یک پژوهش: مصرف قند کودکان و نوجوانان همچنان بیش از حد است
۱۴۰۳ مرداد ۲۸, یکشنبه
مصرف شکر در میان کودکان و نوجوانان از سال ۲۰۱۰ مدام در حال کاهش بوده اما همچنان بالاتر از سطح توصیه شده توسط سازمان جهانی بهداشت است. بنا به اعلام این سازمان، حداکثر ۱۰ درصد از کل انرژی روزانه باید از طریق شکر تامین شود.
تبلیغات
محققان دانشگاه بن در مطالعه بلندمدت خود بر روی ۷۵۰ کودک و نوجوان سه ماهه تا ۱۸ ساله اعلام کردند که اگرچه مصرف شکر در این گروههای سنی از سال ۲۰۱۰ کاهش یافته اما همچنان بالاتر از مقدار توصیه شده توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) است.
دادههای حاصل از این سری مطالعات در سال ۲۰۱۹ نشان داده بود که مصرف شکر از سال ۲۰۰۵ کاهش یافته است، به طوری که این ماده غذایی در سال ۲۰۱۶ حدود ۱۶ درصد از انرژی روزانه را تشکیل میداد.
به گفته محققان، این میزان اکنون به ۱۱.۷ درصد کاهش یافته است. با این حال، سازمان جهانی بهداشت و انجمن تغذیه آلمان توصیه میکنند که "حداکثر ۱۰ درصد از کل انرژی روزانه" باید از طریق مصرف شکر تامین شود.
نتایج این مطالعه قرار است در "مجله اروپایی تغذیه" منتشر شود.
تصور محققان بر این است که روند کاهشی مصرف شکر در میان کودکان و نوجوانان در سالهای اخیر ناشی از افزایش آگاهی از عواقب سلامتی ناشی از مصرف غذاهای شیرین، مانند نوشیدنیهای شیرین شده با شکر و کاهش محتوای قند در مواد غذایی بستهبندی باشد.
یافتههای این مطالعه ابتکار دولت فدرال آلمان برای "کاهش ۱۵ درصدی محتوای قند در غلات صبحانه، محصولات لبنی شیرین شده، نوشابهها و نوشیدنیهای میوهای تا سال ۲۰۲۵" را تأیید میکند.
غذاها و نوشیدنیهای قندی کالری بالایی دارند اما فاقد ارزش غذایی هستند. مصرف بیش از حد قند میتواند به افزایش وزن و افزایش خطر چاقی در دوران کودکی کمک کند. چاقی میتواند منجر به افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی شود، بر سلامت استخوان و تولید مثل تأثیر بگذارد و خطر ابتلا به برخی سرطانها را افزایش دهد.
آمارها حاکی از آنند که بیش از ۳۹۰ میلیون کودک و نوجوان ۵ تا ۱۹ ساله در سال ۲۰۲۲ دارای اضافه وزن بودند و از جمله ۱۶۰ میلیون نفر با چاقی زندگی میکردند.
روند تکاندهنده افزایش چاقی بیش از حد در میان کودکان
امروزه شمار کودکان چاق و دارای اضافه وزن، نسبت به ۴۰ سال پیش، ۱۰ برابر شده است. علت آن چیست و راه مقابله با آن کدام است؟
عکس: picture-alliance/dpa
افزایش شمار کودکان مبتلا به چاقی به ویژه در آفریقا و آسیا
بنابه گزارش سازمان جهانی بهداشت، شمار کودکان زیر پنج سال که به چاقی مفرط یا اضافه وزن دچار هستند، در کشورهای کم درآمد یا با درآمد متوسط به شدت رو به افزایش است. در سال ۲۰۱۴ تعداد این کودکان نسبت به سال ۱۹۹۰ بیش از دو برابر افزایش یافت و از هفت و نیم میلیون به ۱۵ و نیم میلیون نفر رسید. ۴۸ درصد این کودکان در آسیا و ۲۵ درصد دیگر نیز در آفریقا بسر میبرند.
عکس: picture alliance/dpa
چه زمانی یک کودک اضافه وزن دارد؟
با استفاده از شاخص توده بدنی (BMI) میتوان از اضافه وزن کودک آگاه شد. براساس فرمول محاسبه توده بدنی میباید وزن فرد (برحسب کیلوگرم) بر اندازه قد او به توان دو (برحسب متر) تقسیم شود. در رابطه با کودکان باید میزان چاقی را با توجه به گروههای سنی آنان در نظر گرفت. برای نمونه براساس نمودار BMI شاخص ۱۸ برای کودکان سه تا هفت ساله و شاخص ۲۸ برای کودکان ۱۱ و ۱۶ ساله اضافه وزن محسوب میشود.
