پهپادهای ایرانی به ارتش اوکراین "خسارت جدی زدهاند"
۱۴۰۱ شهریور ۲۷, یکشنبه
بر اساس گزارش والاستریت ژورنال، روسیه با استفاده از پهپادهای انتحاری ایران خسارات سختی را به ارتش اوکراین وارد کرده است. "شاهد ۱۳۶ دلتا" ساخت ایران در روسیه با نام دیگر رنگ شده و به عنوان پهپاد روسی استفاده شده است.
تبلیغات
روزنامه والاستریت ژورنال روز شنبه ۲۶ شهریور (۱۷ سپتامبر) به نقل از فرماندهان اوکراینی نوشت که روسیه اخیرا «با پهپادهای انتحاری ایرانی و در اولین استقرار گسترده یک سامانه تسلیحاتی خارجی از زمان آغاز جنگ، آسیب جدی به نیروهای اوکراین وارد کرده است».
به گفته رادیون کولاگین، از فرماندهان نیروی زمینی اوکراین پهپادهای "شاهد ۱۳۶ دلتا" توسط روسیه رنگ شده و با نام "گرانیوم۲" در جنگ علیه اوکراین مورد استفاده قرار گرفتهاند. این پهپادها خودروهای زرهی و توپخانه اوکراین در شمال شرقی منطقه خارکیف را هدف قرار دادهاند.
آمریکا از ماهها پیش اعلام کرده بود که روسیه به دنبال استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین است. روسیه اوایل سال جاری هیئتهایی را برای بررسی پهپادهای ایران به این کشور اعزام کرده بود. برنامه پهپادهای ایران در سالهای اخیر گسترش یافته و این کشور آنها را به یمن، عراق، سوریه و لبنان نیز صادر کرده است، اما این نخستین بار است که گفته میشود ایران از این پهپادها در خارج از مرزهای خاورمیانه استفاده کرده است.
افزایش همکاری روسیه و ایران در جنگ اوکراین
هفته گذشته نیروهای اوکراینی عکسهایی از یک پهپاد را نشان دادند که گفته شد شماره سریالی آنها احتمالا از سری پهپادهای انتحاری ایران است. وزارت دفاع بریتانیا نیز اعلام کرد که روسیه احتمالا از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین اوکراین استفاده میکند که بردی تا دو هزار و ۵۰۰ کیلومتر دارند. روسیه از این پهپادها در خط مقدم جبهه استفاده کرده و هنوز آنها را برای حمله به اهدافی در مناطق داخلی اوکراین به کار نبرده است.
والاستریت ژورنال در گزارش خود نوشته است که استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی نشان میدهد که این کشور خود پهپادهای پیچیده زیادی ندارد و همکاریهای روسیه و ایران در این زمینه در حال افزایش است. این گزارش به نقل از نیروهای اوکراینیمیگوید که پهپادها به صورت جفت پرواز میکنند و سپس به اهداف برخورد میکنند.
ژنرال کولاگین به این روزنامه گفته است: «روسیه قبل از استفاده گسترده از شاهد، ماه گذشته آزمایشی را انجام داد و یک هویتزر یدککشی ۱۵۵ میلیمتری M777 آمریکا را هدف قرار داد.» به گفته او یک پهپاد ایرانی دیگر نیز پیدا شده است که دچار نقص فنی شده بود.
استفاده از این پهپادها در حالی به نیروهای اوکراین خسارت جدی زده که روسیه در حال از دست دادن موقعیت خود در خارکیف است و نیروهایش به عقب رانده میشوند. روسیه امیدوار است بتواند پیشروی اوکراین را در این منطقه کم کند و از سرعت آن بکاهد. اوکراین در هفتههای اخیر بیش از هشت هزار کیلومتر مربع را آزاد کرده است.
اوکراین نیز از هواپیماهای بدون سرنشین علیه نیروهای روسیه استفاده میکند. هواپیماهای بدون سرنشین در میدان جنگ اهمیت فزایندهای پیدا کردهاند. والاستریت ژورنال به نقل از کولاگین نوشته است که پهپادهای ایرانی کوچک هستند و در ارتفاع کم پرواز میکنند و ردگیری آنها از سوی رادار سیستمهای ضدهوایی دشوار است.
