هشدار دیدهبان حقوق بشر درباره سرکوبهای اخیر در ایران
۱۴۰۱ اردیبهشت ۳۰, جمعه
سازمان دیدهبان حقوق بشر هشدار داده که حکومت ایران در دو هفته گذشته دهها نفر از فعالان صنفی و مدنی را در این کشور بازداشت کرده و "با استفاده از خشونت و سلاحهای مرگبار سعی میکند تا اعتراضهای مردم ایران را سرکوب کند".
تبلیغات
بخش ایران سازمان دیدهبان حقوق بشر روز جمعه ۳۰ اردیبهشت (۲۰ مه) اعلام کرد که جمهوری اسلامی از زمان آغاز اعتصابهای صنفی و تجمعهای اعتراضی نسبت به گرانی در ایران، دهها نفر از فعالان صنفی و مدنی را با اتهامهای بیاساس بازداشت کرده و شماری از آنها همچنان در بازداشت هستند.
چهار فعال کارگری به نامهای آنیشا اسداللهی، کیوان مهتدی، رضا شهابی و ریحانه انصاری و همچنین سعید مدنی، جامعهشناس از جمله بازداشتشدگانی هستند که در این گزارش نسبت به وضعیت آنها ابراز نگرانی شده است.
این نهاد حقوق بشری میافزاید که خبرگزاریهای نزدیک به نهادهای اطلاعاتی در ایران، بازداشتشدگان را به ''ارتباط با عوامل مشکوک خارجی'' متهم کردهاند بدون اینکه هیچ سندی مبنی بر تخلف احتمالی آنها ارائه دهند.
اشاره سازمان دیدهبان حقوق بشر به جدیدترین مورد از بازداشت اتباع کشورهای خارجی در ایران و استفاده جمهوری اسلامی از پرونده آنها برای اتهامزنی علیه فعالان صنفی و مدنی است.
وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی هفته گذشته با صدور بیانیهای از بازداشت دو تبعه کشور فرانسه در ایران خبر داد و ادعا کرد که این دو نفر، به شماری از نهادهای صنفی در ایران از جمله شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان، ''خط عملیاتی'' دادهاند.
تارا سپهریفر، پژوهشگر ارشد امور ایران در سازمان دیدهبان حقوق بشر نسبت دادن اتهام ''همکاری با دولت متخاصم'' به بازداشتشدگان را ''تلاش مذبوحانه'' حکومت ایران ''برای خاموش کردن حمایت از جنبشهای اجتماعی رو به رشد مردمی در ایران'' توصیف کرده است.
این گزارش همچنین با اشاره به فشارهای امنیتی به فعالان حقوق معلمان یادآور میشود که در هفتههای اخیر، ''دهها نفر'' از فعالان صنفی معلمان در شهرهای مختلف ایران بازداشت شدند و شماری از این افراد همچون رسول بداغی، محمد حبیبی و جعفر ابراهیمی همچنان در بازداشت به سر میبرند.
''استفاده حکومت ایران از قوای مرگبار''
دیدهبان حقوق بشر ایران با اشاره به افزایش اعتراضها و اعتصابها در ایران عمدتا در اعتراض به وضعیت بد معیشتی طی چهار سال گذشته میافزاید که نیروهای امنیتی ''با استفاده از زور و نیروهای مرگبار'' به این اعتراضها پاسخ دادند؛ هزاران نفر را بازداشت کردند و از پیگیرد قانونی و زندان بر اساس ''اتهامهای بی اساس'' به عنوان ابزاری برای ساکت کردن معترضان استفاده کردند.
این نهاد حقوق بشری مینویسد که از زمان آغاز دور جدید اعتراضها در ایران، اینترنت در شماری از استانها مختل شده اما با وجود این، ویدئوهای منتشر شده در شبکههای اجتماعی حاکی از حضور پررنگ نیروهای امنیتی و استفاده آنها از گاز اشکآور علیه متعرضان است.
از میانههای اردیبهشت ماه و به دنبال افزایش چشمگیر بهای نان و شماری از دیگر مواد غذایی، دور جدید اعتراضها در ایران بهویژه از شهرهایی در خوزستان و چهارمحال و بختیاری آغاز شد و به استانهای دیگر همچون تهران، گیلان و اصفهان گسترش یافت.
مشابه موارد پیشین، آمار دقیقی از افراد بازداشتشده یا جانباخته در جریان این اعتراضها در دست نیست.
اعتراضات آبان ۹۸؛ سرکوب شدید و احکام سنگین
اعتراض به بالا رفتن ناگهانی بهای بنزین به سرعت در میان لایههای محروم گسترش یافت. نیروهای امنیتی با معترضان با خشونت بیاندازه روبرو شدند و دستگاه قضایی درباره آنها احکامی بیرحمانه صادر کرد. مرور رویدادها با چند عکس
عکس: picture-alliance/abaca/SalamPix
افزایش بهای بنزین، آغاز اعتراضات مردمی
در شامگاه جمعه ۲۴ آبان ۹۸ تصاویر و ویدئوهای کوتاهی از ایران در فضای مجازی منتشر شد. این تصاویر مردم ایران را از نقاط مختلف کشور نشان میدادند، مردمی که به خیابانها آمده بودند تا صدای خشم و اعتراض خود را نسبت به افزایش بهای بنزین به گوش مقامات و دولتمران جمهوری اسلامی برسانند.
