هشدار چین به فیلیپین درباره استقرار موشک‌های آمریکایی
۱۴۰۳ مرداد ۶, شنبه
وانگ یی، وزیر خارجه چین درباره استقرار موشک‌های آمریکایی به فیلیپین هشدار داد و گفت این اقدام تنش را تشدید می‌کند و منجر به"مسابقه تسلیحاتی" می‌شود. کشورهای همسایه چین نگران دست‌اندازی این کشور به سرزمین‌های خود هستند.
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین در دیدار با ارنیکه مانالوَ همتای فیلیپینی خود درباره پیامدهای استقرار سیستم موشکی میان-برد "تایفون" آمریکا در فیلیپین هشدار داد و گفت این اقدام می‌تواند تنش‌ها را تشدید کند و به مسابقه تسلیحاتی در منطقه منجر شود.
ایالات متحده آمریکا در آغاز سال جاری موشک‌های تایفون را برای مانور مشترک با نیروهای مسلح فیلیپین مستقر کرده بود و به گفته ارتش فیلیپین این موشک‌ها خارج نشده‌اند و مشخص نیست که این سیستم‌های تسلیحاتی تا چه زمانی در منطقه باقی خواهند ماند.
روابط چین و فیلیپین به دلیل اختلافات در محدوده دریایی متشنج است. نقطه اختلاف، "صخره دوم توماس" در دریای چین جنوبی است که بخشی از جزایر اسپراتلی محسوب می‌شود و در یکی از مهم‌ترین مسیرهای کشتیرانی جهان قرار دارد. در این منطقه مورد مناقشه ذخایر نفت و گاز نیز پیش‌بینی می‌شود.
دولت پکن داعیه مالکیت تقریباً کل منطقه دریای جنوبی چین را دارد. فیلیپین، ویتنام، مالزی، تایوان و برونئی با استناد به حکم داوری سازمان ملل در سال ۲۰۱۶ ادعای چین را رد می‌کنند. "صخره دوم توماس" تحت کنترل فیلیپین قرار دارد.
تشدید تنش‌ها در دریای جنوبی چین اخیرا باعث شد بین ژاپن و فیلیپین یک پیمان دفاعی تاریخی منعقد شود و این دو کشور را به هم نزدیک‌تر کند. در اواسط ماه ژوئن، یک درگیری خشونت‌آمیز بین کشتی گارد ساحلی چین و قایق‌های فیلیپینی در منطقه صخره دوم توماس باعث تشدید اختلافات شد.
فیلیپین و ژاپن در راستای مقابله با داعیه چین در دریای جنوبی چین، روز دوشنبه ۸ ژوئیه (۱۸ تیرماه) در مانیل توافقنامه دفاعی امضا کردند. بر اساس این توافق، نیروهای مسلح دو کشور مجاز به استقرار نیرو در خاک یکدیگر هستند.
ژاپن همچنین اعلام آمادگی کرده است که سامانه‌های راداری برای نظارت بر سواحل در اختیار فیلیپین بگذارد.
فیلیپین به دلیل نزدیکی جغرافیایی به تایوان، شریک مهم ایالات متحده در صورت درگیری با چین بر سر موضوع تایوان است.
حزب حاکم کمونیست چین، تایوان را بخشی از قلمرو خود می‌داند و به طور مداوم در تنگه تایوان قدرت‌نمایی می‌کند و تهدیدات آن بطور مستمر افزایش می‌یابد.
پکن آمریکا را هم متهم کرده است که می‌خواهد نسخه آسیایی ناتو را در منطقه آسیا و اقیانوسیه ایجاد کند.
رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر
امضای توافقنامه راهبردی ایران و چین واکنش‌های بسیاری برانگیخت. ایران در عین حال بخش بسیار کوچکی از سرمایه‌گذاری هنگفت چین در دو دهه اخیر را جذب کرده است. حجم سرمایه‌گذاری چین چقدر و در کدام کشورها بوده است؟
چین بر اساس داده‌های "موسسه امریکن اینترپرایز"، فقط ظرف ۱۵ سال گذشته، ۲ تریلیون و ۱۰۰ میلیارد دلار در همه کشورها سرمایه گذاری کرده است؛ از کشورهای ثروتمند مثل سوئیس و آمریکا گرفته تا کشورهای آفریقایی مانند کنگو.
عکس: picture-alliance/dpa/K.-J. Hildenbrand
سهم ایران از این حجم سرمایه‌گذاری چین فقط ۵۶/ ۲۶ میلیارد دلار بوده که میزان آن در هر دوره پنج ساله تغییر نکرده است؛ یعنی تحریم بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ تاثیر چندانی بر کاهش یا افزایش سرمایه‌گذاری چین در ایران نداشته است. (عکس: کارگران چینی در پروژه آزادراه تهران-شمال)
عکس: farsnews.com
بحران اقتصادی جهانی که سال ۲۰۰۸ شروع شد، فرصت مناسبی برای چین بود تا با عرضه وام‌های کلان، جای پایی در کشورهای جهان، حتی در کشورهای اروپایی باز کند.