شرکتهای ایرانی که در ساخت و انتقال هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه فعالیت میکنند، از سوی آمریکا تحریم شدهاند. ایران به شکل علنی از روسیه در جنگ علیه اوکراین حمایت نکرده است.
با مهمترین پهپادهای جهان آشنا شوید
تا سال ۲۰۰۷ میلادی تنها آمریکا بود که به "پرنده هدایتپذیر از دور" یا به اختصار "پَهپاد" نظامی سنگین مسلح بود. حالا بیش از ۳۰ کشور از این تکنولوژی استفاده میکنند. نگاهی به دنیای پهپادها در این گزارش تصویری:
عکس: AP Photo/picture alliance
پهپادها را میتوان در کنار ماموریت تعریف شده "شناسایی" یا "عملیاتی" با وزن، ارتفاع، برد و زمان پروازی هم تقسیمبندی کرد. بدین ترتیب پهپادهای تا ۲۰ کیلو گرم وزن جزو رده سبک، ۲۰ تا ۱۵۰ کیلو جزو رده نیمه سنگین و ۱۵۰ تا ۶۰۰ کیلو جزو رده سنگین و بالای ۶۰۰ کیلو وزن جزو رده فوق سنگین محسوب میشوند.
عکس: Liz Wolter/US Navy/picture alliance
Northrop Grumman X-47
از سری "B" این پهپاد رادار گریز در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد و در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت. این پهپاد بیش از ۱۱ متر طول، با بالهای باز نزدیک به ۱۹ متر عرض و بیش از سه متر ارتفاع دارد. این پهپاد تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۱۹۲ متری و شعاع ۲ هزار و ۷۷۰ کیلومتر پرواز میکند، میتواند در آسمان بصورت خودکار سوختگیری کند و قابلیت حمل ۲ هزار ۴۵ کیلوگرم سلاح را دارد.
عکس: AP Photo/picture alliance
CH-5
سری پنجم پهپادهای چینی چیزی کمتر از رقیب آمریکایی " MQ-9-Reaper" ندارند. این پهپاد ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر برد دارد، میتواند ۶۰ ساعت در آسمان بماند و مسلح به ۲۴ راکت است و تا یک هزار کیلوگرم میتواند مهمات حمل کند. تولید سری دیگری از این پهپادها با توانایی ماندن ۱۲۰ ساعت در آسمان و افزایش برد آن به ۱۰ هزار کیلومتر در برنامه قرار دارد.
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
General Atomics MQ-1
این پهپاد که پیشتر با نام "RQ1" شناخته میشد از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۱۸ مهمترین پهپاد شناسایی و بعدا عملیاتی ارتش آمریکا بود. در کشورهای افغانستان، پاکستان، بوسنی، لیبی، یمن و سوریه از آن صدها بار برای حملات نظامی هدفمند استفاده شده است. ۳۶۰ فروند از این پهپاد به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد که آخرین آن در سال ۲۰۱۱ بود.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Lopez
General Atomics MQ-9
از این پهپاد برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی در عراق استفاده شد. " MQ-9" از سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش آمریکا درآمد و سری "بی" آن در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۲۰ آزمایش شد. این پهپاد میتواند تا ۲۷ ساعت در آسمان بماند و توانایی حمل ۱۳۶۱ کیلو مهمات دارد. تا سال ۲۰۱۹ به نیروی هوایی آمریکا ۲۶۹ فروند تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/J. Smith
RQ-4 Global Hawk
کمپانی "نورثروپ گرومن" سازنده سری پهبادهای "RQ" است. این پهپاد "شناسایی" است که ۴۶ فروند آن در اختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است. این پهپاد میتواند تا ۴۰ ساعت در ارتفاع ۲۰ کیلومتری پرواز و اطلاعات جمهآوری و مخابره کند.
عکس: Imago/US Air Force
Heron
پهپاد شناسایی هرون اسرائیلی در اختیار ارتشهای آلمان، هند، استرالیا، فرانسه، برزیل ترکیه، کانادا، آمریکا و ویتنام قرار گرفته است. از این پهپاد در عملیاتهایی با فاصله طولانی استفاده میشود، چرا که توانایی سی ساعت پرواز در ارتفاعی حدود ۱۰ کیلومتر را داراست.
