امسال کارگران ایران در حالی به استقبال روز جهانی کارگر می‌روند که چهره‌های شناخته‌شده‌ی جنبش کارگری یا در زندان هستند و یا به حبس تعلیقی و محرومیت از فعالیت اجتماعی محکوم شده ‌و یا از کار بیکار شده‌اند.

تا زمان تهیه این گزارش (دوم اردیبهشت) هنوز هیچ تشکل مستقل کارگری موفق به دریافت مجوز برای برگزاری مراسم روز اول ماه مه نشده است و حتی تهدیدهایی نیز از سوی نیروهای امنیتی صورت گرفته مبنی بر اینکه با هرگونه تجمع غیرقانونی در روز کارگر برخورد خواهدشد.

خبرهایی نیز از درون زندانها منتشر شده مبنی بر اینکه فشارها بر فعالان کارگری زندانی از جمله منصور اسانلو در آستانه روز کارگر تشدید شده است.

اما فعالان کارگری خارج از ایران و نیز دیگر ایرانیان مقیم خارج، در روز کارگر بیکار ننشسته و برنامه‌های گوناگونی را برای این روز تدارک دیده‌اند.

آلمان

کمیته همبستگی برای ایرانیان در شهر فرانکفورت آلمان، روز اول ماه مه در کنار اتحادیه سندیکاهای آلمان در مراسم روز کارگر شرکت می‌کنند.

جعفر بابایی سخنگوی کمیته همبستگی برای ایرانیان هدف از شرکت در این مراسم را جلب توجه افکار عمومی آلمان و نیز همبستگی سندیکای کارگری این کشور با کارگران ایران اعلام می‌کند. وی می‌گوید: «خود ما به عنوان کمیته‌ی همبستگی در نظر داریم ضمن شرکت در این مراسم، با پلاکارت‌های خودمان و با پخش اعلامیه‌های خودمان، نظر افکارعمومی آلمان و همین طور این سندیکا و کلاً سندیکای کارگری آلمان را به وضعیت موجود در ایران و وضعیتی که کارگران و زحمتکشان در ایران دارند جلب کرده و آن‌ها را در اینجا معرفی کنیم».

آقای بابایی می‌گوید هدف اصلی برگزارکنندگان این مراسم، جهانی کردن خواسته‌های اصلی کارگران ایران است. وی معتقد است وقتی کارگران ایران خودشان امکان اعلام خواست‌هایشان را ندارند، این وظیفه‌ی ایرانیان خارج از کشور است که این مطالبات را همگانی کنند.

جعفر بابایی عمده‌خواست‌های جنبش کارگری در ایران را که باید به گوش اتحادیه‌های کارگری در سراسر دنیا برسد، اینگونه برمی‌شمارد: «ما می‌بایستی سیاست‌ها و قوانین ضد کارگری رژیم را اینجا افشا کنیم و خواسته‌های کارگران ایران را اینجا اعلام کنیم. در اینجا ما باید به جنبش کارگری و افکارعمومی در مورد قراردادهای کوتاه‌مدت کار که در ایران اعمال می‌شود، یعنی استخدام‌هایی که اصلا آینده‌ای ندارد یا در مورد خصوصی کردن مؤسسات تولیدی، واردات بی‌رویه‌ی کالاها که نابودی اقتصاد ملی را در پی دارد یا رشد بیکاری را بیشتر می‌کند، در مورد نبودن شرایط مناسب انسانی کار و دستمزد صحبت کنیم تا این‌ها بدانند که در ایران چه می‌گذرد، حق داشتن سندیکاهای مستقل کارگری، چیزی که در ایران وجود ندارد و برایش مبارزه می‌شود. ما باید برای آزادی فعالان بازداشت‌شده‌ی سندیکای ایران در اینجا افشاگری کنیم، افرادی مانند آقای منصور اسانلو رئیس سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه، و همین طور آزادی همه‌ی زندانیان سیاسی».

شهر کلن آلمان نیز روز اول ماه مه میزبان مراسمی به مناسبت روز جهانی کارگر خواهد بود. این مراسم در دانشگاه کلن برگزار خواهد شد و یکی از اعضای حزب چپ آلمان نیز در آن سخنرانی خواهد کرد.

علی‌اصغر سلیمی یکی از برگزارکنندگان این مراسم معتقد است به دلیل اعمال فشار روزافزون بر فعالان کارگری در آستانه روز کارگر، برگزاری این‌گونه مراسم در خارج از ایران حائز اهمیت است. او می‌گوید: «مراسمی که ما در روز اول ماه مه در دانشگاه کلن داریم، از این نظر می‌تواند حائز اهمیت باشد که در روزی که کارگران ایران زیر فشارهای مختلف قرار دارند به لحاظ اقتصادی و به لحاظ برگزاری اجتماعات، ممنوعیت‌هایی که برایشان وجود دارد، با تمام این شرایطی که در ایران هست که از هم اکنون اعلام شده که به هیچ وجه اجازه‌ی هیچ گونه تظاهرات رسمی در تهران و شهرستان‌ها داده نخواهد شد، با وجود وضعیت ورشکستگی عمومی اقتصاد ایران که اگر بخواهیم دقیق نگاهی بیندازیم، تاکنون بیش از دهها هزار نفر از کارگران ایران در جنوب، در شمال و در قسمت‌های مختلف اراک و تهران و جاهای مختلف اخراج شده‌اند، در چنین شرایطی برگزاری حرکت ماه مه در ایران و به شکل حماسی و سمبولیک در کشورهای خارج می‌تواند اهمیت زیادی داشته باشد».

