درگیریها در شرق اوکراین میتواند موجب بروز سانحه اتمی در این کشور شود. کارشناسان هستهای نگراناند، زیرا نیروگاه اتمی زاپوروژیه در شرق اوکراین از حفاظ و ایمنی لازم در برابر شلیک سلاحهای سنگین برخوردار نیست.
تبلیغات
سازمان زیستمحیطی گرینپیس نگران آن است که درگیریها در شرق اوکراین به خطری فزاینده برای نیروگاه اتمی مستقر در این منطقه تبدیل شود. جبههای که جنگ در آن در جریان است تنها حدود ۲۰۰ کیلومتر با نیروگاه اتمی زاپوروژیه فاصله دارد.
راکتورهای اتمی باقیمانده از دوران اتحاد جماهیر شوروی سابق در این نیروگاه از ایمنی لازم در برابر حملات احتمالی برخوردار نیستند. توبیاس مونشمایر، کارشناس هستهای گرینپیس به روزنامه آلمانی "وستدویچه آلگماینه" گفت: «در منطقه شمار زیادی سلاحضد تانک وجود دارد که قادر است به حفاظ نیروگاه آسیب برساند.»
به علاوه حمله به شبکه برق نیروگاه و قطع برق میتواند به سیستم خنککننده مانند آنچه که برای نیروگاه فوکوشیمای ژاپن اتفاق افتاد آسیب جدی وارد بیاورد.
مرکز ایمنی راکتورها و تأسیسات اتمی آلمان (GRS) میگوید، به دقت جریان امر را دنبال میکند و در این رابطه با مقامهای مسئول اوکراین در تماس و تبادل اطلاعات است. این مرکز به روزنامه یادشده گفته است: «در حال حاضر اطلاعاتی که بتواند دلیلی برای نگرانی در مورد امری مشخص باشد وجود ندارد.»
اوکراین هنوز هم از پیامدهای سانحه اتمی نیروگاه چرنوبیل در امان نیست. این نیروگاه که در حومه شهر چرنوبیل اوکراین و در نزدیکی مرز روسیه سفید قرار دارد در ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ مختل و هسته مرکزی راکتور آن ذوب شد.
شهر ۵۰ هزار نفری پریپیات بعد از این حادثه کاملا تخلیه شد و تا کنون نیز خالی از سکنه مانده است. در سال ۲۰۱۱ نیز وقوع زمینلرزه و سونامی، نیروگاه فوکوشیمای ژاپن را دچار سانحه ساخت و فاجعه اتمی این کشور رقم خورد.
تشعشعات رادیواکتیو هرروز جهان را آلودهتر میکنند
استخراج و تولید اورانیوم، استفادههای تسلیحاتی و غیرنظامی، سوانح گوناگون و همچنین افزایش زبالههای اتمی سبب شده که میزان تشعشعات رادیواکتیو در سراسر جهان شدت یابد؛ اشعههائی که خطرات آنها را نمیتوان دست کم گرفت.
عکس: picture-alliance/dpa
بیش از ۲ هزار انفجار اتمی
از سال ۱۹۴۵ تا کنون بیش از دو هزار انفجار اتمی صورت گرفته است. ایالات متحده آمریکا پس از پایان جنگ جهانی دوم ۱۰۳۹ بمب اتمی، شوروی سابق (روسیه) ۷۱۸ بمب، فرانسه ۱۹۸ بمب، بریتانیا و چین هر یک ۴۵ بمب، هند و کره شمالی هر یک سه بمب و پاکستان ۲ بمب اتمی به انفجار رساندهاند. دهها هزار انسان تا کنون بطور مستقیم تحت آلودگی اشعههای رادیواکتیو آلوده قرار گرفتهاند.
عکس: Getty Images/AFP
سال ۱۹۴۵ و انفجار بمب اتمی در هیروشیما
بین ۱۴۰ هزار تا ۳۵۰ هزار نفر جان خود را در نخستین ماههای پس از انفجار بمب اتمی در هیروشیما از دست دادند. در سالهای پس از این فاجعه نیز میزان سرطان، بیماریهای قلبی و کبد و همچنین تغییرات هورمونی و کروموزمی در هیروشیما افزایش یافت. امروزه نیز میزان ابتلا به سرطان خون در بین ساکنان هیروشیما بیشتر از ساکنان دیگر شهرهای ژاپن است.
عکس: picture-alliance/dpa
انجام بیش از یکهزار آزمایش اتمی در صحرای نوادا
آزمایشهای اتمی که بین سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۹۲ در مرکوری (صحرای نوادا) انجام گرفت، آلودگی بسیاری از مناطق آمریکا به تشعشات رادیواکتیو را به دنبال داشت. در دندانهای شماری از کودکان حتی استرانسیم رادیواکتیو کشف شد و موارد ابتلا به سرطان نیز افزایش یافت. در سالهای ۱۹۶۳ تا ۱۹۹۲ آزمایشها بشکل زیرزمینی صورت میگرفتند، اما بروز سوانح سبب میشد که غبارهای آلود به تشعشعات رادیواکتیو به بیرون رخنه کند.