عکس: picture-alliance/dpa/abaca/Salampix
گسترش تجمعات اعتراضی در ایران
یک روز از این واقعه نگذشته بود که در اکثر شهرهای ایران، از تهران گرفته تا سیرجان و زاهدان، تجمعات اعتراضی خودجوش مردم شکل گرفت. هر روز به تعداد معترضان افزوده میشد.
عکس: picture-alliance/AP Photo
مردم در برابر دولت
اعتراضات مردمی با خشونت نیروهای امنیتی و انتظامی روبرو میشود. مردم برای دفاع از خود دست به سازماندهی میزنند. آنان با وسایل نقلیه شاهراهها و جادههای اصلی را مسدود میکنند. چند بانک به آتش کشیده میشود. اینترنت در دومین روز اعتراضات با تصمیم شورای امنیت کشور (شاک) قطع میشود. مدارس و بازار تهران تعطیل میشوند
عکس: picture-alliance/AA/Stringer
واکنش مقامات دولتی
محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور معترضان را "اخلالگر" خواند. خامنهای از مسئولان حفظ امنیت خواست به وظایف خود عمل کنند. ابراهیم رییسی، رییس قوه قضاییه، نیز از دادستانها خواست در برابر آنچه "جریانات ضد انقلاب"، "نفوذیها" و "اقدامات خرابکارانه" خواند، قاطعانه اقدام کنند. روحانی گفت "اخلالگران عددی نیستند". شریعتمداری تهدید به "قلعوقمع اوباش" کرد.
عکس: Mehrnews
سرکوب اعتراضات توسط نیروهای امنیتی
مردم با خشونت بیسابقه نیروهای انتظامی روبرو میشوند. ماموران برای سرکوب معترضان از گاز اشک آور، باتوم و اسلحه استفاده میکنند. ویدئوهای منتشرشده در فضای مجازی از حمله نیروهای امنیتی به تظاهرکنندگان و تیراندازی به سوی معترضان و کشته شدن صدها تن حکایت میکنند. تلویزیون دولتی ایران با پخش یک گزارش ویدیویی کشتهشدن معترضان در نیزارهای ماهشهر را تایید میکند.
عکس: picture-alliance/abaca/Salampix
"آبان ۹۸ گستردهتر و مخربتر از دیماه ۹۶"
خبرگزاری سپاه پاسداران اذعان داشت که میزان خشونت و تخریب نسبت به تجمعات دیماه ۹۶ گستردهتر و مخربتر بوده است. شهردار اصفهان مدعی شد که ناآرامیهای اخیر حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان به "زیرساختها، معابر و تاسیسات شهری" اصفهان خسارت وارد کرده است. بر اساس گزارشهای نهادهای نزدیک به حوزههای علمیه در ایران حدود ۹ حوزه علمیه و دفتر امام جمعه به آتش کشیده شد.
عکس: AFP
بازداشتهای فلهای
حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیته امنیت ملی مجلس اعلام کرد ۷هزار نفر در ارتباط با اعتراضات اخیر در سراسر کشور دستگیر شدهاند. دادستان کل کشور از"غربالگری" دستگیرشدگان خبر داد. هلاله موسویان وکیل دادگستری گفت رده سنی بازداشتشدگان از ۱۸ تا ۳۰ سال است و در میان آنان افراد زیر ۱۸ سال نیز هستند که عمدتا ۱۳ تا ۱۵ سالهاند.
عکس: Fars
آزار جنسی و تجاوز به کودکان بازداشتشده در کردستان
کاوه کرمانشاهی سخنگوی حقوق بشر کردستان خبر داد که بازداشتشدگان حوادث آبانماه در شهرهای مختلف کردستان در معرض شکنجههای جسمی و آزار و اذیتهای جنسی قرار گرفتهاند. وی اضافه کرد که اخباری از آزارهای جنسی و حتی تجاوز به کودکان به وسیله باتوم در بازداشتگاه رسیده است. به گفته او از جمله موارد ثابت شده آزار جنسی و تهدید به تجاوز در مورد سه دانش آموز مریوانی است.
"کشتار با تیراندازی مستقیم"
دفتر حقوق بشر سازمان ملل از استفاده نیروهای امنیتی ایران از گلوله جنگی برای مقابله با معترضان ابراز نگرانی کرد. کیهان نوشت "مجازات اعدام با طناب دار برای لیدرهای آشوب" قطعی است. فرماندار بهارستان گفت "بابت تحویل اجساد قربانیان پولی دریافت نشده است". رویترز به نقل از چهار منبع موثق رسمی ایران گزارش داد در اعتراضهای هفته آخر آبان حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدهاند که از آن میان ۱۷ کودک و ۴۰۰ تن زن بودند.
عکس: Amnesty International
۱۶ آذرِ، یک دقیقه سکوت در روز دانشجو
در مراسم روز دانشجو به میهمانان مورد نظر دانشجویان مجوز داده نشد. به نقل از باشگاه خبرنگاران ابراهیم رییسی رئیس قوه قضاییه در دانشگاه تهران سخنرانی کرد. حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی در سخنرانی خود در این روز گفت ماموران انتظامی توانستند اتفاقات را در کمتر از ۴۸ ساعت خنثی کنند. یک دقیقه سکوت در دانشگاهها و مدارس درخواست چند تشکل صنفی در اعتراض به سرکوب اعتراض آبان ۹۸ بود.