عکس: picture-alliance/dpa
چین در سال ۲۰۱۳ طرح بلندپروازانه خود یعنی "راه ابریشم جدید" را کلید زد. این پروژه دو هدف اساسی دارد: ۱) افزایش تولید با مواد خام ارزان و انرژی ارزان ۲) انتقال مواد خام و فروش کالای چینی از طریق گسترش راه‌ها، بندرها، فرودگاه‌ها و خطوط راه آهن.
بنا بر داده‌های "مرکز مطالعات استراتژیک بین‌المللی" (CSIS) چین تنها طی شش سال (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹) حدود ۶۲ میلیارد دلار در بخش راه آهن ۳۴ کشور سرمایه‌گذاری کرده است. حضور فعال اقتصادی چین در واقع به معنای گسترش نفوذ سیاسی این کشور هم هست. (عکس: شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در سال ۲۰۱۴ در کنار همتای ونزوئلایی خود، نیکلاس مادورو در کاراکاس)
عکس: AFP/Getty Images/L. Ramirez
تصویری از خط آهن باری-مسافری بنگوئلا در آنگولا. این خط از شهر لبیتو در آنگولا شروع و در شهر تنکه در جمهوری دموکراتیک کنگو به پایان می‌رسد. این خط آهن در آنگولا با سرمایه‌گذاری چین احیا شد.
عکس: DW/N. Sul D'Angola
آفریقا با گسترش سریع شهرنشینی روبرو است. حتی کارشناسان می‌گویند که انقلاب چهارم صنعتی در آفریقا رخ می‌دهد. این در حالی است که زیرساخت‌های کافی برای تحقق این تحول هنوز وجود ندارد. چین و هند از این خلا استفاده می‌کنند. (عکس: سرمایه‌گذاری چین در بخش شیلات موزامبیک)
عکس: DW/S. Lutxeque
به نوشته مجله فوربس، چین بزرگترین شریک تجاری آفریقا است و حجم سالانه تبادلات دو طرف به ۲۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. بر این اساس، بیش از ۱۰۰ هزار شرکت چینی در آفریقا فعالند. بنا بر داده‌های بخش تحقیقات تجارت چین – آفریقا در دانشگاه جان هاپکینز، بیشترین صادارات از آفریقا به چین در سال ۲۰۱۹ به ترتیب از کشورهای آنگولا، آفریقای جنوبی و جمهوری کنگو صورت گرفته است.
عکس: picture-alliance/Photoshot/Zhang Gaiping
مجله فوربس نوشته است که آفریقا ۲۰ درصد کتان مورد نیاز چین را تامین می‌کند. آفریقا نصف ذخایر منیزیم جهان را هم دارد که در صنعت فولاد به کار می‌رود و جمهوری دموکراتیک کنگو به تنهایی نصف ذخایر تلق جهان را در اختیار دارد. آفریقا همچنان ذخایر قابل توجه کولتان دارد که مورد نیاز صنعت الکترونیک است. چین به همه این منابع نیاز دارد. (عکس: معدن کبالت در جمهوری دموکراتیک کنگو)
عکس: Getty Images/AFP/F. Scoppa
دَن روخِفِن، پژوهشگر هلندی و بنیانگذار مؤسسه معماری "MORE" است. او تألیفات متعددی از جمله در زمینه گسترش شهرنشینی در آفریقا دارد. به گفته او، «در آفریقا هیچ پروژه ساختمانی بلندتر از ۳ طبقه و هیچ راهی طولانی تر از ۳ کیلومتر وجود ندارد که در دست چینی‌ها نباشد.» (عکس: کارگر چینی و محلی در کارگاه ساخت یک اتوبان در اوگاندا)
عکس: Imago
اما در ایران چه اتفاقی خواهد افتاد؟
جزئیات توافق راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین منتشر نشده است. روزنامه "نیویورک تایمز" پیش از این نوشته بود که طرح این توافقنامه را رئیس‌جمهور چین پنج سال پیش (۲۰۱۶) پیشنهاد کرده بوده است. پیش‌نویس این توافقنامه ۴ تیرماه ۱۳۹۹ در پکن به امضا رسید. دو هفته بعد، روزنامه نیویورک تایمز به جزئیات این پیش‌نویس ۱۸ صفحه‌ای دست یافت و آن را منتشر کرد.
عکس: ana.press
"نفت در برابر سرمایه‌گذاری"
به نوشته وبسایت اقتصادی "بلومبرگ"، چین در چارچوب این توافق «۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند و در مقابل از ایران با تخفیف زیاد و به‌طور مداوم نفت می‌خرد». چین دقیقا مشابه همین استراتژی را در قاره آفریقا در پیش گرفته است. چین در مقابل بازسازی زیرساخت‌ها، حدود یک‌سوم نفت مورد نیاز خود را از کشورهای آفریقایی وارد می‌کند.
عکس: Mana Neystani
اگر موضوع "سرمایه‌گذاری در برابر نفت ارزان‌قیمت" درست باشد، پکن بخشی از سرمایه‌گذاری خود را از طریق اختلاف قیمت نفت ارزان جبران می‌کند. سود حاصل از سرمایه‌گذاری نیز بخش دیگری از هزینه‌ها را تأمین می‌کند. گسترش حوزه نفوذ چین در منطقه را هم می‌توان به سود اقتصادی افزود. توافقنامه ۲۵ ساله با چین کدام منافع ایران را تأمین می‌کند و چقدر برای ایران از نظر اقتصادی به صرفه است؟
