به گزارش روزنامه‌ی آمریکایی نیویورک تایمز، بررسی‌ها برای یافتن "موطنی" جدید برای معمر قذافی با احتیاط کامل و با محوریت کشورهای آفریقایی صورت می‌گیرند. به نوشته‌ی این روزنامه، اینکه قذافی به احتمال به دادگاه بین‌المللی در لاهه کشیده خواهد شد تا از جمله در مورد حمله‌ی تروریستی لاکربی از خود دفاع کند، یکی از موانع بزرگ بر سر راه یافتن کشور مقصد است. در حمله‌ی تروریستی لاکربی در سال ۱۹۸۸، جامبو جت مسافربری شرکت هواپیمایی "پان-امریکن" آمریکا بر فراز دهکده‌ی لاکربی در اسکاتلند منفجر شد و ۲۷۰ تن را به کام مرگ کشید. لیبی عامل پشت پرده‌ی این حمله‌ی تروریستی اعلام شد. در این حمله ۱۸۹ تن از شهروندان آمریکایی جان خود را از دست دادند.

نیویورک تایمز روز شنبه - به وقت محلی - (۱۶ آوریل / ۲۷ فروردین) و به نقل از محافل دولتی آمریکا نوشت که "کشور مقصد" قذافی باید از میان کشورهایی انتخاب شود که احکام دادگاه کیفری لاهه را به رسمیت نمی‌شناسند. خود آمریکا، در کنار شماری از کشورهای آفریقایی، از جمله کشورهایی است که این احکام را به رسمیت نمی‌شناسد. این روزنامه‌ی آمریکایی به نقل از یک مقام ایالات متحده می‌نویسد: «ما درس‌هایی از جنگ عراق گرفتیم. یکی از مهم‌ترین این درس‌ها این است که مردم لیبی باید خود مسئول تغییر دولت در کشورشان باشند، نه ما. آنچه ما برای رسیدن به آن تلاش می‌کنیم، راه حلی صلح‌آمیز است، اگر شرایط مهیا باشد.»

رهبری که قصد رفتن ندارد

موضوع "پناهندگی" قذافی و انتقال صلح‌آمیز قدرت در لیبی در حالی مطرح می‌شود که او حتا با وجود حمله‌ی نظامی نیروهای بین‌المللی به رهبری ناتو هم ظاهرا قصد ندارد پس از ۳۲ سال قدرت را رها کند. نیروهای هوادار رهبر لیبی از زمان آغاز درگیری‌ها در این کشور مخالفان دولت را زیر آتش گرفته‌اند. اعمال خشونت علیه شهروندان لیبی نیز می‌تواند موضوع شکایت دیگری علیه قذافی در دادگاه بین‌المللی باشد.

تلویزیون دولتی لیبی هر از گاهی تصاویری از قذافی نشان می‌دهد که در موقعیت‌های مختلف هواداران خود را به مقاومت فرا می‌خواند و "پیروزی" را بشارت می‌دهد. عایشه قذافی، دختر او نیز در روزهای اخیر در میان هواداران پدرش ظاهر شد. دختر ۳۴ ساله‌ی قذافی که وکیل است، در سال ۲۰۰۴ به گروه وکیلان مدافع صدام حسین، رئیس جمهوری پیشین عراق، پیوست.

درگیری‌های خونین روی دیگر سکه‌ی بحران لیبی است. در حالی که مخالفان دولت تلاش می‌کنند شهر بریقه را به تصرف خود درآورند، نیروهای وفادار به معمر قذافی از چند روز پیش راه‌های ارتباطی بین این شهر و اجدابیا را زیر آتش خود گرفته‌اند. در بریقه ۱۰۰ هزار نفر زندگی می‌کردند که بیشتر آنها از زمان آغاز درگیری‌ها گریخته‌اند.

اوضاع در مصراته اما ظاهرا وخیم‌تر از شهرهای دیگر است. روز شنبه (۱۶ آوریل / ۲۷ فروردین) گزارش شد که نیروهای دولتی در لیبی از بمب‌های خوشه‌ای برای حمله به این شهر استفاده می‌کنند. بنا بر اعلام دیده‌بان حقوق بشر، شامگاه چهارشنبه (۱۳ اوریل) دست‌کم ۳ بمب از این نوع در شهر مصراته منفجر شده‌اند. خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز از قول یک پزشک در این شهر می‌نویسد: «اینجا برای غیرنظامیان به هیچ وجه امن نیست». بمب‌های خوشه‌ای بالاتر از سطح زمین منفجر می‌شوند و ترکش‌های خود را به صورت غیر قابل کنترل به اطراف پرتاب می‌کنند. استفاده از این دست تسلیحات در مناطق مسکونی به معنای افزایش شمار قربانیان غیرنظامی است. سخنگوی دولت قذافی استفاده از بمب‌های خوشه‌ای را انکار کرده است.

PB/BB