هفتادمین سالروز آغاز جنگ جهانی دوم
۱۳۸۸ شهریور ۹, دوشنبه
ولادیسلاو بارتوژوسکی، وزیر امور خارجه‌‌ی پیشین لهستان که روز یورش ارتش آلمان به کشورش را به خاطر دارد، می‌گوید: «به ناگهان شکاری‌های "شتوکا"ی آلمانی آمدند و با بمباران و تیربارهایشان کشتند و رفتند.»
جمعه، اول سپتامبر ۱۹۳۹، حدود ساعت ۴ و ۳۰ دقیقه‌ی صبح. جنگنده‌های شکاری آلمانی که آن را "شتوکا" می‌نامیدند، شهر کوچک لهستانی "ویلون" را زیر آتش خود گرفتند. از اعلان جنگ خبری نیست. هیچ کس انتظار حمله‌ی نظامی را ندارد. ویلون شهر کوچکی است بدون نیروی نظامی و بدون هر گونه اهمیت استراتژیک. در همان دقایق نخست حمله، مرکز شهر به خاک و خاکستر تبدل می‌شود.
ریاکاری هیتلر برای آغاز جنگ
حوالی ساعت ۴ و ۴۵ دقیقه کشتی جنگی "اشلسویگ هولشتاین" یک انبار اسلحه‌ی لهستان واقع در شبه‌جزیره‌ی "وسترپلاته" در نزدیکی بندر دانسیگ را زیر آتش گرفت. بدین سان حمله به لهستان، و چنان که لهستانی‌ها می‌گویند، "کارزار سپتامبر" با قدرت تمام آغاز شد.
در پی این حمله هیتلر در برابر مردم آلمان سخنانی ایراد کرد و گفت: «لهستان شب گذشته برای نخستین بار با سربازان ارتش منظم خود به خاک ما تیراندازی کرد. و حال از ساعت ۵ و ۴۵ دقیقه‌ی بامداد با شلیک متقابل پاسخ دادیم [هلهله‌ی شادی مردم]. از این لحظه بمب را با بمب پاسخ می‌دهیم.»
این دروغ هیتلر به بهانه‌ای برای آغاز جنگ بدل شد. در واقع این افراد واحد اس اس بودند که در اونیفورم نظامی لهستانی به یک فرستنده‌‌ی رادیوی محلی منطقه‌ی "اشلزین" در "گلای‌ویتس" آلمان حمله بردند تا بهانه‌ای برای آغاز جنگ بتراشند.
در پی آن یک میلیون و ۵۰۰ هزار سرباز آلمانی به سوی مرزهای لهستان گسیل شدند. در حالی که ارتش آلمان خاک این کشور همجوار را درو کرده و پیشروی می‌کرد، هیتلر در ماشین تبلیغاتی خود دلایل حمله‌ی آلمان به لهستان را توجیه می‌کرد و گفت:
«دولتی بود خشونت‌بار. دولتی که با چماق پلیس و نظامیان حکومت می‌کرد. وضعیت آلمانی‌ها در این حکومت اسفبار بود.»
هدف هیتلر پیش از هر چیز گسترش قلمرو رایش آلمان بود. پیمان هیتلر-استالین که یک هفته پیش از یورش به لهستان منعقد شده بود، به پیشوا این فرصت را داد تا کشور همجوار را به اشغال خود درآورد. در این پیمان پیش‌بینی‌شده بود که با سرکوب لهستان، این کشور میان آلمان و اتحاد شوروی تقسیم شود.
هیتلر این اقدام تجاوزگرانه‌ی خود را در جهت استقرار صلح و ثبات قلمداد کرد و گفت: «اگر اروپا دغدغه‌ی آرامش و صلح را دارد، بنابراین دولت‌های اروپایی باید سپاسگزار باشند که روسیه و آلمان آمادگی خود را اعلام کرده‌اند، از این کانون ناآرامی‌ها روندی صلح‌آمیز بسازند.»
به زودی مشخص شد که مسئله‌ی هیتلر فقط کشورگشایی نیست. مسئله‌ی او نابودی مردم لهستان نیز بود. پس از بمباران‌ها، نوبت به اعدام شاعران، استادان دانشگاه‌ها، پزشکان، حقوقدانان، معلمان و قتل‌عام یهودی‌ها رسید.
اعلان جنگ فرانسه و بریتانیا به آلمان
ارتش لهستان قادر به دفاع از خود نبود؛ چه از نظر شمار نظامیان و چه تجهیزات و تسلیحات توان مقابله با ارتش آلمان را نداشت. از این رو سرنوشت لهستان خیلی زود رقم خورد، از جمله به این دلیل که فرانسه و بریتانیا به پیمان خود وفادار نماندند. این دو کشور به جای آنکه طبق عهدنامه‌‌ای که با لهستان داشتند، به سرعت آلمان را از جبهه‌ی غرب مورد یورش قرار دهند، خود را آماده‌ی جنگ می‌کردند.
بریتانیایی‌ها به سرعت به دفاع هوایی خود مشغول شدند و فرانسویها در مرزهای خود با آلمان سنگربندی کردند. دو روز پس از یورش آلمان به لهستان، دو کشور فرانسه و بریتانیا در سوم سپتامبر ۱۹۳۹ به آلمان اعلان جنگ داد.
تقسیم لهستان میان آلمان و شوروی
عملیات رزمی برای تسلط بر لهستان پس از ۳۶ روز به پایان رسید. شوروی‌ها و آلمان‌ها پیروزی خود بر لهستان را جشن گرفتند و سرزمین فتح شده را میان خود تقسیم کردند.
هانس فون هروارت، دیپلمات آلمانی وقت، این پیروزی را چنین به یاد دارد: «سپس گیلاس مشروبمان را بلند کردیم و به سلامتی برادری تسلیحاتی آلمان و شوروی نوشیدیم و گفتیم: امیدواریم به زودی شروع می‌کنید و انگلیسی‌ها و فرانسویها را درهم می‌کوبید.»
با آغاز جنگ برای لهستانی‌ها یک مبارزه‌ی مرگبار پنج ساله شروع شده بود؛ مبارزه‌ای که ۵ میلیون کشته بر جای گذارد که ۳ میلیون آن یهودی بودند. ولی برای هیتلر حمله به لهستان فقط پایان یکی از لشکرکشی‌ها بود. جنگ بزرگ تازه آغاز شده بود. وی گفت: «من حتا یک ثانیه هم تردید نمی‌کنم که آلمان پیروز خواهد شد.»
جنگ جهانی دوم بیش از ۵۵ میلیون کشته برجای گذاشت.
DK/KG