روابط چین و آمریکا قدمتی ۳۰‌ساله دارد. در این روابط تجارت نقشی بسیار مهم را ایفا می‌کند. حجم بزرگی از تولیدات چین را کالاهایی تشکیل می‌دهند که برای بازار آمریکا در نظر گرفته شده‌اند. بحران اقتصادی اخیر، هر دو کشور را تکان داد و در هر یک از آنها برنامه‌هایی برای رونق بخشیدن به اقتصاد ریخته شد.

اینک دو کشور می‌خواهند روابط مشترک خود را بر پایه‌ی دیگری قرار دهند. گفت‌وگوهای دو طرف در این مورد در روز دوشنبه (۲۷ ژوییه، ۵ مرداد) در کنفرانس دوروزه‌ی واشنگتن آغاز شد. بدین منظور هیئت ۱۵۰ نفره‌ای از چین به آمریکا سفر کرده که در رأس آن وانگ چیشان، معاون نخست وزیر چین، و دای بینگوئو، کمیسر دولت چین، قرار دارند.

موضوع‌های متنوعی وجود دارند که چین و آمریکا می‌توانند به طور مشترک به آن بپردازند، از جمله مبارزه با بحران اقتصاد جهانی، تغییرات آب و هوا، فقر و گرسنگی فراگیر و نیز دفاع از امنیت ملی و کاهش تسلیحات.

هر دو طرف آگاه‌اند از اینکه با همکاری هم می‌توانند باعث به‌وجود آمدن تغییراتی مهم در جهان شوند. رئیس جمهور آمریکا، باراک اوباما، در آغاز کنفرانس روز دوشنبه در این مورد گفت: «رابطه‌ی میان آمریکا و چین به قرن بیست و یکم شکل خواهد داد.»

لزوم تغییر ساختاری در اقتصاد دو کشور

به گزارش وزارت امور خارجه‌ی آمریکا، چین و آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که در ۱۲ تا ۱۸ ماه اخیر واکنش‌های آنها به بحران اقتصادی در عرصه‌ی سیاست مالی بسیار شبیه به هم بوده است.

هر دو طرف معتقدند که ساختارهای اقتصادی خود را باید تغییر دهند. وزیر دارایی آمریکا، تیموتی گایتنر، گفت که آمریکا باید بیشتر پس‌انداز کرده، خود محصولات بیشتری را تولید کند.

توجه به محیط زیست در ساختار جدید اقتصاد

به گفته‌ی وزیر دارایی آمریکا، همان‌گونه که اقتصاد آمریکا نباید در آینده تنها به مصرف کالاهای خارجی تکیه کند، در چین هم صادرات کالا نباید موتور اصلی رشد اقتصادی باشد. چین باید بیشتر متوجه تولید کالا برای مصرف داخلی شود.

این کشور باید همچنین از اقتصادی فاصله بگیرد که موجب مصرف زیاد منابع انرژی و آلوده شدن محیط زیست می‌شود. وزیر دارایی آمریکا در این مورد گفت: «ما باید شرایطی را فراهم کنیم که باعث رشد مداوم جهان شود و راه را برای اقتصاد جهانی‌ای هموار کند که در آن حفاظت از محیط زیست تضمین شده باشد.»

چین و آمریکا هم بزرگترین مصرف‌کنندگان انرژی و هم بزرگترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای در جهان‌اند. برای همین یکی از موضوع‌های مهم بحث میان آمریکا و چین در نخستین روز گفت‌وگوهای دو طرف مقابله با تغییرات آب و هوا بود.

بحث در باره‌ی ایران و دیگر مسائل امنیتی

از دیگر موضوع‌های مورد بحث در کنفرانس دوروزه‌ی واشنگتن، در کنار مسائل اقتصادی، محیط زیست و مسائل امنیتی هستند. در این کنفرانس از جمله در باره‌ی برنامه‌ی اتمی ایران، کره شمالی، افغانستان و پاکستان صحبت می‌شود.

باراک اوباما گفت که چین و آمریکا باید در تلاش‌های خود متحد باشند تا تسلیحات اتمی را دور از دسترس ایران نگاه دارند و کره‌ی شمالی را نیز خلع سلاح اتمی کنند.

طرح موضوع حقوق بشر در کنفرانس

برای بحث در مورد مسائل حقوق بشر نیز وقت مشخصی در کنفرانس واشنگتن در نظر گرفته شده است. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، به هنگام دیدار خود از چین در این مورد سخن گفته بود و بدین خاطر به شدت از او انتقاد کرده بودند.

کلینتون در سخنرانی روز دوشنبه‌ی خود نیز دست‌کم به این نکته اشاره کرد که آمریکا به حقوق همه‌ی افراد احترام می‌گذارد. اوباما در این مورد روشن‌تر موضع گرفت و گفت: «ما معتقدیم که باید به مذهب و فرهنگ همه‌ی انسان‌ها احترام گذاشت و آن را پاس داشت و اینکه هر انسانی باید اجازه داشته باشد عقیده‌ی خود را بیان کند؛ و این موضوع شامل اقلیت‌های قومی و دینی در چین و اقلیت‌های آمریکا نیز می‌شود.»

چند هفته پیش، نیروهای امنیتی چین دست به سرکوب اقلیت مسلمان اویغور زده بودند، به گونه‌ای که طبق آمار مقامات رسمی ۱۹۷ نفر کشته شدند.

KG/SA