هانتینگتون ۸۰ ساله شد
۱۳۸۶ فروردین ۲۹, چهارشنبهدر همه جهان محافل فرهنگی مختلف با ارزشها و سنن متفاوتشان رو در روی هم ایستادهاند. این رویارویی اینک جایگزین چالش میان دولتهای ملی در قرن نوزدهم و تضاد میان ایدئولوژیها در قرن بیستم شده است. وهمین باعث شده که ما پیوسته در سطح جهان شاهد جنگ و تخاصم باشیم. این خلاصه و هسته نظریه اصلی هانتینگتون در کتاب معروف "نبرد تمدنها" است.
خود هانتینگتون در مصاحبهای میگوید: «به نظر میرسد که جهان در متن یک بحران هویتی فراگیر قرار گرفته است. نظامهای سیاسی نیروی پیونددهنده و عُلقهساز خود را از دست دادهاند. جای آن نیرو را نظام ارزشهای فرهنگی گرفته است. از این رو چالشها در وهله اول زمینههای قومی- مذهبی دارند نه سیاسی- اقتصادی. در سراسر جهان، کشورها در حال ایجاد گروهبندیهای جدیدی بر مبنای مرزهای فرهنگی هستند. انسانها و حکومتها به گونهای فزاینده ازاتحاد و قرابتی فرهنگی سخن میگویند که دامنه آن از محدوده مرزهای سیاسی فراتر میرود.»
هانتینگتون در کتاب خود، چالش با اسلام را خطری بزرگ برای غرب معرفی میکند. حملات تروریستی افراطیون مسلمان در نیویورک، واشنگتن، مادرید و لندن در سالهای گذشته را میتوان در نگاه اول تأییدی برای نظریه این پژوهشگر دانشگاه هاروارد و مشاور دولت آمریکا در زمان کارتر و نیز، عامل محبوبیت بیشتر او تلقی کرد.
هواداران نظریه هانتینگتون، اصطلاح او، یعنی "نبرد تمدنها" را مدل تبیینی محسوس و قابل درکی برای توضیح چالشهای معاصر میدانند. در برابر، منتقدان پرشمار هانتتینگتون معتقدند که وی دست به سادهسازی ناروای پیوستگیهای غامض میزند و در این راستا باعث شده تصویری دشمنگون ثابتی از اسلام در جهان غرب پدید آید. یکی از این منتقدان، دیتر زنگهاس، سیاستشناس ومحقق صلح از آلمان است که نسبت به دوام واستحکام تاریخی نظریه هانتینگتون ابراز تردید میکند. زنگهاس میگوید: «به باور من در مورد کتاب هانتینگتون چند سالی همچنان بحث و بررسی خواهد شد. این کتاب از جمله دادههای نادر برای بحثهای کلان است، اما بعد از مدتی مانند کتاب "پایان تاریخ" فوکویاما خواهد شد که تنها نام نویسنده از آن به یادها خواهد آمد. این بدین معناست که فقط عنوان کتاب در خاطرهها باقی میماند، ولی بقیه قضایا فراموش میشود. البته منظور این نیست که سؤالهایی که این کتاب طرح میکند بعد از این جالب و جذاب نخواهند ماند.»
از میان نظریات هانتینگتون، بویژه از باور قطعینمای او در این مورد انتقاد شده که گویا افزایش جمعیت در جهان خواهناخواه احتمال برخوردهای خشونتآمیز را بالا خواهد برد. هانتینگتون در کتابی که در سال ۲۰۰۴ با عنوان "ما کیستیم؟ چالش با هویت ملی آمریکاییان" الگوی خود برای توضیح ستیزها را در درون جامعه آمریکا به کار بسته است. در این کتاب آمده که جریان مهاجرت از بخشهای از آمریکای لاتین ایالات متحده را به جامعهای دوفرهنگی تبدیل خواهد کرد. به باور هانتینگتون در برخی از ایالتها "لاتینی"ها دست بالا را خواهند گرفت و "آنگلو-آمریکایی"ها را در تنگنا قرار خواهند داد.
ساموئل هانتینگتون در ۱۸ آوریل ۱۹۲۷ در نیویورک متولد شده است. او از دانشگاه هاروراد در کمبریج درجه دکترا گرفته و در همانجا استاد شده و تا به امروز نیز در آنجا به تحقیق مشغول است. کتاب او دربارهی ستیز تمدنها تا کنون به ۳۲ زبان ترجمه شده است. هانتینگتون در نیمه دهه ۱۹۷۰ عضو شورای امنیت ملی آمریکا شد . او در این سمت مشاور جیمی کارتر، رئیس جمهور، از حزب دموکرات بود.