عکس: Getty Images
مجتمع اتمی سلافیلد
از سال ۱۹۵۲ به بعد بود که اولین راکتورهای مجتمع اتمی سلافیلد پلوتونیوم مورد نیاز بریتانیا برای ساخت بمب اتمی را تامین کردند. از سال ۱۹۵۶ از این مجتمع هستهای برای تولید برق استفاده شد. در سال ۱۹۵۷ یکی از راکتورهای مجتمع مزبور دچار آتشسوزی شد. سوانح بیشماری که بعدها روی داد نیز سبب آلودگی خاک و آب دریای منطقه به رادیواکتیو شد. میزان ابتلای کودکان کارگران این مجتمع به سرطان خون نیز بالاست.
عکس: Getty Images
مرگ در پی استخراج اورانیوم
منطقه ویسموت که در شرق آلمان قرار دارد، در سالهای ۱۹۴۶ تا ۱۹۹۰ سومین معدن بزرگ اورانیوم و تامینکننده برنامه هستهای شوروی سابق محسوب میشد. طبق آمار اداره حفاظت از آلودگی به تشعشعات خطرناک، از هر ۸ کارگر این معدن یکی بر اثر تشعشعات رادیواکتیو جان خود را از دست داده است. به این ترتیب شمار قربانیان بر ۷ هزار نفر بالغ میشده است. موارد ابتلا به سرطان ریه نیز در این منطقه بالاست.
عکس: Wismut GmbH
شهری مخفی
مجتمع اتمی Tmosk-7 در سیبری که به شهری اتمی میماند و تا سال ۱۹۹۲ نیز وجود آن مخفی نگاه داشته شده بود، در سال ۱۹۹۳ دستخوش انفجار گردید. تشعشات پلوتونیوم و سزیم رادیواکتیو سبب آلودگی مناطقی از سیبری شد. در مجتمعهای اتمی Tmosk-7 و Majak تا کنون دست کم ۳۸ سانحه بزرگ روی داده و سبب شده که در طول سالها، صدهاهزار تن از کارگران و اعضای خانوادههای آنها به تشعشعات رادیواکتیو آلوده شوند.
عکس: imago/ITAR-TASS
۱۹۷۹؛ سانحهای اتمی در هاریسبورگ
ذوب شدن سوخت هستهای در نیروگاه اتمی Three Mile Island در آمریکا در سال ۱۹۷۹ نخستین فاجعه بزرگ در راکتوری هستهای پیش از فجایع چرنوبیل و فوکوشیما محسوب میشود. مقادیر زیادی از تشعشعات رادیواکتیو سبب آلودگی محیط زیست شد. تحقیقات از بالا بودن میزان سرطان در این منطقه سخن میگویند. تحقیقات متقابلی که از سوی صنایع اتمی انجام گرفته، این نکته را رد میکنند.
عکس: picture-alliance/dpa
فاجعه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶
این دوقلوها بعد از فاجعه چرنوبیل به دنیا آمدهاند. پدر آنها یکی از کارکنانی بود که پس از فاجعه در تلاش جلوگیری از گسترش تشعشعات بودند و مادر آنها نیز ساکن شهر آلوده چرنوبیل. ذوب شدن سوخت هستهای و همچنین انفجار رآکتورها سبب شد که مقادیر زیادی از تشعشعات رادیواکتیو به بیرون رخنه کند و مناطق زیادی را غیرقابل سکونت سازد. شمار قربانیان چرنوبیل بر بیش از ۱۵ هزار نفر بالغ میشود.
عکس: picture alliance/dpa
فاجعه فوکوشیما در سال ۲۰۱۱
در سال ۲۰۱۱ بود که ذوب شدن سوخت هستهای در نیروگاه فوکوشیما شدیدترین آلودگی آبهای اقیانوسهای جهان به تشعشعات رادیواکتیو را به دنبال داشت. افزون بر قربانیان مستقیم این سانحه، گفته میشود که بین ۲۲ هزار تا ۶۶ هزار نفر دیگر بر اثر ابتلا به سرطان و پیامدهای فاجعه فوکوشیما جان خود را از دست دادهاند. موارد ابتلا به سرطان تیروئید در بین کودکان نیز پس از این فاجعه افزایش یافته است.
عکس: Reuters
خطرات زبالههای اتمی
تشعشعات رادیواکتیو زباله اتمی میلیونها سال برجا خواهد بود. انباری نهایی که بتوان زباله اتمی را تا ابد در آنجا نگهداری کرد، وجود ندارد. آلمان انبارهای اتمی خود را همواره مورد بازسازی قرار میدهد و در این راه نیز میلیاردها یورو هزینه میکند.
عکس: dapd
عراق؛ سرطان خون بر اثر مهمات آلوده
در جنگ خلیج فارس در آغاز دهه ۹۰ میلادی مهماتی مورد استفاده قرار گرفتند که در آنها اورانیوم رقیقشده بکار رفته بود. این امر سبب شد تا مردم عراق تحت تاثیر تشعشعات اتمی قرار گیرند. در شهر بصره شمار نوزادان معلول و همچنین میزان ابتلا به سرطان از آن زمان افزایش داشته است. میزان ابتلای کودکان به سرطان حتی سهبرابر شده است.