واعظی از توافق برای لغو تحریمهای دفتر خامنهای خبر داد
۱۴۰۰ تیر ۲, چهارشنبه
محمود واعظی، رئیسدفتر رئیسجمهوری ایران ضمن اعلام توافق بر سر لغو ۱۰۴۰ تحریم، از توافق برای برداشتن برخی تحریمهای مرتبط با افراد و دفتر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در جریان مذاکرات اتمی خبر داد.
تبلیغات
محمود واعظی میگوید، در مذاکرات احیای برجام در وین پیشرفتهای زیادی حاصل شده و بر سر لغو تحریمها در "تمام مسائل اقتصادی" توافق حاصل شده است.
به گزارش ایسنا، رئيسدفتر حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران در حاشیه جلسه روز چهارشنبه ۲ تیر (۲۳ ژوئن) هیأت دولت در رابطه با نهایی شدن متن توافق گفت، بر سر لغو تحریم افراد و دستگاههای مربوط به بیت رهبر جمهوری اسلامی نیز توافق شده است.
لغو تحریمها علیه دفتر آیتالله خامنهای و افراد مرتبط با آن یکی از محورهای مورد بحث در مذاکرات اتمی وین بوده است.
علی خامنهای و دفتر او طی فرمان صادره از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا در سال ۲۰۱۹ تحریم شد. این فرمان دسترسی او به منابع مالی را منع کرده و تحریم افراد منصوب خامنهای و دفتر او در مقامهای خاص یا پستهایی دیگر را روا داشته است.
آمریکا در آن زمان گفته بود که خامنهای داری ثروتی هنگفت است که از آن از جمله برای برای تأمین مالی سپاه پاسداران استفاده میشود. مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت در سال ۲۰۱۸ میلادی گفته بود، دارایی شخصی خامنهای ممکن است به ۹۵ میلیارد دلار برسد.
واعظی میگوید، در رابطه با مسائل مربوط به بانکها، بیمه، نفت و کشتیرانی نیز توافق حاصل شده و قرار است حدود یکهزار و ۴۰ تحریم دوران دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا برداشته شود.
به گفته او، در حال حاضر بحثها حول این صورت میگیرد که تحریمهای باقیمانده کدام به برجام و کدام به قبل از سال ۱۳۹۴ مرتبط است. واعظی افزود: «الان هم ممکن است برخی از تحریمهای مربوط به اشخاص و موضوعات پیش از مذاکرات سال ۹۴ باقی بماند؛ که آنها را هم دارند مذاکره میکنند.»
او متذکر شد، در رابطه با برجام روحانی دستور داد، عباس عراقچی، رئیس تیم مذاکرهکننده ایرانی به محض ورود از وین به تهران همراه با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نزد ابراهیم رئیسی بروند و از پیشرفتهای حاصل گزارشی کامل بدهند.
حسن روحانی که دومین دوره ریاست جمهوریاش رو به پایان است نیز در جلسه هیأت دولت اعلام کرد، دولت او با "رهنمودهای" علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی به پای میز مذاکرات احیای برجام در وین رفته و مسائل مهم را حل و فصل کرده است.
روحانی با تأکید بر این که "اگر بخواهند همین امروز میتوانیم تحریم را تمام کنیم" افزود: «برویم اختیارات را به آقای عراقچی بدهیم که به وین برود و در آنجا اعلام کند تا توافق شود و تحریم برداشته شود.»
او همچنین به "پیچوخمهایی" در این بین اشاره کرد و گفت، به خاطر این که نمیخواهد "شور و شوق مردم را در این روزها خراب" کند نمیخواهد در این مورد سخنی بگوید.
ابراهیم رئیسی در نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به خروج آمریکا از برجام گفت: «من به آمریکا میگویم شما بر اساس برجام موظف به رفع تحریمها بودید، ولی این کار را نکردید و اکنون به تعهدات خود بازگردید و آنها را اجرایی کنید.»
مقامهای دولت جو بایدن در آمریکا اعلام کردهاند که انتخاب رئيسی به عنوان یک "سیاستمدار تندرو" در رأس قوه مجریه ایران "تأثیری بر سرنوشت مذاکرات احیای برجام در وین نخواهد داشت".
روز سهشنبه ۲۲ ژوئن خبرگزاری فرانسه گزارش داد که احیای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ چشمانداز روشنی ندارد و در حال حاضر خوشبینی در مورد توافق اتمی با پایان یافتن آخرین گفتوگوها کمرنگتر شده است.
ببینید: گزارشی تصویری از مخاطرات برخی معاملات با خروج آمریکا از برجام
خروج از برجام و معاملاتی که دود میشوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکتهای آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتادهاند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه میخواهد تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله میکند در صورتی که با ایران معامله کند، میتواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکتها و بخصوص بانکها معنی نقض تحریمها را بخوبی میدانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین میکند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکتهای ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارشها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمیگردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربینهای گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریمها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدلهای تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بینالمللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطهای ندارند، دستشان برای سرمایهگذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایهگذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکتهای خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بینظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکتهای بینالمللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانههای نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریمها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریمها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سالها به دلیل تحریمها راهی را پیدا نمیکرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایهگذاری میکند. دولت آمریکا در مورد این سرمایهگذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریمهای جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا بهقوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.