استانداردهای جهانی تنها یک روز هوای ناسالم در هر سال را برای هر شهر مجاز می‌شمارند، اما هوای تهران از خرداد ماه تاکنون تنها ۱۵ روز سالم بوده است. محمد هادی حیدرزاده، مشاور محیط زیست شهردار تهران با بیان این سخن، از رکورد جهانی تهران در آلودگی هوا نام برده است.

آقای حیدرزاده، تلفات آلودگی هوا در کشور را با تلفات جنگ هشت ساله مقایسه کرده و افزوده که تهرانی‌ها در پنج هفته گذشته "سم خالص" استنشاق کرده‌اند.

انوشیروان محسنی بندیی، نایب رییس کمیسیون بهداشت مجلس با انتقاد از تردد خودروهای فرسوده، آلودگی هوا را نوعی آلودگی سمی دانسته و تاکید کرده که باید از مردم برای عدم اختصاص اعتبار مترو و تهیه سوخت استاندارد عذرخواهی شود.

وبسایت "خبرآنلاین" با بررسی سه نوع سوخت موجود در پمپ بنزین‌های ایران، اعلام کرده که بنزین تولید شده در مجتمع‌های پتروشیمی ایران واجد استانداردهای لازم نیست و مصرف آن موجب سردرد، سرگیجه، تهوع و خستگی مداوم می‌شود. در این گزارش آمده که تنفس مستمر هوای ناشی از این سوخت می‌تواند عوارضی چون سرطان خون به همراه آورد.

پیش‌تر، عسگر جلالیان، عضو کمیسیون انرژی مجلس هشدار داده بود که بنزین تولیدی داخل ایران، آلوده و سرطان زاست. وزارت بهداشت از افزایش ۳۰ درصدی مراجعه بیماران قلبی به مراکز بیمارستانی تهران خبر داد و پزشکان به شهروندان مبتلا به بیماری‌های تنفسی توصیه کرده بودند که تهران را ترک گویند.

انکار وزارت نفت

تشدید بیماری‌های قلبی و ریوی و افزایش مرگ و میر زودرس در بین مبتلایان به این بیماری‌ها از نتایج مستقیم آلودگی هوا هستند. با این همه، به نظر می‌رسد که مسئولان دولتی به دلیل حساسیت برانگیز بودن این موضوع و جلوگیری از ایجاد نگرانی میان مردم، تمایلی به ارائه اطلاعات شفاف در باره آلودگی هوا و دلایل آن ندارند.

وزارت نفت ارتباط آلودگی هوای تهران با بنزین تولیدی غیراستاندارد را "شایعه" و "آخرین حلقه از سناریوهای غرب برای تحریم ایران" دانسته است. معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی از "دروغ بزرگ رسانه‌های بیگانه" گفته و وزیر نفت، مسعود میرکاظمی اعلام کرده که کیفیت بنزین تولید مجتمع‌های پتروشیمی، با عدد اوکتان ۹۸ تا ۱۰۰، حتی بهتر از بنزین وارداتی است.

عدد اوکتان، معیار خوش‌سوزی هیدروکربن است و بزرگ‌تر بودن این عدد، نشان مرغوبیت هرچه بیشتر بنزین به‌شمار می‌رود. محمد رویانیان، رییس ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت هم اعلام کرده که بنزین تولید پتروشیمی‌ها آلوده نیست.

پنهان‌کاری در اطلاع‌رسانی

پاره‌ای ناظران می‌گویند که دولت در ارائه راهکار برای بحران آلودگی هوا دچار پرده پوشی، کم‌کاری و سوءمدیریت است. محمد هادی حیدرزاده، رییس ستاد توسعه پایدار شهرداری تهران با اشاره به رفتار دولت در باره بیماری ایدز، از پنهان‌‌کاری در قبال آلودگی هوا انتقاد کرده است.

پرهیز دولت از ارائه اطلاعات دقیق درباره هوای تهران، به اندازه‌ای است که خبرنگاران از حضور در آخرین جلسه کمیته کاهش آلودگی هوای استان تهران منع شدند.

پرونده آلودگی هوای تهران، از سال ۱۳۸۴ تاکنون در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در حال بررسی است و نتایج تحقیقات نمایندگان مجلس هفتم و هشتم درباره علل اصلی این آلودگی و معرفی نهادهای مسئول هنوز منتشر نشده‌اند.

هوای تهران، قربانی کشمکش‌های سیاسی

تداوم آلودگی هوای تهران با وجود تعطیلی مدارس و اجرای طرح زوج و فرد تردد خودروها، دامنه انتقاد به محمود احمدی‌نژاد را گسترش داده است.

روزنامه همشهری با انتشار مقاله‌ای، دولت احمدی‌نژاد را عامل ناکامی در اجرای برنامه‌های مربوط به امور بانکی و اداری الکترونیکی معرفی کرده و نوشته که اگر این طرح اجرا می‌شد، آلودگی هوا با کاهش بار ترافیک پایین می‌آمد.

روزنامه جمهوری اسلامی نیز در یک تحلیل اقتصادی نوشته که تعطیلات ناشی از آلودگی هوا، دست‌کم یک میلیارد دلاربه اقتصاد کشور لطمه زده است.

یوسف رشیدی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می‌گوید که ۸۰ درصد آلودگی هوای تهران مربوط به خودروهاست. وی تاکید می‌کند که تنها سالانه حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن انواع آلاینده‌ها به‌وسیله خودروها وارد هوای پایتخت می‌شوند.

این در حالی است که آقای احمدی‌نژاد مصوبه مجلس در مورد اختصاص دو میلیارد دلار بودجه مترو را "غیرقانونی" اعلام کرده و گفته که دولت این مصوبه را اجرا نخواهد کرد. تحلیلـگران می‌گویند که مخالفت احمدی‌نژاد با بودجه مترو به این دلیل است که نمی‌خواهد محمد باقر قالیباف، شهردار تهران با پیشرفت طرح مترو، موفقیت و چشم‌انداز سیاسی برجسته‌ای پیدا کند.

MDM/JT