دومین جلسه مجلس شورای اسلامی بر سر بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی روحانی در روز گذشته در حالی پایان یافت، که دقایقی پیش از آن در صحن علنی مجلس تقاضای رسیدگی به وضعیت مهدی کروبی که دست به اعتصاب غذای خشک زده مطرح شد. مصطفی کواکبیان، نماینده اصلاح‌طلب و عضو هیأت رئیسه فراکسیون امید مجلس، در تذکری اعتصاب غذای کروبی را نگران‌کننده خواند و از روحانی خواست تا از طریق وزیران بهداشت و اطلاعات موضوع را پیگیری کند.

آن جلسه با حواشی دیگری هم، ازجمله "توهین" یک نماینده اصول‌گرا به محمدجواد ظریف، همراه بود. تا روز چهارشنبه صلاحیت وزیران آموزش و پرورش، ارتباطات، اطلاعات، اقتصاد، خارجه، بهداشت و کار در مجلس بررسی شد. امروز پنجشنبه (۲۶ مرداد/ ۱۷ اوت) نیز نمایندگان مجلس در ادامه بررسی‌ها، به بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی، دادگستری و دفاع پرداختند.

مجلس ایران پنجشنبه در نوبت عصر جلسه‌ای نداشته و ادامه بررسی صلاحیت گزینه‌های روحانی برای دولت دوازدهم به روز شنبه آینده (۲۸ مرداد) موکول شده است.

نمایندگان مجلس در سومین روز بررسی صلاحیت‌ها نخست به محمود حجتی، وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی، پرداختند. پس از بیان نظرات موافقان و مخالفان، حجتی برنامه‌های آینده خود را تشریح و از عملکرد گذشته خود دفاع کرد.

از محمود حجتی به عنوان تنها اصلاح‌طلب رسمی دولت یازدهم نام برده می‌شود که روحانی قصد ابقای او در دولت جدید خود را دارد. حجتی ۶۲ ساله از سابقه‌دارترین مدیران اجرایی در کابینه پیشنهادی دوازدهم است که سابقه سه دوره وزارت در وزاتخانه‌های کشاورزی، راه و ترابری و جهاد سازندگی را در کارنامه خود دارد.

بررسی صلاحیت گزینه‌ای "تحریم‌شده"

نمایندگان مجلس پس از محمود حجتی به بررسی صلاحیت علیرضا آوایی، وزیر پیشنهادی دادگستری دولت دوازدهم، پرداختند. علیرضا آوایی ۶۱ ساله، رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس جمهور و رئیس کل سابق دادگستری استان تهران، گزینه مورد توافق رؤسای قوه مجریه و قضائیه برای احراز پست وزارت دادگستری و جایگزینی مصطفی پورمحمدی است. آوایی قاضی دیوان عالی کشور، معاون وزیر کشور، ریاست کل دادگستری استان‌های اصفهان، مرکزی و لرستان و دادستانی عمومی و انقلاب اهواز و دزفول را نیز در کارنامه خود دارد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

آوایی هم همچون پورمحمدی متهم به دست داشتن در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۶۷ است. از این کشتار به عنوان "جنایت علیه بشریت" یاد می‌شود. از جمله سازمان حقوق بشری "عدالت برای ایران" با استناد به شهادت یکی از جان به‌دربردگان کشتار ۶۷ در زندان یونسکو دزفول مدعی شده که علیرضا آوایی در سمت دادستان دزفول عضو "هیأت مرگ" بوده و در تصمیم‌گیری درباره اعدام ده‌ها زندانی سیاسی در جریان کشتارها نقش‌آفرینی کرده است.

علیرضا آوایی همچنین به دلیل مسئولیت در "نقض حقوق بشر" در زمان تصدی پست ریاست کل دادگستری استان تهران میان سال‌های ۸۴ تا ۹۳ در فهرست تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار گرفته است. مصوبه اتحادیه اروپا ورود آوایی به کشورهای اروپایی را ممنوع کرده و به بلوکه کردن اموال احتمالی او در کشورهای عضو این اتحادیه حکم داده است. بدین ترتیب در صورت رأی اعتماد مجلس به آوایی، وزیر احتمالی دادگستری ایران اجازه ورود به کشورهای عضو اتحادیه اروپا را نخواهد داشت. اتهام آوایی مسئولیت در "بازداشت‌های خودسرانه، نقض حقوق زندانیان و افزایش آمار اعدام‌ها" در زمان فعالیت در دادگستری تهران و به‌خصوص در جریان ناآرامی‌های پس از انتخابات ۸۸ عنوان شده است.

در بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی دادگستری در مجلس ۴ نماینده در موافقت با او سخن گفتند و تنها یک مخالف به سخنرانی پرداخت. موافقان با اشاره به "خوشنامی و صبوری" علیرضا آوایی، از او به عنوان "بهترین فرصت" برای سه قوه سخن گفتند که می‌تواند "مورد وثوق قوای مجریه و قضائیه" باشد و "اسباب گسترش روابط" دولت و دستگاه قضا را به وجود آورد. تنها مخالف آوایی نیز دلیل خود در مخالفت با او را مواجه بودن برخی شهرستان‌ها و استان‌های غربی ایران با مشکل "پزشکی قانونی" عنوان کرد.

