وزیر خارجه جمهوری اسلامی شامگاه شنبه ۲۶ آبان با اشاره به "شرایط بحرانی" یک سال باقی‌مانده تا انقضای برجام و اقدام احتمالی اروپا در فعال کردن مکانیسم ماشه گفت که "فرصت زیادی برای دیپلماسی باقی نمانده" و این فرصت "محدود است."

عراقچی که در یک برنامه‌ تلویزیونی صداوسیمای جمهوری اسلامی صحبت می‌کرد در ادامه با یادآوری این که "برجام در مهرماه سال آینده به انقضا می‌رسد" افزود: «اگر تا قبل از آن، مذاکرات برای توافق جدید انجام نشود ما با یک شرایط بحرانی مواجه خواهیم بود.»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

اشاره وزیر خارجه جمهوری اسلامی به تاریخ انقضای معاهده برجام، ناظر به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است که در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ میلادی (۲۶ مهر ۱۴۰۴) منقضی می‌شود و بر اساس آن محدودیت‌های اتمی علیه جمهوری اسلامی خاتمه پیدا می‌کند.

بیشتر بخوانید: نخستین سفر گروسی به تهران پس از پیروزی ترامپ در انتخابات

عراقچی با تاکید بر این که اگر طی کمتر از یک سالی که تا این تاریخ باقی مانده توافق جدیدی حاصل نشود گفت: «ممکن است کشورهای اروپایی که هنوز در برجام هستند دنبال کار اسنپ‌بک بروند.»

"اسنپ‌بک" یا اصطلاحا "مکانیسم ماشه" به سازوکار حقوقی گفته می‌شود که بر اساس آن، امکان بازگشت فوری و خودکار تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد را در صورت سرباز زدن جمهوری اسلامی از تعهدات اتمی خود فراهم می‌کند.

اظهارات وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در حالی بیان می‌شود که قرار است نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۳۰ آبان، با حضور ۳۵ کشور عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از جمله طرف‌های اروپایی توافق برجام، بریتانیا، آلمان و فرانسه، در وین برگزار شود.

بیشتر بخوانید: تلاش قدرت‌های اروپایی برای تصویب قعطنامه جدید علیه ایران

نشست شورای حکام قرار است میزان همکاری جمهوری اسلامی با آژانس در پرونده اتمی را مورد بررسی قرار دهد تا تصمیم بگیرد در صورت عدم همکاری طبق موازین آژانس، فشار بر تهران را افزایش دهد یا نه.

ناظران سیاسی و کارشناسان بر این باورند که قدرت‌های اروپایی در این نشست، قطعنامه‌ای را علیه جمهوری اسلامی صادر خواهند کرد. عراقچی در جریان مصاحبه تلویزیونی خود با لحنی تهدیدآمیز اعلام کرد که در صورت تصویب چنین قطعنامه‌ای در شورای حکام، جمهوری اسلامی اقدام به "پاسخ متقابل" خواهد کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این بارها در خصوص عدم همکاری جمهوری اسلامی با آژانس و نیز عدم ارائه پاسخ قانع‌کننده به پرسش‌های قبلی در خصوص پرونده اتمی انتقاد کرده است.

طبق آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی در حال حاضر در حال غنی‌سازی اورانیوم تا خلوص ۶۰ درصد است و این میزان به سطح غنی‌سازی ۹۰ درصد مورد نیاز برای ساخت بمب اتمی نزدیک است.

بیشتر بخوانید: اکسیوس: نابودی مرکز مخفی تحقیقات اتمی ایران در حمله اسرائیل

اظهارات عراقچی همچنین در شرایطی صورت می‌گیرد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تازگی به تهران سفر کرده و صبح روز پنجشنبه ۲۴ آبان (۱۴ نوامبر) با عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی دیدار و رایزنی کرده است.

گروسی یک روز پیش از آنکه راهی تهران شود، در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه در حاشیه نشست تغییرات اقلیمی COP29 در باکو، تاکید کرد که "دستیابی به یک توافق ضروری است". او هشدار داد، جمهوری اسلامی باید توجه کند، "وضعیت بین‌المللی به شدت در حال متشنج شدن است" و "امکان مانور در موضوع هسته‌ای رو به کاهش است".

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

این در حالی است که در ماه‌های اخیر برخی از مقام‌های جمهوری اسلامی تهدید به "تغییر دکترین اتمی" کرده‌اند؛ در مقابل، دولت‌های غربی نسبت به احتمال فعال شدن "مکانسیم ماشه" به جمهوری اسلامی هشدار داده‌اند.