واردات بی‌رویه و تهدید امنیت غذایی
۱۳۹۰ مرداد ۱۱, سه‌شنبه
در چند روز گذشته بحث در مورد واردات کالاهای مصرفی، به ویژه مواد غذایی به مهمترین بحث اقتصادی ایران تبدیل شده است. از رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تا رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، از وزیر سابق کشاورزی تا معاون پیشین وزیر نفت همه یک صدا سیاست‌های دولت محمود احمدی‌نژاد را مورد انتقاد قرار می‌دهند و ادامه‌ی آن را موجب تهدید امنیت غذایی و نابودی کشاورزی عنوان می‌کنند.
افزایش واردات، توطئه "جریان انحرافی"
حدود یک هفته پیش (چهارشنبه ۵ مرداد) بررسی وضعیت کشاورزی کشور و واردات مواد غذایی در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت. انتقاد به سیاست‌های اقتصادی دولت ابعاد و شدتی کم سابقه پیدا کرده است. عباس رجایی، رئیس کمیسیون اقتصادی، سیاست‌های دولت در زمینه واردات محصولات کشاورزی را توطئه‌ای برای تهدید امنیت غذایی کشور می‌خواند.
عباس رجایی می‌گوید «یک جریان در کشور تحت عنوان جریان انحرافی توطئه‌ای را برای امنیت غذایی شروع کرده است.» جریان انحرافی عنوانی است که حامیان حکومت به نزدیکان احمدی‌نژاد می‌دهند. احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در این نشست با انتقاد از "خودداری دولت از افزایش تعرفه واردات محصولات کشاورزی" گفت «ضریب وابستگی جمهوری اسلامی به واردات در سال ۸۴، ۳۵ درصد بوده که در سال ۸۹ به ۷۵ درصد افزایش یافته است.»
«ایران بازار مکاره محصولات کشاورزی جهان»
خبرگزاری ایسنا صبح امروز، ۱۱ مرداد به نقل از مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران نوشت «واردات گوشت قرمز منجمد با كیفیت پایین، بازار تولید‌كنندگان را به مخاطره انداخته و افزایش واردات این محصول ... تولید داخلی را تحت تاثیر قرار داده است.» او می‌گوید «درحالیكه دام پروار‌بندی شده روی دست دامداران مانده ... سال گذشته مجوز قانونی واردات ۲۰۰ هزار تن گوشت منجمد قرمز صادر شد.»
عیسی کلانتری، وزیر پیشین کشاورزی و رئیس کنونی خانه کشاورز معتقد است به دلیل عدم حمایت از تولید داخلی در حال حاضر «ایران تبدیل به بازار مكاره محصولات كشاورزی كشورهای جهان شده است.» او در گفتگویی که ۴ مرداد در روزنامه اعتماد منتشر شد گفت «قیمت‌های تمام‌شده داخلی در مواردی حتی با كیفیت پایین‌تر به مراتب بالاتر از كالاهای وارداتی است. قیمت تمام‌شده گوشت در كشور بالای ۱۰ دلار است ولی قیمت جهانی گوشت كیلویی چهار دلار است.» معاون سازمان بازرگانی استان تهران صبح امروز در گفتگو با خبرگزاری مهر بهای رسمی گوشت تازه‌ی گوسفند را کیلویی۱۳۲۰۰ تومان (حدود ۱۲ دلار) اعلام کرده است. قیمت واقعی گوشت خالص گوسفند در بازار تهران به بیش از ۲۰ هزار تومان می‌رسد.
هشدار رفسنجانی در مورد امنیت غذایی
به گزارش منابع خبری داخلی علی اکبر هاشمی رفسنجانی روز گذشته، ۱۰ مرداد، در همایش انجمن علوم و صنایع غذایی ایران هشدار داد که «امنیت غذایی در كشور جدی گرفته نشده است.» رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این همایش به آمار ارائه شده از سوی مرکز پژوهش‌ها و کمیسیون اقتصادی مجلس در مورد وضعیت کشاورزی کشور را دلهره‌آور خواند.
رفسنجانی می‌گوید ۲۰ تا ۵۰ درصد صنایع غذایی كشور در حال حاضر غیرفعال یا تعطیل هستند. او که ظاهرا امیدی به سیاست‌های دولت ندارد از مسئولان صنایع غذایی خواست «اگر مسئولان به موضوع امنیت غذایی توجه لازم را ندارند، شما توجه جدی را به بحث سلامت غذایی كشور داشته باشید.»
واردات؛ از سیر تا سنگ قبر
اکبر ترکان، که در سال‌های نخست ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد همچنان معاون وزیر نفت بود معتقد است با توجه به سیاست‌های کنونی، از جمله پایین نگه داشتن بهای ارزهای خارجی «تولیدات داخلی قدرت رقابت را از دست می‌دهند، کارخانجات و واحدهای تولیدی به توقف می‌رسند و در مقابل واردات تا آنجا رشد می‌کند که از لباس کودک تا خربزه، سیر، سنگ قبر و … از خارج به ویژه از چین وارد می‌شود.»
ترکان در گفتگو با هفته‌نامه ستاره صبح (۹ مرداد) می‌گوید «از حدود ۹۹۶ میلیارد دلار درآمد ارزی که از اول کشف نفت در ایران تا پایان سال ۸۹ حاصل شده، نزدیک به ۴۵۰ میلیارد دلار آن در شش سال اخیر از محل فروش صرفاً نفت خام بوده است!» او می‌افزاید «اتفاق شگفت‌انگیز دیگر آنکه این ۴۵۰ میلیارد دلار معادل مجموع واردات کالا و خدمات در شش سال اخیر می‌باشد. از این مبلغ ۱۵ درصد کالاهای سرمایه (ورود ماشین آلات) و بقیه کالاهای واسطه‌ای و مصرفی بوده است.»
هفت برابر شدن واردات گندم در پنج سال
در شش سال گذشته سیاست‌های اقتصادی و مالی دولت بسیار مورد انتقاد قرار گرفته، اما شدت انتقادهای کنونی و اتهام‌هایی که از جانب خود اصولگرایان به دولت اصولگرای محمود احمدی‌نژاد وارد می‌شود کم سابقه بوده است. احمد توکلی اعتقاد دارد «طی سال‌های ۸۴ تا ۸۹ راهبرد اصلی نظام مبنی بر خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی زیر پا گذاشته شده است.»
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نحوه‌ی تعیین تعرفه واردات کالا از سوی دولت را نمونه‌ای از اقدام‌های "جریان انحرافی" می‌داند که به گفته‌ی او امنیت غذایی را با خطر مواجه کرده است. او می‌گوید «تعرفه واردات را در سال گذشته صفر کردند و تولید کننده داخلی با این روش نابود شده است.» مسئولان دولتی این انتقادها را بی‌پایه می‌دانند و بارها از خودکفایی در تولید برخی محصولات کشاورزی سخن گفته‌اند.
به رغم ادعاها و وعده‌های دولت در مورد خودکفایی محصولات استراتژیکی چون گندم، بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد واردات این محصول در پنج سال نخست دولت محمود احمدی‌نژاد هفت برابر شده است.
BK/FW