رئیس مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر میگوید دوره پیشروی آب دریای خزر آغاز شده و سطح آب دریا در سه سال بیش از ۴۰ سانتیمتر افزایش خواهد داشت. او هشدار داد که این پیشروی به تأسیسات ساحلی لطمه خواهد زد.
تبلیغات
داریوش یوسفی کبریا، رئیس مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر، روز چهارشنبه (اول آذرماه/۲۲ نوامبر) گفت پسروی آب دریای خزر در یک سال گذشته متوقف شده است.
او همچنین از افزایش ۴ سانتیمتری سطح این دریا در سال آبی گذشته خبر داد و گفت: «این میزان بالا آمدن آب خزر به معنای پیشروی ۳۵ تا ۵۰ سانتیمتر دریا در سواحل جنوبی است.»
به گفته این مقام مسئول در سه سال آینده افزایش سطح دریای خزر به ۴۲ سانتیمتر خواهد رسید و به این ترتیب یک سوم پسرویهای خزر در بیش از دو دهه گذشته را جبران خواهد کرد.
یوسفی تصریح کرد: «کاهش سطح آب و پسروی دریای خزر از سال ۷۴ آغاز شده بود. بر اساس گزارش رسمی مراکز عملی و تحقیقاتی در این مدت ۱۳۰ سانتیمتر از تراز آب این دریا کاسته شد.»
خسارتهای احتمالی پیشروی دریا
رئیس مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر با اشاره به پیشروی دریا در سالهای آینده خواستار بازنگری در ساخت و ساز در حریم خزر شد.
به گفته یوسفی کبریا پیشروی دریا در دهه ۵۰ تا ۷۰ خورشیدی در حدود ۱۵ میلیارد دلار خسارت به دنبال داشت.
او افزود: «یکی از نتایج پیشروی دریا زیر آب رفتن بخشی از جنگلهای ساحلی و همچنین سازههای نیمبندی بود که به عنوان رستوران و دیگر اقامتگاههای پذیرایی فعال بودند.»
پسروی دریا در دهههای گذشته و افزایش گردشگران در مناطق ساحلی شمال ایران موجب شده است که ساخت و سازهای بسیاری در سواحل خزر صورت بگیرد. بخشی از این ساخت و سازهای در حریم دریا قرار دارد و پدیده دریاخواری را شکل دادهاند.
آب شرب و منشاء آلودگی دریای خزر
به گفته رئیس مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر به دلیل پایین بودن میزان شوری از آب این دریا میتوان برای شرب بهره برد.
یوسفی با این حال تصریح کرد که این طرح باید با در نظر گرفتن مسایل زیستمحیطی صورت گیرد و در حال حاضر این کار تنها برای ساکنان شهرهای حاشیه خزر دارای صرفه اقتصادی است.
او مهمترین خطر زیستمحیطی پروژه شیرینسازی آب دریای خزر را نمک برجا مانده دانست و گفت: «پیش از هر تصمیمی برای تصفیه آب دریای خزر، باید برای نمکی که از آن بر جای میماند فکر شود.»
این مقام مسئول با هشدار نسبت به آلودهسازی دریای خزر گفت که منشاء بسیاری از آلودگیها، استخراج نفت در برخی کشورهای حاشیه شمالی خزر است.
یوسفی از ورود آلاینده از طریق رودخانهها و فاضلابهای شهری به عنوان دیگر عامل تهدیدکننده سلامت این دریا نام برد.
خطر نابودی کامل ماهیان خاویار خزر
خاویار را "مروارید سیاه" لقب دادهاند. قدمت ماهیان خاویار به پیش از دایناسورها میرسد. عوامل طبیعی باعث شده سواحل ایران بهترین زیستگاه ماهیان خاویار باشد. حالا اما همه گونههای ماهیان خاویار خزر در خطر انقراض قرار دارند.
