"کمک‌های اطلاعاتی اسرائیل به اوکراین" درباره پهپادهای ایرانی
۱۴۰۱ مهر ۲۱, پنجشنبه
اوکراین می‌گوید تا کنون دهها پهپاد ایرانی شاهد ۱۳۴ را که توسط روسیه به کار گرفته شده بودند سرنگون کرده است. نیویورک تایمز از قول یک مقام اسرائیلی نوشته این کشور "اطلاعات اولیه" درباره این پهپادها را به اوکراین داده است.
نمونه‌ای از یک پهپاد ساخت ایرانعکس: Iranian Army Office/ZUMA/IMAGO
تبلیغات
روز چهارشنبه ۱۲ اکتبر، روزنامه نیویورک تایمز گزارش داد که اسرائیل ''اطلاعات اولیه'' در مورد پهپادهای ایرانی مورد استفاده روسیه در تهاجم به اوکراین را به مقام‌های اوکراینی ارائه کرده است.
این خبر نیویورک تایمز با استناد به گفته‌های یک مقام اسرائیلی منتشر شد و این مقام نیز گفته که یک شرکت خصوصی اسرائیلی، تصاویر ماهواره‌ای از مواضع نیروهای روسیه را در اختیار اوکراین قرار داده است.
نیروهای روسیه حداقل از ماه اوت تا کنون چندین بار از پهپادهای ایرانی در جنگ علیه اوکراین استفاده کرده‌اند. اوکراین، آمریکا و بریتانیا در گزارش‌های امنیتی جداگانه این موضوع را تایید کرده‌اند اما مقامات ایران همواره فروش پهپاد به روسیه برای استفاده در جنگ علیه اوکراین را رد کرده‌اند.
اوکراین در چهار هفته گذشته موجی از حملات روسیه با پهپادهای شاهد-۱۳۶ ساخت ایران را گزارش کرده است. آخرین این حملات صبح پنج شنبه ۱۳ اکتبر بود که کایریلو تیموشنکو، معاون دفتر ریاست جمهوری اوکراین اعلام کرد زیرساخت‌های حیاتی این کشور در اطراف کی‌یف، پایتخت اوکراین هدف حملات پهپادهای ساخت ایران قرار گرفته‌اند.
به گزارش یروزالم پست، وزیر دفاع بریتانیا روز چهارشنبه درباره استفاده روسیه از پهپاد در جنگ با اوکراین گفت: «این پهپادها آهسته هستند و در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند و هدف قرار دادن آنها با استفاده از پدافند هوایی معمولی را آسان می‌کنند. اما این احتمال واقعی وجود دارد که روسیه با استفاده از این پهپادها همزمان به چندین هدف حمله کند.»
انتشار گزارش درباره استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ علیه اوکراین، روابط میان این دو کشور را پرتنش کرده است. اوکراین اخیرا سفیر و کارمندان سفارت ایران را از کی‌یف اخراج و روابط دیپلماتیکش با جمهوری اسلامی را به حالت تعلیق درآورد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین روز ۶ اکتبر در سخنرانی‌اش گفت: «مردم آنها (پهپادها) را در آسمان دیده‌اند. ما به آنها شلیک کرده‌ایم اما به ما گفته شده که ظاهراً هیچ پهپاد ایرانی در اوکراین وجود ندارد. خوب، ما راه‌هایی پیدا خواهیم کرد تا مطمئن شویم که در واقع هیچ چیزی باقی نمانده است.»
ارتش اوکراین اعلام کرده که تا کنون چندین پهپاد شاهد ۱۳۶ را که از سوی نیروهای روسیه به کار گرفته شده بودند، ساقط کرده است. بر اساس این گزارش، روز دوشنبه در جریان یک حمله ۶۰ درصد از ۸۶ پهپادی که بر فراز اوکراین به پرواز درآمده بودند، سرنگون شدند.
حمله روز دوشنبه روسیه پس از چندین ماه به کی‌یف، با واکنش تند کشورهای غربی و ناتو روبرو شد. اعضای ناتو روز چهارشنبه پس از حمله موشکی و پهپادی روسیه به شهرهای اوکراین درباره تقویت دفاع هوایی اوکراین صحبت کردند. در جریان حملات گسترده روز دوشنبه ۱۹ غیرنظامی کشته و ۱۰۰ نفر زخمی شدند و زیرساخت‌های انرژی در سراسر اوکراین هدف چندین حمله قرار گرفت.
آلمان پس از این حملات اعلام کرد که سیستم پیشرفته دفاع هوایی IRIS-T SLM را در اختیار اوکراین قرار می‌دهد. اولین محموله این سیستم دفاعی روز سه‌شنبه ۱۱ اکتبر به دست اوکراین رسید.
کمک‌های اسرائیل به اوکراین
به گزارش یروزالم پست، سفیر اوکراین در اسرائیل پیشتر از این کشور خواسته بود تا سیستم دفاعی "دیوار آهنین" را در اختیار اوکراین قرار دهد. او در ماه ژوئن گفته بود: «ما به کمک اسرائیل نیاز داریم؛ منظورم این است که ما به حمایت تکنیکی نظامی نیازمندیم؛ به "دیوار آهنین" که به ما این امکان را می‌دهد تا زنان و کودکان و غیرنظامیان را در سرزمین خودمان از حملات موشکی روسیه نجات دهیم.»