نروژ

بزرگترین فدراسیون کارگری نروژ با ارسال نامه‌ای به محمود احمدی‌نژاد به نگه داشتن فعالان کارگری از جمله منصور اسانلو در زندان اعتراض کرده‌است. این نامه همچنین برای وزارت امور خارجه نروژ، سفارت ایران در نروژ و سفارت نروژ در تهران ارسال شده است.

پس از ارسال این نامه، فدراسیون کارگری نروژ اعلام کرده که در روز جهانی کارگر در کنار سایر برنامه‌‌های خود به موضوع ایران و وضعیت کارگران درآنجا نیز خواهد پرداخت.

صادق کارگر فعال کارگری مقیم نروژ در مورد این فراخوان چنین می‌گوید: «این‌ها از مدت‌ها قبل چندین نوبت اعتراض کردند. اعتراضات‌شان گسترده بوده و حالا نامه نوشته‌اند برای سفارت و برای رئیس جمهور ایران و برای وزارت امور خارجه ایران. بار اول‌شان نیست که اعتراض می‌کنند، ولی به خاطر این که در این روزهای آخر خبرهایی هست که نگران‌کننده است، مبنی براین که به آقای اسانلو و دیگر فعالین کارگری در آستانه‌‌ی اول ماه مه دارند فشار زیادی می‌آورند و رفتار تحقیرآمیز و توهین‌آمیز هم نسبت به آن‌ها افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل این باعث برافروخته‌شدن افکارعمومی، بخصوص اتحادیه‌های کارگری در نروژ و سایر کشورهای اروپایی شده است. در اینجا هم فعالین ایرانی مرتباً وضعیتی را که در ایران هست، گزارش و اخبارش را در اختیار رسانه‌های نروژ و اتحادیه‌های کارگری قرار می‌دهند و آن‌ها هم خیلی سریع واکنش نشان می‌دهند، محکوم می‌کنند و اعلام همبستگی می‌کنند و خواهان آزادی زندانیان سیاسی و بخصوص زندانیان کارگری شده‌اند. چندین نوبت این اتفاق افتاده است».

آقای کارگر می‌گوید افکار عمومی نروژ به دلیل سابقه تفکر سوسیال دموکراتی که در این کشور وجود دارد، نسبت به اخبار کارگری بسیار حساس است و سریع نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند. وی می‌گوید: «اتحادیه‌‌های کارگری نروژ در چند واحد دنیا از جمله در خاورمیانه پروژه‌هایی دارد که کارگران را با مسائل اتحادیه آشنا کند و آموزش اتحادیه‌ای به آنها دهد. حتی در مواردی به تأسیس مراکز کارگری کمک می‌کنند و قراردادهای مشترکی دارند، ازجمله با اتحادیه کارگری در اردن، فلسطین، پاکستان و جاهای دیگر».

کانادا

سازمان غیردولتی «هیچکس غیرقانونی نیست» در کانادا فراخوانی به مناسبت روز اول ماه مه داده است. جمعی از ایرانیان مقیم کانادا نیز اعلام کرده‌اند که با شعارهای خود و با هدف جلب افکار عمومی به وضعیت کارگران ایران در این مراسم شرکت خواهند کرد.

مهدی کوهستانی، مشاور کنفدراسیون بین‌المللی کارگری، در حمايت از مبارزات کارگران در ايران در مورد این مراسم چنین می‌گوید: «در بسیاری از شهرهای کانادا در روز اول ماه مه برنامه‌های متفاوتی هست به خصوص که امسال هم اول ماه مه با شنبه متلاقی شده. در شهر تورنتو نهادی هست که در چند سال گذشته با نام «هیچ کسی غیرقانونی نیست» تظاهرات می‌گذارد و در این تظاهرات اکثر نهادهایی که در رابطه با مسائل کارگری، مسائل حقوق انسانی و مهاجرت همکاری می‌کنند، شرکت می‌کنند. در همان روز ما در شهر هامیلتون هم تظاهراتی داریم که آن را اتحادیه کارگری معادن برگزار می‌کند که این سنت هرساله‌ی‌شان است. این برنامه‌ها در واقع جشنی است که به عنوان اول ماه مه و به پاس دستاوردهایی‌که در مبارزات صدساله‌ی‌شان به دست آورده‌اند برگزار می‌شود و به مبارزه‌ی‌شان ادامه می‌دهند».

در واکنش به عدم صدور مجوز برای برگزاری مراسم روز کارگر در ایران، مهدی کوهستانی می‌گوید این اتفاق جدیدی نیست: «در اصل جمهوری اسلامی هیچ موقع به نهادهای مستقل کارگری در ایران اجازه‌ی برنامه‌ی اول ماه مه نداده است. یعنی حتی آن برنامه‌هایی هم که فرضا سال گذشته به طور خصوصی انجام شد و فقط یک اعلامیه در رابطه با پارک لاله بود و یکی هم نشست کارگران فلزکار مکانیک بود، همه‌شان را دستگیر کردند».

وی معتقد است در چنین شرایطی برگزاری اینگونه مراسم در خارج از ایران می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد: «در رابطه با مبارزات کارگران ایران خب بسیار مثبت است. یعنی کسی نمی‌تواند این را نفی کند که این مبارزات چقدر می‌تواند به شناخته‌شدن مبارزات کارگران ایران کمک کند و نقش‌اش بسیار برجسته است و این واقعیت که خود کارگران ایران از ما چه می‌خواهند، برجسته‌تر است و آن کاری هم که همه تا امروز کرده‌اند و بیشترش را هم انجام خواهند داد، تأثیر بسیار مثبتی بر مبارزات کارگران ایران دارد».

شهرهای مونترآل و واشنگتن نیز از دیگر شهرهایی هستند که ایرانیان مقیم آنجا در کنار اتحادیه‌های کارگری به بیان خواست‌های کارگران ایران خواهند پرداخت.

میترا شجاعی

تحریریه: فرید وحیدی