بانک دولتی "مردم" (هالک) ترکیه روز دوشنبه (۲۳ دسامبر/ ۲ دی) اعلام کرد که در واسطه‌گری مالی با ایران تخلفی مرتکب نشده و فعالیت‌های تجاری این بانک با ایران بر اساس قوانین مصوب صورت گرفته‌اند. پای هالک بانک ترکیه در روزهای اخیر به پرونده فساد مالی گسترده در این کشور باز شد.

به نوشته خبرگزاری فرانسه، ایالات متحده آمریکا پیش‌تر هالک بانک ترکیه را به نقض تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی ایران متهم کرده بود. این بانک در ادامه اعلام کرد که در دهم ژوئیه ۲۰۱۳ و در پی افزایش فشار آمریکا تبادلات تجاری خود با ایران را قطع کرده است.

سلیمان اصلان، رئیس هالک بانک، روز یکشنبه (اول دی) به اتهام دریافت رشوه دستگیر شد. بر اساس گزارش‌ها، پلیس در بازرسی از منزل وی ۵/ ۴ میلیون دلار پول نقد در چند کارتن کفش پیدا کرده است.

در پرونده یادشده که در روزهای اخیر سر و صدای زیادی در ترکیه به پا کرده، تا کنون شمار زیادی بازداشت شده‌اند. به ۱۶ تن از بازداشت‌شدگان از جمله پسران وزیر کشور و وزیر اقتصاد کابینه‌ی رجب طیب اردوغان تفهیم اتهام شده است. در جریان تحقیقات در مجموع برای ۲۴ تن حکم جلب صادر شده است. پسران این دو وزیر متهم‌اند از طرف پدران خود مأمور دریافت رشوه شده‌اند.

ایران و فساد مالی ترکیه

در جریان رسیدگی به پرونده فساد مالی در ترکیه رضا ضراب، تاجر ایرانی‌تبار نیز بازداشت شد. او به تشکیل شبکه‌ای برای رشوه‌دادن به سیاستمداران ترکیه‌ای متهم شده است. هدف این شبکه سرپوش‌گذاشتن بر دادوستدهای غیرقانونی هالک بانک با ایران اعلام شده است. ضراب متهم است که به کمک هالک بانک ترکیه در دو سال گذشته ۸ میلیارد دلار طلا از طریق ترکیه به ایران منتقل کرده است.

ظاهرا سلیمان اصلان، رئیس بانک دولتی هالک، ظفر چاغلایان، وزیر اقتصاد و معمر گولر، وزیر کشور ترکیه ذینفعان احتمالی اصلی در این معاملات بوده‌اند. بنا بر گزارش‌ها، وزیر اقتصاد ترکیه یک ساعت سوئیسی به بهای ۳۰۰ هزار دلار از ضراب دریافت کرده است. اگمن باغیش، وزیر اروپا ترکیه، نیز به دریافت نیم میلیون دلار رشوه متهم شده است.

دستگاه‌های امنیتی ایالات متحده ظاهرا از مدت‌ها قبل در جریان این دادوستدهای غیرقانونی بوده‌اند و بدون سر و صدا از دولت ترکیه خواسته‌اند از این معاملات جلوگیری کند. خواسته‌ای که به نوشته خبرگزاری فرانسه، پاسخی به آن داده نشده و شاید به همین دلیل باشد که نام ایالات متحده در جریان رسیدگی به این پرونده به یکباره مطرح شده است.

آمریکا و فساد مالی ترکیه

رجب طیب اردوغان روز شنبه (۲۱ دسامبر/ ۳۰ آذر) از هالک بانک دفاع کرد و دست‌های خارجی را گرداننده صحنه رخدادهای اخیر برشمرد. نخست‌وزیر ترکیه در سخنان روز شنبه خود برخی نمایندگان سیاسی کشورهای خارجی در کشورش را به اتهام دخالت در مسائل ترکیه به اخراج تهدید کرد.

ناظران اختلاف اردوغان با "جنبش گولن" را انگیزه اصلی افشای فساد مالی اخیر در ترکیه و پی‌آمدهای سیاسی آن برای دولت اردوغان می‌دانند. فتح‌الله گولن، رهبر مذهبی ترک مقیم آمریکا از طریق شاگردان و هواداران خود از نفوذ گسترده‌ای در پلیس و دستگاه قضایی ترکیه برخوردار است. ظاهرا نزدیکان او در نهادهای ترکیه پرونده فساد مالی اخیر را با جدیت دنبال می‌کنند.

سخنان اردوغان خطاب به سفیران خارجی "هشدار غیرمستقیم" او به فرانسیس ریکاردونه، سفیر آمریکا، برشمرده می‌شود. به ادعای برخی رسانه‌ها، ریکاردونه گفته بود که پیش‌تر به بانک دولتی ''هالک'' هشدار داده است که روابط مالی خود با ایران را قطع کند.

سفیر ایالات متحده آمریکا در ترکیه روز شنبه هرگونه ارتباط کشورش با عملیات دادستانی ترکیه علیه فساد را قویاً رد کرد.