عکس: picture alliance/dpa/R. Hirschberger
علل چاقی: رژیم غذایی نامناسب
تغذیه ناسالم از همان بدو تولد تاثیر مهمی در افزایش وزن و چاقی کودکان دارد. بنابه پژوهشهای علمی اغلب کودکانی که به جای شیرخشک از شیر مادر تغذیه میکنند، به ندرت از چاقی یا اضافه وزن رنج میبرند. صرف غذاهای لذیذ آماده مانند همبرگر، پیتزا، سیب زمینی و همچنین شیرینی و شکلات و نوشابههای شیرین مثل کوکا کولا سبب افزایش وزن در کودکان هستند.
عکس: AP/S. Aivazov
فشار روانی و تاثیر آن بر افزایش وزن
واکنش کودکان در برابر بدرفتاریها یا انتظارات بیش از حد در محیط مدرسه، جنگ و جدلهای خانوادگی و حتی بیتوجهی والدین یکسان نیست. برخی حتی به سختی آن را از سر میگذارنند. خوردن غذا و مشغول شدن به آن برای بسیاری از کودکان نوعی گریز و رهایی از فشاری است که به تنهایی بار سنگین آن را با خود میکشند. فشارهای جسمی و روانی و تنشهای عصبی مداوم منجر به چاقی کودکان میشود.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Scholz
تاثیر کم خوابی یا بدخوابی در افزایش وزن بدن
کودکان کم خواب یا بدخواب در قیاس با کودکانی که از خواب کافی برخوردارند، بیشتر به چاقی و اضافه وزن مبتلا میشوند. کسی که شبها کم میخوابد، روزها خسته است، بیشتر احساس گرسنگی میکند و تحرک کمتری نیز دارد. کودکان در سنین مدرسه به ۹ تا ۱۱ ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
عکس: picture-alliance/Photoshot
وزن مطلوب با رژیم غذایی مناسب
یکی از راههای موثر و ضروری درمان چاقی در کودکان استفاده از یک رژیم غذایی متعادل در ساعات معین و منظم است. موسسه تحقیقاتی تغذیه کودکان استفاده از نوشیدنیهای کم کالری و بدون کالری را، در کنار مواد غذایی گیاهی کافی مانند سبزی و میوه، توصیه میکند. نظر یک دکتر متخصص تغذیه میتواند در تغییر رژیم غذایی مناسب هر فرد کمک موثری باشد.
عکس: picture-alliance/blickwinkel/McPhoto
ورزش؛ ابزاری ایمن در برابر اضافه وزن
بالا رفتن سن کودک با کاهش تحرک او همراه است. ساعتها نشستن در برابر تلویزیون و کامپیوتر وزن کودکان را به میزان بسیار زیادی بالا میبرد. راه مبارزه با چاقی فعالیت و ورزش منظم است. از جمله ورزشهای استقامتی مانند شنا و دوچرخه سواری در کاهش وزن بسیار موثرند. بنابه توصیه سازمان بهداشت جهانی کودکان ۵ تا ۱۷ ساله باید روزانه حداقل ۶۰ دقیقه به انجام تمرینات ورزشی بپردازند.
عکس: picture alliance/dpa
چاقی و پیامدهایش برای سلامت جسم و جان
اضافه وزن و چاقی در کودکان زمینهساز ابتلای آنان به بیماری قند، قلب و سرطان در بزرگسالی است. این گروه از کودکان اغلب به بیماری آسم مبتلا هستند و از بیماریهای ارتوپدی مانند درد کمر یا زانو رنج میبرند. وزن اضافه با وارد کردن فشار مداوم بر مفاصل سبب سایش و پوسیدگی آنها میشود. علاوه برآن چاقی یکی از علل بلوغ زودرس در دختران است که میتواند سبب ترس و دلهره و اختلالات روانی آنان شود.
عکس: picture-alliance/dpa/ChinaFotoPress
چالش مهم آینده جهان: شیوع چاقی بیش ازحد
بنابه تازهترین ارزیابی پژوهشگران، در پنج سال آینده تعداد کودکان دارای اضافه وزن از کودکان کموزن در جهان بیشتر خواهد بود. در حال حاضر ۱۹۲ میلیون جوان در سراسر دنیا از سوء تغذیه رنج میبرند، این آمار اما کاهش خواهد یافت. علیرغم اینکه کم شدن آمار گرسنگان خبر خوبی است اما دادهها نشان میدهند که وقتی کشورها به رفاه بیشتری دست مییابند، چیزهایی دیگر هستند که ممکن است خوب پیش نرود.