معاون آب و آبفای وزیر نیرو گلایه می‌کند که به رغم اطلاع‌رسانی گسترده درباره بحران آب حاکم بر کشور، هنوز این مهم به دغدغه اصلی مردم تبدیل نشده است.

رحیم میدانی روز چهارشنبه (۱۴ مرداد/ ۵ اوت) به خبرگزاری ایلنا گفت: «متاسفانه به دلیل مبالغه‌گویی‌های معمول در کشور، چنان استنباط می‌شود که این موضوع صرفاً مبالغه‌ای بیش جهت افزایش بودجه نیست اما حقیقت چنین است که وضعیت آب در کشور بی‌هیچ اغراقی به حالت بحرانی رسیده است.»

در کنار هشدارها و تهدیدهای وزارت نیرو در مورد قطع آب مشترکان پرمصرف، مسئولان دیگر نیز بارها بر بحرانی بودن وضعیت آب در ایران و ضرورت صرفه‌جویی به ویژه در بخش کشاورزی تاکید کرده‌اند.

احمدعلی کیخا، معاون سازمان محیط زیست چندی پیش با انتقاد از آشفتگی‌ها و نارسایی فراوان در سیاست‌گذاری توسعه کشاورزی هشدار داد که با ادامه این وضعیت ایران به سومالی تبدیل خواهد شد.

بیشتر بخوانید: هشدار معاون سازمان محیط‌زیست درباره سومالی شدن ایران

اسرائیل، نمونه موفق مدیریت آب

معاون وزیر نیرو مشکل ایران را عدم تعادل خواند و گفت، در مصرف آب به اصول توسعه پایدار هیچ توجهی نمی‌شود. او می‌افزاید منابع آب زیرزمینی با استفاده‌های بیش از حد و بدون برنامه‌ریزی "رو به اضمحلال" می‌رود و از دست رفتن کامل این منابع تا ۱۵ سال دیگر بعید نیست.

میدانی یکی از معضلات مهم ایران را مدیریت نادرست منابع آب تجدیدپذیر می‌داند که سرانه آن ۱۵۳۰ مترمکعب در سال است. او خاطر نشان کرد که کشورهایی با سرانه بسیار کمتر از ایران، این منابع را به خوبی مدیریت می‌کنند.

اسرائیل از برجسته‌ترین نمونه‌های مدیریت منابع آب در جهان محسوب می‌شود و در گسترش شیوه‌های نوین مانند آبیاری قطره‌ای و بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی سهم مهمی دارد.

معاون وزیر نیرو نیز اسرائیل را مثال زد و گفت: «این کشور علیرغم سرانه آب در دسترس بسیار پایین، بهره‌وری بالایی داشته و از منابعی که دارد درست استفاده می‌کند، بنابر این مرتب بحران آب را به مردم گوشزد نمی‌کنند».

بیشتر بخوانید:یک چاه آب به ازای هر ۱۰۴ شهروند ایران

افزایش مهاجرت و درگیری

به گزارش ایلنا رحیم میدانی، معاون وزیر نیرو با اشاره به احتمال بروز "مناقشه و منازعات و حتی جنگ" بر سر آب یکی از پیامدهای وضعیت تنش آبی را درگیری و "تعارضات اجتماعی" دانست که می‌تواند بین ۲ استان و یا داخل یک استان بین شهرستان‌ها و روستاها اتفاق بیفتد.

میدانی یکی دیگر از پیامدهای خشک‌سالی را مهاجرت عنوان کرد و گفت: «در حال حاضر برخی روستاها نه به دلیل نداشتن آب کشاورزی بلکه به دلیل این که کشاورز احساس می‌کند حتی برای شرب، آب مناسبی در اختیارش نیست انگیزه بیشتری برای مهاجرت پیدا می‌کنند».

بحران کم‌آبی همچنین موضوع نشستی بود که ۱۵ اردیبهشت زیر عنوان "نقش باورها، ارزش‌ها و سرمایه‌های اجتماعی در حکم‌رانی آب" در تهران برگزار شد.

محسن رنانی، استاد اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، در این نشست سیاست‌های اشتباه در سه دهه گذشته را عامل اصلی بحران موجود عنوان کرد و هشدار داد که با ادامه این وضعیت "این خطر جدی است که تا پنج سال آینده جنگ آب شروع شود".

بیشتر بخوانید: آوارگان آب و نزاع‌های آبی، پیامدهای بحران کم‌آبی

اقتدار ملی با افزایش جمعیت؟

حسین ایمانی ‌جاجرمی، یکی دیگر از سخنرانان نشست یاد شده با اشاره به گسترش مهاجرت از شهرهای جنوب شرق ایران به خاطر کم‌آبی، هشدار داد که با خشک شدن دریاچه ارومیه شمار "آوارگان آب" در کشور افزایش خواهد یافت.

قربانعلی سعادت، استاندار آذربایجان غربی مرداد ماه سال گذشته پیش‌بینی کرده بود که در صورت بحرانی‌تر شدن وضعیت دریاچه ارومیه، پنج تا شش میلیون نفر از ساکنان حاشیه آن مجبور به مهاجرت خواهند شد.

به رغم معضلاتی چون خشک‌سالی، بیکاری، مهاجرت روستاییان به شهرها و گسترش حاشیه‌نشینی، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی سال گذشته خواستار پیگیری جدی طرح افزایش جمعیت شده است.

خامنه‌ای که خرداد ماه ۹۳ برای افزایش جمعیت یک ابلاغیه‌ی ۱۴ ماده‌ای صادر کرده بود مدتی بعد در دیدار با اعضای مجلس خبرگان افزایش جمعیت را "یکی از عوامل بسیار مهم در اقتدار ملی" عنوان کرد.

بیشتر بخوانید: طرح افزایش جمعیت در کنار کم‌آبی و گسترش حاشیه‌نشینی

هشدار درباره افزایش جمعیت

معاون وزیر نیرو بدون اشاره به ابلاغیه خامنه‌ای و زمزمه‌های دو برابر شدن جمعیت به ایلنا گفت: «نمی‌توان چشم‌انداز جمعیتی برای کشور در نظر بگیریم و بعد این جمعیت را به امان خدا بسپاریم زیرا در حال حاضر برای تامین آب مورد نیاز جمعیت فعلی مشکل داریم چه برسد به اینکه افزایش جمعیت نیز داشته باشیم».

رحیم میدانی می‌گوید در برنامه افزایش جمعیت به ۱۵۰ میلیون نفر باید فکر کرد که این جمعیت کجا قرار است ساکن شود و تکلیف کلان‌شهرهایی که الان نیز با کم‌آبی روبرو هستند چه می‌شود.

معاون وزیر نیرو به ایلنا گفت: «ما هنوز بعد از چندین سال نتوانسته‌ایم آمایش سرزمین را طراحی و اجرا کنیم لذا باعث ایجاد کلان‌شهرهایی در کشور شده‌ایم که در تامین آبشان دچار مشکل گشته‌ایم».

یکی از این کلان‌شهرها شیراز است که شهردارش ۱۴ مرداد درباره بحران خشک‌سالی به خبرگزاری ایسنا گفت: «اگر وضعیت استان با همین روال کنونی پیش رود استان فارس و شهر شیراز تا ۵ سال آینده وضعیت مناسبی نخواهد داشت».

چشم‌اندازی که میدانی ارائه می‌کند چندان روشن نیست. او می‌گوید با توجه به پیش‌بینی‌ها دوره خشک‌سالی در ایران ۳۰ ساله خواهد بود و تا دو دهه‌ی دیگر ادامه خواهد داشت.