هشدار کوفی‌عنان نماینده‌ویژه سازمان ملل متحد برای سوریه و اعلام تاسیس دفتر گروه "دوستداران مردم سوریه" در برلین نشان‌می‌دهد که جامعه جهانی می‌رود تا امید حل مسالمت‌آمیز بحران سوریه را برای همیشه از دست بدهد.

کوفی‌عنان که امیدوار بود با طرح ۶ ماده‌ای خود راهی برای گفت‌وگو میان رژیم بشار اسد و مخالفانش بیابد، در عین‌حال که هنوز هم از دمشق می‌خواهد دست از خشونت بردارد و باب گفت‌وگو را با مخالفان باز کند، چنان ناامید شده است که در مصاحبه با رویترز هشدار می‌دهد: «یک جنگ فرقه‌ای خونین و طولانی در راه است و چه بسا که هم‌اکنون آغاز شده باشد.»

آغاز دوباره عملیات نظامی

نگرانی کوفی‌عنان بی‌دلیل نیست. روز دوشنبه (۴ ژوئن / ۱۵ خرداد) گروه‌های مخالف بشار اسد در ترکیه موجودیت "جبهه گردان‌های اسلامی" را اعلام کردند و مدعی شدند که این جبهه دارای ۱۶ هزار رزمنده مسلح است. این خبر در یک کنفرانس مطبوعاتی با حضور یکی از سخنگویان شورای ملی سوریه اعلام شد.

اندکی پس از اعلام این خبر، "ارتش آزاد سوریه"، که افسران و سربازان متمرد ارتش به آن پیوسته‌اند، اعلام کرد که دیگر خود را به طرح‌صلح عنان پای‌بند نمی‌داند. سامی الکردی سخنگوی ارتش آزاد به شبکه‌تلویزیونی الجزیره گفت:«از آنجا که دولت بشار اسد خود را ملزم به اجرای طرح نمی‌داند، ما حمله‌های خود را از سرمی‌گیریم.»

سامی الکردی از جامعه جهانی خواست که با ایجاد ممنوعیت پرواز هواپیماهای سوری در یک منطقه بی‌طرف به شکست رژیم بشار اسد کمک کند.

تاسیس دفتر دوستداران سوریه

همزمان با این تحولات، خبرگزاری‌های غربی روز سه‌شنبه (۵ ژوئن / ۱۶ خرداد) اعلام کردند که گروه "دوستداران مردم سوریه" دفتر خود را در برلین تاسیس کرده است. هزینه‌های این دفتر از سوی آلمان و امارات متحده عربی تامین می‌شود و هدف آن برنامه‌ریزی برای بازسازی سوریه پس از سقوط احتمالی رژیم بشار اسد است.

تاسیس دفتر دوستداران مردم سوریه در برلین، یک‌روز پس از ورود گیدووستروله وزیرخارجه آلمان به حوزه خلیج فارس نشان‌ می‌دهد که میان اروپا و کشورهای عربی برسر سرنوشت سوریه توافق‌های تازه‌ای حاصل شده است. قطر و عربستان سعودی بیش از سایر کشورهای عربی خواستار سقوط رژیم سوریه هستند.

یک سخنگوی وزارت‌خارجه آلمان به فاینشنال تایمز گفت:«دولت آلمان از پروژه دفتر دوستداران مردم سوریه در برلین پیشتیبانی می‌کند تا در پایان دور خشونت فعلی، سوریه نه‌تنها به لحاظ سیاسی، بلکه به لحاظ اقتصادی نیز همه‌چیز را از نو آغاز کند.»

براساس طرح کوفی عنان، باید از روز دوازدهم آوریل امسال در سوریه آتش‌بس برقرار می‌شد. اما این آتش‌بس هرگز رعایت نشد. در حال حاضر هنوز ۳۰۰ تن از ناظران سازمان ملل در سوریه به‌سر می‌برند. وزیرخارجه آلمان دوشنبه شب هنگام ورود به دوحه، پایتخت قطر از جامعه جهانی خواست که رژیم بشار اسد را برای پایان دادن به‌خشونت بیش‌تر زیر فشار قرار دهند.

وزیرخارجه آلمان در سفر پنج‌روزه خود به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می‌کوشد راه‌حلی برای پایان خشونت در سوریه بیابد. لی بائودونگ سفیر چین در سازمان ملل روز سه‌شنبه اعلام کرد که تنش سوریه بر سر یک دوراهی قرار گرفته است؛ یا دولت در دمشق و شورشیان به یک راه‌حل هوشمندانه می‌رسند و یا سوریه وارد یک جنگ داخلی می‌شود.

سوریه و دیپلمات‌های "نامطلوب" غربی

همزمان با افزایش فشارهای خارجی، وزارت‌خارجه سوریه با انتشار بیانیه‌ای ۱۷ دیپلمات غربی را که قبلا خاک سوریه را ترک کرده‌اند، "نامطلوب" خواند. سفیران آمریکا، فرانسه، بریتانیا و کاردارهای بازرگانی آلمان و کانادا در شمار این دیپلمات‌ها هستند.

اقدام سوریه واکنشی به اخراج سفیران این کشور از کشورهای غربی بود. در پی کشتار شهر حوله که در آن دست‌کم ۱۰۸ نفر به قتل رسیدند، آمریکا، فرانسه، بریتانیا، کانادا، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، استرالیا، بلغارستان و سویس دیپلمات‌های سوری را اخراج کردند. سفارت اتریش در دمشق همچنان به‌کار خود ادامه می‌دهد. این کشور دیپلمات‌های سوریه را اخراج نکرده است.

وزارت‌خارجه اتریش توضیح داده است که اخراج بصام صباغ سفیر سوریه ممکن نیست، زیرا او همزمان سفیر سوریه در سازمان ملل متحد نیز هست و اخراج وی نقض حقوق‌ملل محسوب می‌شود.