاماتی که در زمینه‌ی تولید سلاح‌های اتمی به ایران وارد می‌شود مذاکره کند.

همایش خاورمیانه‌ی عاری از جنگ‌افزار اتمی

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین اعلام کرد که در روزهای ۲۱ و ۲۲ نوامبر سال جاری، در وین گفت‌وگوهایی برای ایجاد یک منطقه‌ی عاری از جنگ‌افزار اتمی در خاورمیانه آغاز خواهد شد. اگر چه شمار زیادی از کشورها در سال ۲۰۰۰ تشکیل چنین همایشی را برای بحث پیشنهاد کرده بودند، ولی این موضوع تا کنون توجه لازم را به خود جلب نکرده بود.

اکنون یوکیا آمانو در نامه‌ای که برای کشورهای عضو در منطقه‌ی خاورمیانه فرستاده، آمادگی آژانس بین‌المللی را برای تشکیل چنین همایشی اعلام کرده است. قرار است در این نشست در این باره بحث شود که چگونه می‌تواند از تجربه‌ی دیگر مناطق عاری از جنگ‌افزار هسته‌ای، برای خاورمیانه بهره گرفت.

در حال حاضر چنین مناطقی در آفریقا، آمریکای لاتین، جنوب شرقی آسیا، آسیای مرکزی، منطقه‌ی کارائيب، جنوب اقیانوس آرام و مناطق غیرمسکونی چون قطب جنوب، فضا و اعماق دریاها وجود دارد.

BM/FW