عکس: Imago Images/StockTrek Images/O. Zidon
IAI Harop
صنایع هوا- فضای اسرائیل نیز با پهپاد انتحاری هاروپ در زمره پهپادهای مهم جهان جای گرفته است. هاروپ با یک هزار کیلومتر برد، ۶ ساعت پرواز و قابلیت حمل ۲۳ کیلو مواد منفجره را دارد و سامانههای ضد هوایی توانایی رهگیری و ردگیری آن را ندارند.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
Northrop Grumman MQ-8
یک بالگرد بدون سرنشین ساخت ایالات متحده آمریکا با قابلیت نشست و برخاست عمودی و توانائی اجرای عملیات از عرشه هر واحد شناور میباشد. سری "بی" این بالگرد به موشکهای ضد تانک و هوا به زمین مجهز شده است. تا کنون ۳۰ فروند از این هلیکوپترهای بدون سرنشین تحویل ارتش آمریکا شدهاند.
عکس: US Navy/picture alliance
Bayraktar TB2
ترکیه در سالهای اخیر به یک قدرت پهپادی تبدیل شده است. شرکت "سلجوق بایراکدار"، داماد رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، سازنده این پهپادها است. از این پهپاد در مناطق کردنشین، شمال سوریه و جنگ لیبی استفاده شده و در منطقه ترکنشین جزیره قبرس نیز مستقر شدهاند. از سال ۲۰۱۷ نزدیک به یکصد فروند از این پهپاد در اختیار ارتش ترکیه قرار گرفته است.
عکس: Murat Cetinmuhurdar/Turkish Presidency/handout/picture alliance / AA
TAI Anka
صنایع هوا – فضای ترکیه همچنین سری پهپادهای "آنکا" را نیز ساخته است که بیش از ۲۶ ساعت در هوا میماند و قابلیت حمل ۲۰۰ کیلو مهمات را دارد و میتوان آن را از طریق ماهواره نیز کنترل کرد. این پهپاد دارای ۲۰۰ کیلومتر محدوده عملیاتی است.
عکس: TAI
شاهد ۱۲۹
ایران نیز به ساختن پهپادهای متعددی دست زده است که از ابابیل، پهپادهای سری مهاجر، شاهد، شاهد ۱۲۹، سریر اس ۱۲۰، فطرس، رعد ،شاهد ۱۲۳ و کمان ۱۲ میتوان نام برد. شاهد ۱۲۹ (عکس) از سال ۲۰۱۳ در خط تولید قرار گرفته، دارای ۲ هزار کیلومتر برد است و یک نمونه آن به چهار موشک ضد تانک سدید ۱ مجهز شده است.
عکس: Fars Agency
Lockheed Martin RQ-170
تازه در سال ۲۰۱۱ پس از سقوط یک فروند پهپاد شناسایی رادار گریز "آر کیو ۱۷۰" در خاک ایران، این پهپاد شهرت جهانی یافت. چند سال بعد جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که موفق به مهندسی معکوس این پهپاد شده و ۵۰ دستگاه از آن را تولید کرده است.
عکس: dapd
S-70 Okhotnik-B
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه در عرصه ساخت پهپاد از آمریکا عقب افتاد و تلاش اخیر این کشور با ارائه "سوخو ۷۰ اخوتونیک" شباهت زیادی به رقیب آمریکایی خود "RQ 170" دارد که چند سال پیش در خاک ایران سقوط کرد. این پهپاد میتواند ۲ تن مهمات حمل کند، سرعت آن یک هزار کیلومتر در ساعت و محدوده عملیات آن ۶ هزار کیلومتر است. از سال ۲۰۲۴ قرار است در اختیار ارتش روسیه قرار گیرد.
این پهپاد رادارگریز ساختِ کارخانهٔ داسو اویاسیون در کشور فرانسه است. این هواگرد برای نخستین بار در ۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت و هدف آن تحقیقات بر روی تکنولوژی پهپادی است و قرار نیست مورد تولید سریالی قرار بگیرد.