وزیر دفاع اوکراین اما درباره سیستم "دیوار آهنین" نظری مخالف نظر سفیر این کشور در اسرائیل دارد. او در ماه ژوئیه گفت: «من به اسرائیل رفتم و با کارخانه‌ها و شرکت‌های دولتی صحبت کردم. دیوار آهنین برای مقابله با موشک‌های کم سرعت، با برد و ارتفاع پایین است که در کارگاه‌ها ساخته می‌شوند. دیوار آهنین نمی‌تواند با موشک‌های بالستیک و کروز مقابله کند.»
با این وجود، اسرائیل تا کنون کمک‌های غیرنظامی به اوکراین کرده است. روز ۲۷ ژوئیه اسرائیل ۲۵ هزار جیره غذایی به اوکراین فرستاد. ۱۴ ژوئیه نیز وزارت دفاع اسرائیل گفت ۱۵۰۰ کلاه ایمنی، ۱۵۰۰ جلیقه محافظ، صدها لباس محافظ مین، هزار ماسک ضد گاز و دهها لباس ضد مواد خطرناک فیلتردار به اوکراین داده است. در ماه مه نیز اسرائیل ۲۰۰۰ کلاه ایمنی و ۵۰۰ جلیقه محافظ برای استفاده در مواقع اضطراری و غیرنظامی به اوکراین فرستاد.
اسرائیل به دلیل نگرانی‌هایش در مورد چگونگی واکنش روسیه در سوریه، تمایلی به ارائه تسلیحات جنگی به اوکراین نداشته است.
اسرائیل تا کنون صدها عملیات هوایی علیه مواضع نظامی ایران در سوریه انجام داده و روسیه نیز در مقابل گشت هوایی مشترک با نیروهای سوری انجام داده است. تحلیلگران نگران آن هستند که به دلیل حمایت اسرائیل از اوکراین، روسیه آسمان سوریه را برای اسرائیل ناامن کند.
با مهمترین پهپادهای جهان آشنا شوید
تا سال ۲۰۰۷ میلادی تنها آمریکا بود که به "پرنده هدایت‌پذیر از دور" یا به اختصار "پَهپاد" نظامی سنگین مسلح بود. حالا بیش از ۳۰ کشور از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. نگاهی به دنیای پهپادها در این گزارش تصویری:
عکس: AP Photo/picture alliance
پهپادها را می‌توان در کنار ماموریت تعریف شده "شناسایی" یا "عملیاتی" با وزن، ارتفاع، برد و زمان پروازی هم تقسیم‌بندی کرد. بدین ترتیب پهپادهای تا ۲۰ کیلو گرم وزن جزو رده سبک، ۲۰ تا ۱۵۰ کیلو جزو رده نیمه سنگین و ۱۵۰ تا ۶۰۰ کیلو جزو رده سنگین و بالای ۶۰۰ کیلو وزن جزو رده فوق سنگین محسوب می‌شوند.
عکس: Liz Wolter/US Navy/picture alliance
Northrop Grumman X-47
از سری "B" این پهپاد رادار گریز در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد و در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت. این پهپاد بیش از ۱۱ متر طول، با بال‌های باز نزدیک به ۱۹ متر عرض و بیش از سه متر ارتفاع دارد. این پهپاد تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۱۹۲ متری و شعاع ۲ هزار و ۷۷۰ کیلومتر پرواز می‌کند، می‌تواند در آسمان بصورت خودکار سوخت‌گیری کند و قابلیت حمل ۲ هزار ۴۵ کیلوگرم سلاح را دارد.
عکس: AP Photo/picture alliance
CH-5
سری پنجم پهپادهای چینی چیزی کمتر از رقیب آمریکایی " MQ-9-Reaper" ندارند. این پهپاد ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر برد دارد، می‌تواند ۶۰ ساعت در آسمان بماند و مسلح به ۲۴ راکت است و تا یک هزار کیلوگرم می‌تواند مهمات حمل کند. تولید سری دیگری از این پهپادها با توانایی ماندن ۱۲۰ ساعت در آسمان و افزایش برد آن به ۱۰ هزار کیلومتر در برنامه قرار دارد.
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
General Atomics MQ-1
این پهپاد که پیشتر با نام "RQ1" شناخته می‌شد از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۱۸ مهمترین پهپاد شناسایی و بعدا عملیاتی ارتش آمریکا بود. در کشورهای افغانستان، پاکستان، بوسنی، لیبی، یمن و سوریه از آن صدها بار برای حملات نظامی هدفمند استفاده شده است. ۳۶۰ فروند از این پهپاد به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد که آخرین آن در سال ۲۰۱۱ بود.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Lopez
General Atomics MQ-9
از این پهپاد برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی در عراق استفاده شد. " MQ-9" از سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش آمریکا درآمد و سری "بی" آن در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۲۰ آزمایش شد. این پهپاد می‌تواند تا ۲۷ ساعت در آسمان بماند و توانایی حمل ۱۳۶۱ کیلو مهمات دارد. تا سال ۲۰۱۹ به نیروی هوایی آمریکا ۲۶۹ فروند تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/J. Smith
RQ-4 Global Hawk
کمپانی "نورثروپ گرومن" سازنده سری پهباد‌های "RQ" است. این پهپاد "شناسایی" است که ۴۶ فروند آن در اختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است. این پهپاد می‌تواند تا ۴۰ ساعت در ارتفاع ۲۰ کیلومتری پرواز و اطلاعات جمه‌آوری و مخابره کند.
