سفر دو‌روزه‌ی هیلاری کلینتون به چین، از ۲۰ تا ۲۲ فوریه، ( ۲ تا ۴ اسفند ماه) انجام می‌شود. این سفر آخرین مرحله از سفر او به ۴ کشور خاور دور است. ژاپن، اندونزی و کره‌ی جنوبی ایستگاه‌های اولیه‌ی این سفر بوده‌اند.

رسانه‌های چین در مورد وزیر جدید امور خارجه‌‌ی آمریکا از "قدرت نرم" سخن گفته‌اند و هدف این سفر را ایجاد نشانه‌هایی جدید و پیامی نو در سیاست خارجی آمریکا ارزیابی کرده‌اند. سازمان‌های حقوق بشری نیز بر شهامت کلینتون در سخن گفتن از "موضوع‌های ناخوشایند" برای ناقضان حقوق بشر تأکید کرده‌اند. کلینتون در جریان سفر خود به خاور دور، پیش‌تر، به ژاپن، اندونزی و کره‌ی جنوبی سفر کرده بود.

هیلاری کلینتون در چین نامی آشناست. بسیاری از چینی‌ها او را بانوی اول سابق آمریکا می‌دانند. او در مقام نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز توانست توجه بسیاری به‌خود جلب کند. در رسانه‌های چین از هوشمندی سیاسی و "قدرت نرم" یا نفوذ نامحسوس او بسیار سخن می‌رود. اکنون کلینتون نخستین سفر خارجی خود را به آسیا آغاز کرده است. تاکنون رسم بر این بود که وزیران امور خارجه‌‌ی آمریکا نخست با متحدان خود دیدار می‌‌کردند. وانگ فیلینگ، استاد دانشگاه و از اعضای موسسه‌ی تکنولوژی جورجیا بر این باور است که وزارت خارجه‌ی دولت اوباما، با این اقدام خود قصد دارد آینده‌ی روابط سیاسی خود را در این منطقه بهبود بخشد. این نشان می‌دهد که اوباما برای روابط خود با کشورهای آسیایی اهمیت بسیاری قائل است. همچنین می‌توان این اقدام ایالات متحده ‌را تلاش برای برقراری تعادل در سیاست خارجی آمریکا تفسیر کرد. آسیا در سیاست جهانی نقش مهمی ایفا می‌کند.

هیلاری کلینتون پیش از سفر خود، در روز جمعه (۱۳ فوریه-۲۵ اسفند) نخستین سخنرانی خود را درباره‌ی سیاست خارجی انجام داد. او تأکید کرد که در دوران بحران اقتصادی و مالی نخست قصد دارد همکاری خود را با چین افزایش دهد. افزون بر این، حفظ محیط زیست، گسترش به‌کارگیری انرژی‌های جایگزین، انتقال تکنولوژی و مبارزه با دزدان دریایی در شاخ آفریقا از دیگر محورهای گفت‌وگو با چین خواهند بود.

اختلاف در موضوع حقوق بشر و مسئله‌ی تبت

کلینتون درباره‌ی برنامه‌ی اتمی کره‌ی شمالی آشکارا گفت که ایالات متحده نیاز به میانجی‌گری دولت چین در این موضوع دارد. وی همزمان با وجود اختلاف‌ها از "مناسبات خوشایند با چین" سخن گفت.

لی چنگ، استاد دانشگاه، پژوهشگر موسسه‌ی بروکینگز و کارشناس روابط چین و آمریکا، دیدار کلینتون از چین را تحول در سیاست خارجی استوار بر تفکر "دوست یا دشمن" دانست. از دیدگاه او چین شریکی مهم برای آمریکا به‌شمار می‌رود و دشمن این کشور نیست. این دو کشور بزرگ‌ترین موتورهای تولیدی اقتصاد جهان هستند. با پیش‌زمینه‌ی بحران اقتصادی هر دو کشور همکاری را در اولویت قرار داده‌اند. آنها تنها از این طریق می‌توانند بر دشواری‌های مالی موجود چیره شوند. همچنین در بخش نظامی نیز زمینه‌های همکاری بسیاری برای هر دو کشور وجود دارد. گفت‌وگوها میان ارتش‌‌های هر دو کشور جریان دارد و در رده‌های میانی همچنان ادامه‌خواهد داشت.

تنها موضوعی که آمریکا و چین در آن اختلاف خواهند داشت، حقوق بشر و مسئله‌ی تبت است. سازمان‌های حقوق بشری نیز دقیقاَ همین گونه می‌اندیشند. براساس گزارش‌های پایگاه اینترنتی www.boxun.com برخی از سازمان‌های فعال حقوق بشر، از جمله سازمان عفو بین‌الملل، کمپین بین‌المللی تبت و گزارشگران بدون مرز، پیش از سفر آسیایی کلینتون با کنگره‌ی آمریکا تماس گرفته‌اند. آنها از کلینتون خواسته‌اند در سفر خود به چین، درباره‌ی وضعیت حقوق بشر و مسأله‌ی تبت با مقام‌های این کشور صحبت کند.

تومار بلند خواسته‌ها از کلینتون

لیائو تیانکی، از همکاران بنیاد پژوهشی "لائوگای" در واشینگتن، که از سال‌ها قبل برای دفاع از حقوق بشر در چین تلاش می‌کند، با توجه به سفر کلینتون در گفت‌وگو با صدای آلمان، خوش‌بینی خود را بیان کرده و امیدوارست که بانوی اول پیشین آمریکا که در سال ۱۹۹۵ به چین سفری داشته، بتواند بر وضعیت حقوق زنان در این کشور نیز تأثیر مثبتی داشته باشد. از نظر او شایسته‌تر است که کلینتون در دیدار خود به فشار بر فعالان حقوق بشر و منتقدان رژیم حاکم چین، از جمله لیو خیائوبو و هو جیا، نیز اشاره کند. گذشته از این امسال پنجاهمین سالگرد قیام تبت نیز در پیش است.

دالایی لاما، رهبر تبت، نزدیک به ۵۰ سال است که در تبعید زندگی می‌کند. این وضع نیز می‌تواند از مسائل مورد گفت‌وگو باشد. تیانکی همچنین معتقد است که کلینتون به عنوان یک زن می‌تواند به سیاست تک‌فرزندی در چین نیز اشاره کند که زنان این کشور را بسیار رنج می‌دهد و نیاز به بازبینی دارد.

تاکنون فهرست بلندبالایی از خواسته‌ها برای دیدار کلینتون از چین مطرح شده است، اما پرسش اینجاست که ‌آیا او می‌تواند تمام این مسائل را با همتایان چینی خود در میان بگذارد؟ در نهایت سفر به چین آزمونی برای وزیر امورخارجه‌ی دولت اوباما و سیاست "قدرت نرم" او خواهد بود.