هشدار سه کشور اروپایی در مورد تولید اورانیوم فلزی در ایران
۱۳۹۹ بهمن ۲۴, جمعه
سه کشور اروپایی امضاکننده برجام، آلمان، فرانسه و بریتانیا، با انتشار بیانیهای نگرانی عمیق خود را در مورد تولید اورانیوم فلزی در ایران ابراز داشتند. بیانیه میگوید، ایران هیچ مصرف غیرنظامی موجه برای اورانیوم فلزی ندارد.
تبلیغات
آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۱۰ فوریه به کشورهای عضو اعلام کرد تجهیزات جدیدی در تاسیسات هستهای اصفهان مستقر شده و ایران تولید اورانیوم فلزی را از۲۰ بهمن (۸ فوریه) آغاز کرده است.
سخنگویان وزارتخانههای خارجه سه کشور اروپایی عضو گروه برجام، آلمان، فرانسه و بریتانیا، در پی هشدار آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بیانیهای مشترک در این باره منتشر کردند.
در این بیانیه آمده است: «ما، دولتهای آلمان، فرانسه و بریتانیا، در مورد اعلام ایران مبنی بر تدارک برای تولید اورانیوم فلزی، عمیقا نگران هستیم.»
این بیانیه که در وبگاه وزارت خارجه آلمان نیز انتشار یافته است، میگوید: «ایران مصرف غیرنظامی قابل باوری برای اورانیوم فلزی ندارد. تولید اورانیوم فلزی میتواند کاربرد سنگین نظامی داشته باشد. ایران در چارچوب توافق هستهای وین (برجام) به مدت ۱۵ سال خود را متعهد دانسته است، نه دست به تولید اورانیوم فلزی بزند و نه تحقیق و توسعه در زمینه فلزشناسی اورانیوم داشته باشد.»
در ادامه بیانیه آمده است: «ما تاکید میکنیم که ایران هیچ توجیه معتبر غیرنظامی برای این فعالیتها، که گامی کلیدی در جهت توسعه سلاح هستهای محسوب میشود، ندارد.»
این بیانیه مشترک در پایان میافزاید: «ما با تأکید بسیار ایران را فرامیخوانیم، در صورتی که خواستار جدی حفظ برجام است، به این فعالیت پایان دهد و بدون تعلل به تعهدات خود در چارچوب برجام بازگردد.»
پیش تر سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز با ابراز تفاهم نسبت به "منطق این اقدامات ایران و آنچه ایران را به این کارها تحریک میکند" از جمهوری اسلامی خواسته بود که "خویشتنداری کند و رویکردی مسئولانه از خود نشان دهد."
آژانس بین المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه با صدور بیانیه ای تایید کرد که ایران در تاسیسات اصفهان به تولید اورانیوم فلزی آغاز کرده است.
رافاُئل گروسی، مدیرکل آژانس پیش تر این موضوع را رسما به نمایندگان کشورهای عضو شورای حکام اطلاع داد. ایران می گوید این اقدام برای تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران انجام می شود.
از اورانیوم فلزی در تولید سلاح هسته ای استفاده می شود.
واکنش ظریف به بیانیه سه کشور اروپا
ساعتی پس از انتشار بیانیه سه کشور اروپایی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در یک پست توئیتی به آن واکنش نشان داد و نوشت: «آیا سه شریک اروپایی ما تا به حال بند ۳۶ برجام و نامههای پرشمار ایران بر آن اساس را خواندهاند؟ با چه منطقی ایران موظف است اقدامات جبرانی را که یک سال پس از خروج آمریکا از برجام و تداوم نقض آن اتخاذ کرده بود متوقف کند؟» او در پایان از سه کشور اروپایی پرسید که آنها "برای تکمیل تعهداتشان چه کردهاند؟"
خروج از برجام و معاملاتی که دود میشوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکتهای آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتادهاند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه میخواهد تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله میکند در صورتی که با ایران معامله کند، میتواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکتها و بخصوص بانکها معنی نقض تحریمها را بخوبی میدانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین میکند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکتهای ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارشها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمیگردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربینهای گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریمها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدلهای تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطهای ندارند، دستشان برای سرمایهگذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایهگذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکتهای خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بینظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکتهای بینالمللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانههای نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریمها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریمها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سالها به دلیل تحریمها راهی را پیدا نمیکرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایهگذاری میکند. دولت آمریکا در مورد این سرمایهگذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریمهای جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا بهقوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.