عکس: Imago/US Air Force
Heron
پهپاد شناسایی هرون اسرائیلی در اختیار ارتش‌های آلمان، هند، استرالیا، فرانسه، برزیل ترکیه، کانادا، آمریکا و ویتنام قرار گرفته است. از این پهپاد در عملیات‌هایی با فاصله طولانی استفاده می‌شود، چرا که توانایی سی ساعت پرواز در ارتفاعی حدود ۱۰ کیلومتر را داراست.
عکس: Imago Images/StockTrek Images/O. Zidon
IAI Harop
صنایع هوا- فضای اسرائیل نیز با پهپاد انتحاری هاروپ در زمره پهپادهای مهم جهان جای گرفته است. هاروپ با یک هزار کیلومتر برد، ۶ ساعت پرواز و قابلیت حمل ۲۳ کیلو مواد منفجره را دارد و سامانه‌های ضد هوایی توانایی رهگیری و ردگیری آن را ندارند.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
Northrop Grumman MQ-8
یک بالگرد بدون سرنشین ساخت ایالات متحده آمریکا با قابلیت نشست و برخاست عمودی و توانائی اجرای عملیات از عرشه هر واحد شناور می‌باشد. سری "بی" این بالگرد به موشک‌های ضد تانک و هوا به زمین مجهز شده است. تا کنون ۳۰ فروند از این هلی‌کوپترهای بدون سرنشین تحویل ارتش آمریکا شدهاند.
عکس: US Navy/picture alliance
Bayraktar TB2
ترکیه در سال‌های اخیر به یک قدرت پهپادی تبدیل شده است. شرکت "سلجوق بایراکدار"، داماد رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، سازنده این پهپادها است. از این پهپاد در مناطق کردنشین، شمال سوریه و جنگ لیبی استفاده شده و در منطقه ترک‌نشین جزیره قبرس نیز مستقر شدهاند. از سال ۲۰۱۷ نزدیک به یکصد فروند از این پهپاد در اختیار ارتش ترکیه قرار گرفته است.
عکس: Murat Cetinmuhurdar/Turkish Presidency/handout/picture alliance / AA
TAI Anka
صنایع هوا – فضای ترکیه همچنین سری پهپادهای "آنکا" را نیز ساخته است که بیش از ۲۶ ساعت در هوا می‌ماند و قابلیت حمل ۲۰۰ کیلو مهمات را دارد و می‌توان آن را از طریق ماهواره نیز کنترل کرد. این پهپاد دارای ۲۰۰ کیلومتر محدوده عملیاتی است.
عکس: TAI
شاهد ۱۲۹
ایران نیز به ساختن پهپادهای متعددی دست زده است که از ابابیل، پهپادهای سری مهاجر، شاهد، شاهد ۱۲۹، سریر اس ۱۲۰، فطرس، رعد ،شاهد ۱۲۳ و کمان ۱۲ می‌توان نام برد. شاهد ۱۲۹ (عکس) از سال ۲۰۱۳ در خط تولید قرار گرفته، دارای ۲ هزار کیلومتر برد است و یک نمونه آن به چهار موشک ضد تانک سدید ۱ مجهز شده است.
عکس: Fars Agency
Lockheed Martin RQ-170
تازه در سال ۲۰۱۱ پس از سقوط یک فروند پهپاد شناسایی رادار گریز "آر کیو ۱۷۰" در خاک ایران، این پهپاد شهرت جهانی یافت. چند سال بعد جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که موفق به مهندسی معکوس این پهپاد شده و ۵۰ دستگاه از آن را تولید کرده است.
عکس: dapd
S-70 Okhotnik-B
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه در عرصه ساخت پهپاد از آمریکا عقب افتاد و تلاش اخیر این کشور با ارائه "سوخو ۷۰ اخوتونیک" شباهت زیادی به رقیب آمریکایی خود "RQ 170" دارد که چند سال پیش در خاک ایران سقوط کرد. این پهپاد می‌تواند ۲ تن مهمات حمل کند، سرعت آن یک هزار کیلومتر در ساعت و محدوده عملیات آن ۶ هزار کیلومتر است. از سال ۲۰۲۴ قرار است در اختیار ارتش روسیه قرار گیرد.
این پهپاد رادارگریز ساختِ کارخانهٔ داسو اویاسیون در کشور فرانسه است. این هواگرد برای نخستین بار در ۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت و هدف آن تحقیقات بر روی تکنولوژی پهپادی است و قرار نیست مورد تولید سریالی قرار بگیرد.