عکس: picture-alliance/dpa
مصطفی عقیلینژاد مدیر امور ماهیان خاویاری گلستان خرداد ۱۳۹۳ گفته در حال حاضر تمامی گونههای ارزشمند ماهیان خاویاری دریای خزر در معرض خطر انقراض نسل قرار دارند.
عکس: picture-alliance/dpa
آنطور که مدیر امور ماهیان خاویاری گلستان گفته ذخایر گرانبهای ماهیان خاویاری طی دو دهه اخیر به ویژه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از سال ۱۹۹۱به شدت آسیب دیده، بهنحوی که تا ۱۰۰ برابر صید آنها در دریای خزر کاهش یافته است.
عکس: Getty Images/AFP
عمق دریای خزر در شمال آن ده متر و در بخش جنوبی آن یعنی در سواحل ایران حتی به هزار متر میرسد. جریان آب دریا نیز از سمت شمال غربی به جنوب شرقی است. عوامل طبیعی باعث شده که بخش جنوبی دریای خزر یعنی سواحل ایران به زیستگاه ماهیان خاویاری تبدیل گردد.
عکس: Getty Images/AFP
ایران با توجه به برخورداری از زیستگاه عمدهی ماهیان خاویاری نقش ممتازی در تولید خاویار دنیا دارد.
عکس: Getty Images/AFP
خاویار ایران شهرت جهانی دارد و یکی از گرانترین محصولات غذایی دنیا به حساب میآید.
عکس: Getty Images/AFP
اخیرا محمود حجتی وزیر کشاورزی دولت حسن روحانی هشدار داد: «ذخایر ماهیان خاویاری در خزر هرسال کمتر شده و نزدیک به صفر رسیده است.»
عکس: Getty Images/AFP
وزیر کشاورزی ادامه داد: «امکان برداشت ماهیان خاویاری از دریای خزر امکانپذیر نیست و این در حالیست که خاویار خزر خاستگاه خاویار دنیاست.
عکس: Getty Images/AFP
صید غیرمجاز از جمله مهمترین خطراتی است که ماهیان خاویار خزر را تهدید میکند.
عکس: picture-alliance/dpa
ماهیان خاویار برای تکثیر طبیعی باید به رودخانههای آب شیرین مراجعه کنند. هنگامی که ماهیان خاویار هر سال از اواخر بهمن تا اواسط اردیبهشت به رودخانههای آب شیرین میروند بهترین فرصت برای صیادان غیرمجاز فراهم میشود تا ماهیان خاویار را به صورت غیرقانونی صید کنند.
عکس: Getty Images/AFP
در همین زمینه مدیرکل شیلات مازندران گفت: «با توجه به اینکه ماهیان برای تکثیر طبیعی باید به رودخانه های آب شیرین مراجعه کنند، مورد هجوم صیادان غیرمجاز قرار می گیرند و این خطر همواره وجود دارد.»
عکس: Getty Images/AFP
پس از کاهش شدید ماهیان خاویار در دریای خزر گمرک ایران هرگونه صادرات ماهیان زنده خاویار را ممنوع اعلام کرد.
عکس: Getty Images/AFP
به گزارش رسانههای ایران در سالهای اخیر همچنین صید تجاری ماهیان خاویاری از دریای خزر در ایران ممنوع اعلام شده است.
عکس: Getty Images/AFP
علاوه بر صید غیرمجاز، آلودگیهای ناشی از استخراج نفت و گاز ماهیان دریای خزر از جمله ماهیان خاویار را تهدید میکند.
عکس: Getty Images/AFP
دریای خزر بیش از ۹۰ درصد خاویار جهان را تامین میکند.
عکس: Getty Images/AFP
در دریای خزر ۹۳ درصد از ذخیره خاویار و ماهیان خاویاری جهان وجود دارد.
عکس: Getty Images/AFP
ماهیان خاویاری از قدمتی چند صد میلیون ساله بر خوردارند. قدمت ماهیان خاویار حتی به پیش از وجود دایناسور ها میرسد. به همین دلیل ماهیان خاویار را فسیلهای زنده جهان مینامند.