وزیر دادگستری تنها عضو کابینه در ایران است که از میان نامزدهای پیشنهادیِ رئیس دستگاه قضا به رئیس جمهور، انتخاب و سپس به مجلس معرفی می‌شود. این وزیر که تمامی وظایف مربوط به روابط سه قوه را برعهده دارد، برای ورود به کابینه نیز نیازمند کسب اعتماد قوای سه‌گانه است.

گزینه‌ای برای "توسعه قدرت موشکی"

نمایندگان مجلس صلاحیت امیر حاتمی، وزیر پیشنهادی دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح را نیز بررسی کردند. امیر حاتمی ۵۱ ساله قرار است جایگزین حسین دهقان در کابینه دوازدهم شود. حاتمی درجه امیری ارتش دارد و جانشینی وزیر دفاع و جانشینی معاونت ارکان و امور مشترک ستاد کل نیروهای مسلح نیز از سوابق کاری او محسوب می‌شود. حاتمی نیز همچون آوایی، یکی از ۷ گزینه‌ای در دولت جدید روحانی است که در صورت کسب رأی اعتماد مجلس، اولین دوره وزارت خود را آغاز خواهند کرد.

وزیران سه وزارتخانه دفاع، اطلاعات و خارجه با نظر مستقیم رهبر جمهوری اسلامی معرفی می‌شوند. علی خامنه‌ای همچنین درباره وزارتخانه‌هایی مانند علوم، آموزش و پرورش و ارشاد هم "حساسیت"هایی دارد. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر رهبر جمهوری اسلامی طی یادداشتی در روز ۶ مرداد سال جاری (۱۳۹۶) این مسئله را تأیید کرده بود.

قرار گرفتن یک ارتشی در رأس وزارت دفاع اهمیتی نمادین دارد و می‌تواند در راستای تنش‌های گاه و بی‌گاه میان دولت و سپاه ارزیابی شود. در صورت رأی اعتماد مجلس، این نخستین بار در زمان رهبری علی خامنه‌ای است که یک ارتشی در رأس وزارت دفاع قرار می‌گیرد.

صلاحیت امیر حاتمی بدون سخنرانی مخالفان بررسی شد، زیرا به گفته هیأت رئیسه مجلس، مخالفان او از سخنرانی منصرف شدند و بدین ترتیب تنها موافقان نظرات خود را بیان کردند. آنان از امیر حاتمی به عنوان "نماد وحدت ارتش، سپاه و نیروهای مسلح" و فردی معتقد به حمایت از "جبهه مقاومت و سپاه قدس" یاد کردند که از حمایت "اصلاح‌طلب، اصول‌گرا و شیعه و سنی" برخوردار است.

امیر سرتیپ امیر حاتمی نیز در رابطه با برنامه‌های آتی خود در وزارت دفاع در صورت رأی اعتماد مجلس، از توسعه قدرت موشکی ایران در همه زمینه‌ها "به‌ویژه بالیستیک و کروز" خبر داد.

با پایان سومین روز بررسی صلاحیت گزینه‌های حسن روحانی برای دولت دوازدهم در مجلس، صلاحیت وزیران پیشنهادی آموزش و پرورش، ارتباطات، اطلاعات، اقتصاد، خارجه، بهداشت، کار، جهاد کشاورزی، دادگستری و دفاع بررسی شد. بررسی صلاحیت عباس آخوندی، وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی نیز نیمه‌کاره ماند.

مجلس ایران شنبه آینده به بررسی صلاحیت ۷ وزیر پیشنهادی باقیمانده ادامه خواهد داد و در پایان این روند، برای تأیید یا رد آنان، رأی‌گیری از نمایندگان آغاز خواهد شد.

لیست وزیران پیشنهادی روحانی که بررسی صلاحیت آنها در مجلس به ترتیب حروف الفبا در عنوان وزارتخانه‌شان انجام می‌گیرد، به شرح زیر است: ۱− محمد بطحایی، وزارت آموزش و پرورش ۲− محمد جواد آذری جهرمی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، ۳− محمود علوی، وزارت اطلاعات ۴− مسعود کرباسیان، وزارت امور اقتصاد و دارایی ۵− محمدجواد ظریف، وزارت امور خارجه ۶− حسن قاضی‌زاده هاشمی؛ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۷− علی ربیعی؛ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۸− محمود حجتی، وزارت جهاد کشاورزی ۹− علیرضا آوایی، وزارت دادگستری ۱۰− امیر حاتمی، وزارت دفاع، پشتیبانی و نیروهای مسلح ۱۱− عباس آخوندی، وزارت راه و شهرسازی ۱۲− محمد شریعتمداری، وزارت صنعت، معدن و تجارت ۱۳− عباس صالحی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ۱۴− عبدالرضا رحمانی فضلی، وزارت کشور ۱۵− بیژن نامدار زنگنه، وزارت نفت ۱۶− حبیب‌الله بیطرف، وزارت نیرو ۱۷− مسعود سلطانی‌فر، وزارت ورزش و جوانان.