از شهر زیبای رقه در سال ۲۰۱۹ چیزی جز ویرانه‌ای عظیم باقی نمانده است. مادری کودکش را با کالسکه در میان ویرانه‌ها به گردش برده است. عبود همام می‌گوید: «از سال ۲۰۱۷ عکس گرفتن از شهرم را شروع کردم. من از تمام گوشه و کنار این شهر خاطره دارم و حالا خاطرات زیر آوار رفته است. این عکس‌ها یک روز اسناد تاریخی می‌شوند.»

دو برادر در مرگ مادر خود که جانش را در بمباران از دست داده زاری می‌کنند. غیث السید، عکاس سوری، این صحنه دردناک را در سال ۲۰۲۰ در شهر ادلب ثبت کرد. زمانی که جنگ شروع شد عکاس ۱۷ ساله بود و یک برادر را در جنگ از دست داد: «وقتی این عکس را می‌گرفتم تمام رنج و عذاب صحنه دردناک مرگ برادرم جلو چشمم آمد و بی اختیار اشکم جاری شد.»

این مادر با دخترش در آوریل ۲۰۲۰ در شهر ویران بینیش به دنبال چیست؟ آنها در متن ویرانه‌ای بیکران مثل دو موجود کوچک هستند. آنها به این مدرسه مخروبه پناه آورده‌اند. اینجا مخروبه است اما دستکم سقفی بالای سر دارند. در همین نزدیکی اردوگاهی وجود دارد اما برای این مادر و دختر چادر خالی باقی نمانده است.

ژوئن ۲۰۱۳ در حلب لوله آب زیر بمباران از بین می‌رود. پسربچه از گودالی آب می‌نوشد که از انفجار بمب پدید آمده است. مظفر سلمان می‌گوید: «برخی می‌گفتند که این تصویری واقع‌گرایانه نیست و خوب بود که من به پسرک آب تمیز می‌دادم. اما من فکر می‌کنم که برای تغییر واقعیت باید در گام نخست آن را همان جوری که هست، به تصویر کشید.»

در مارس ۲۰۱۸ اهالی غوطه پا به فرار گذاشتند. این مرد بچه خود را به امید سفر به دیار آزادی توی چمدان جا داده است. عمر صنادیقی درباره عکس گفته است:‌ «جنگ در سوریه فقط کشور را تغییر نداد. ما را هم تغییر داد. نگاه ما به انسان‌های دیگر و شیوه تصویر کردن آنها نیز تغییر کرد تا بتونیم پیامی انسانی به جهان بفرستیم.»

سال ۲۰۱۷ در حومه دمشق. ام محمد و همسرش راحت و آسوده در خانه ویران خود نشسته‌اند. سمیر الدومی می‌گوید: «این زن از جالبترین زنانی است که در زندگی دیده‌ام. او مجروح شد و شوهرش هم بعد از او زخم برداشت. زن در خانه ماند تا پرستاری از شوهرش را به عهده بگیرد. نیروی مقاومت او بازتابی از سیمای واقعی سرزمین سوریه است.»

حوالی درعا در سال ۲۰۱۷؛ عید در کار نیست. محمد ابازید درباره عکسی که گرفته می‌گوید: «این زن در روز عید فطر به جای جشن گرفتن به سر مزار پسرش رفت. من هم گریه‌ام گرفته بود، اما اشک از چشم پاک کردم تا بتوانم عکس بگیرم.»

عکسی از دمشق در دسامبر ۲۰۱۳. دختربچه در صندلی چرخدار منتظر نشسته تا پدر برایش غذا درست کند. او در راه مدرسه بود که با انفجاری مجروح شد. خودش تعریف می‌کند: «آن روز کفش قهوه‌ای به پا داشتم. یکهو دیدم کفشم توی هوا پرواز می‌کند و پای مرا هم با خودش می‌برد.»

در کفر نوران در نزدیکی حلب ورزشکاران سوری سقف ویرانه‌ها را به میدان جذابی برای پارکور بدل کرده‌اند. ویرانه‌هایی که دیگر به کاری نمی‌آیند خوب است که دست‌کم محل مناسبی باشند برای جست و خیزهای خطرناک اهل ورزش.

به دنبال امضای قرارداد آتش‌بس خانواده‌ای به خانه و کاشانه خود در حوالی ادلب برمی‌گردد. علی حاج سلیمان درباره عکسی که در سال ۲۰۲۰ گرفته می‌گوید: «برای مردمی که به خانه و زندگی خود برمی‌گشتند خوشحال بودم اما غمی در دل داشتم چون خودم هم آواره شده بودم.»

جنگ به آمفی‌تئاتر باستانی "بصری" در حومه درعا نیز رحم نکرده است. در سال ۲۰۱۸ سیلاب باران خرابه‌های باستانی را فرا گرفت؛ اگر جنگ نبود حتما نهاد یا بنیادی از خرابی بیشتر این عرصه تاریخی جلوگیری می‌کرد. این عکس را نیز نهاد فرهنگی سازمان ملل در اختیار رسانه‌ها قرار داده است.