همایش جهانی رسانهها؛ رسانهها، سیاست و عصر دیجیتال
۱۳۹۴ تیر ۱, دوشنبه وقتی که باراک اوباما توییت میکند، توییتهای او را نزدیک به ۶۰ میلیون توییتکنندهاش میتوانند ببینند و بخوانند. رئیس جمهور آمریکا در صدر فهرست سیاستمدارانی ایستاده است که دارای حساب کاربری در توییتر هستند. پاپ فرانسیس با فاصلهای زیاد پشت سر اوباماست. اگر حسابهای کاربری پاپ به زبانهای گوناگون را روی هم بگذاریم، تقریبا ۲۰ میلیون دنبالکننده نوشتههای پاپ را پی میگیرند. سکوی سوم هم از آن نخست وزیر هند است. نارندرا مودی ۱۳ میلیون دنبالکننده دارد.
اینترنت و شبکههای اجتماعی امروزه از مهمترین ابزارهای سیاسی و دیپلماسی شدهاند. بیش از ۱۷۰ رئیس جمهور و نخست وزیر دارای حسابهای کاربری شخصی بر روی توییتر هستند. در کنار سیاستمداران، نقش شهروندان نیز در رویدادهای سیاسی با انتشار و بازانتشار اطلاعات، عکس و ویدئو در شبکههای اجتماعی و وبلاگها به شدت افزایش یافته است. پای انقلاب دیجیتال به سیاست هم رسیده و در حال تغییر بنیادی در سیاست است.
انقلاب دیجیتال دامنگیر سیاست
رابطه میان رسانهها و سیاست خارجی در عصر دیجیتال موضوع هشتمین همایش جهانی رسانهها (GMF) در دویچه وله است. بیش از ۲۰۰۰ شرکتکننده – در میان آنها ۵۰۰ خبرنگار- از ۱۳۰ کشور جهان از روز دوشنبه (۲۲ ژوئیه/ ۱ تیر) به مدت سه روز در شهر بن گرد هم میآیند. ۴۰ نشست این همایش موضوعهای گستردهای را در بر میگیرد، برای نمونه چگونه میتوان مانع از سواستفادهی نیروهای افراطی از اینترنت شد؟ خطرهای امنیتی احتمالی برآمده از جنگ بر سر منابعی چون نفت یا آب کدامند؟ یک شبیهسازی کامپیوتری تاثیر چگونگی گزارشدهی در مورد یک بحران بر همان بحران را نشان میدهد و در جایی دیگر نقش اطلاعات و تبلیغات در شدت یافتن بحران اوکراین مورد بررسی قرار میگیرد.
رالف نولتینگ، یکی از مدیران دویچه وله و از سازماندهندگان همایش سه روزه رسانهها در شهر بن است. به اعتقاد نولتینگ، پر کردن خلا میان کارشناس، رسانه و کاربر یکی از کارکردهای این همایش است. نولتینگ میگوید: «در بسیاری از کنفرانسهای تخصصی، کارشناسان شرکتکننده از اهمیت آگاهی عموم از نتایج کنفرانسهای تخصصی سخن میگفتند.» از سوی دیگر این مدیر دویچه وله از بازخوردهای مثبتی میگوید که در سالهای گذشته دویچه وله پس از برگزاری همایش از خبرنگاران شرکتکننده دریافت کرده است. به گفته نولتینگ، این خبرنگاران پس از همایش بن، آموختههای خود را مستقیما در گزارشدهی به کار بستهاند.
اما همایش امسال شهر بن دو مهمان ویژه دارد: ویتالی کلیچکو، بوکسر حرفهای پیشین و شهردار کنونی کیف و Scilla Elworthy پایهگذار "آکسفورد ریسرچ گروپ" و سه بار نامزد دریافت جایزه نوبل صلح که در پایان همایش سخنرانی خواهد کرد.
جایزه آزادی بیان
مانند رسم هر ساله، امسال هم در چارچوب "همایش جهانی رسانهها در شهر بن" جوایز مسابقه وبلاگ برتر دویچه وله اهدا میشوند. یکی از برندگان امسال "رفیدا بنیا احمد" از بنگلادش است. او فعالیتهای همسرش "آبهیجیت رای" را دنبال میکند؛ وبلاگنویس و نویسنده بنگلادشی که در فوریه سال جاری به گونهای فجیع در داکا به قتل رسید.
رائف بدوی، وبلاگنویس عربستان سعودی که سالهاست زندگی خود را وقف آزادی بیان در عربستان کرده نیز برنده اولین جایزه آزادی بیان دویچه وله در سال جاری است.
رائف بدوی ۳۱ ساله در ماه مه سال ۲۰۱۴ میلادی به خاطر فعالیت ژورنالیستی به ۱۰ سال زندان، پرداخت یک میلیون ریال عربستان (۱۹۱ هزار یورو) و هزار ضربه شلاق محکوم شد.
رائف بدوی از اواسط سال ۲۰۱۲ در زندان است و وبسایت او با نام "لیبرالهای آزاد سعودی" بسته شده است. او در این وبسایت مقامهای دینی سعودی را مورد انتقاد قرار داده و به نقش اسلام در زندگی عامه مردم در این کشور پرداخته بود.
سیاستمداران و دولتمردان سعودی اما در برابر توییتر هنوز مقاومتی از خود نشان ندادهاند. پادشاه عربستان خود بیش از ۳ میلیون دنبالکننده در توییتر دارد.