اوغور (اوگور) شاهین، موسس بیون‌تک چهارشنبه (۸ مارس/ ۱۷ آذر) اعلام کرد که  واکسن سویه جهش‌یافته اومیکرون تا پایان ماه مارس ۲۰۲۲ روانه بازار خواهد شد.  بیون‌تک و شریک آمریکایی آن فایزر در بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کردند که این واکسن تطبیقی را نیز به زودی عرضه می‌کنند. 

مطالعات آزمایشگاهی اولیه نشان داده‌اند که دو دوز واکسن تازه، خنثی‌سازی قابل توجهی در برابر اومیکرون ایجاد می‌کند و دوز سوم، ظرفیت آنتی‌بادی‌ها را ۲۵ برابر در مقایسه با دو دوز قبلی افزایش می‌دهد.

شرکت بیون‌تک دو هفته قبل گفته بود که به دلیل جهش‌های اضافی در پروتئین اسپایک، به طور قابل توجهی با سویه‌های دیگر کووید تفاوت دارد و در حال بررسی واکسن تطبیقی برای گونه اومیکرون است  

بیون‌تک و شریک آمریکایی آن، فایزر از چند ماه قبل، آماده شده‌ بودند که در مواجهه با سویه "فرار" ویروس کووید ( Escape-Variante) واکسنی تطبیقی ظرف شش هفته تدارک ببینند و نخستین محموله را طی ۱۰۰ روز تحویل دهند. 

گونه "فرار" به نوعی از ویروس‌اطلاق می‌شود که کامل یا تا حدی، از اثرپذیری نسبت به واکسن‌های موجود می‌گریزد. 

 اومیکرون و واکسن‌های موجود

مطالعه‌ای که اخیرا انجام گرفته بود، اثربخشی واکسن فایزر/بایون‌تک در برابر سویه جهش یافته اومیکرون را "محدود" و "نسبی" می‌خواند. الکس سیگال، پروفسور موسسه تحقیقات سلامت آفریقا در آفریقای جنوبی با اتکا به نتیجه همین مطالعه گفته بود: «در مقایسه با سویه‌های جهش‌یافته دیگر، خنثی‌سازی ویروس اومیکرون ضعیف‌تر عمل می‌کند.»

در آزمایشگاه این موسسه، خون ۱۲ نفر را که واکسن فایزر/بیون‌تک زده‌اند، مورد مطالعه قرار دادند. نتیجه حاکی از کاهش ۴۱برابری آنتی بادی‌های خنثی‌کننده سویه اومیکرون بود. البته داده‌های این مطالعه هنوز از سوی موسسات معتبر دیگر بررسی نشده و ممکن است به زودی پژوهش‌های دیگری در این زمینه انجام گیرد.

به موازات بحث در باره ماهیت و کیفیت سویه جدید، یک کارشناس ارشد سازمان جهانی بهداشت تاکید کرده که دلیلی برای بی‌اثر دانستن واکسن‌های موجود وجود ندارد. مایکل رایان، رئیس بخش کمک‌های پزشکی فوری در WHO می‌گوید: «بسیار بعید است که سویه اومیکرون فرایند مصون‌سازی واکسیناسیون را تضعیف یا ناکارآمد کند.»

خبرگزاری فرانسه به نقل از دکتر رایان می‌نویسد: «ما واکسن‌های بسیار موثری داریم که تاکنون مانع ابتلا به سویه‌های مختلف کرونا شده یا جلوی حدت و شدت بیماری و بستری شدن افراد را گرفته‌اند. بنابراین دلیلی ندارد که فرض کنیم این امر در باره اومیکرون صادق نیست.»

این پزشک ایرلندی در عین حال نظر سایر کارشناسان را تایید کرده که سویه جدید علائم کمتری نسبت به انواع دیگر ویروس‌های جهش یافته دارد: «یافته‌ها مشخص می‌کنند که نشانه‌های ابتلا خفیف‌تر از گونه‌های دیگر هستند اما باید توجه کرد که هنوز در آغاز شناخت این گونه هستیم.»

واکسیناسیون؛ هم‌چنان بهترین سلاح

سویه جهش‌یافته اومیکرون اواخر نوامبر در آفریقای جنوبی کشف شد و از آن زمان تا کنون ده‌ها مورد ابتلا از این نوع در کورهای مختلف ثبت شده است.

اومیکرون در قیاس با ویروس اصلی کرونا، ۵۰ جهش دارد که ۳۲ مورد آن در پروتئین "اسپایک" است؛ پروتئینی که کووید با کمک آن به سلول‌ها نفوذ می‌کند.. بر همین اساس  است که اومیکرون به مراتب مسری‌تر از سایر انواع ویروس کرونا معرفی می‌شود.

مایکل رایان، مدیر ارشد سازمان جهانی بهداشت می‌گوید: «برای ما این که ابتلا به اومیکرون و معالجه آن ساده‌تر یا حادتر است بیشتر اهمیت دارد تا این که چقدر مسری‌تر است.»

او تاکید می‌کند که واکسیناسیون در حال حاضر بهترین و موثرترین ابزار برای مبارزه با کروناست. شواهد موجود در آفریقای جنوبی، ناکارآمدی و بی‌تاثیری واکسن را نشان نمی‌دهند؛ برعکس ما شاهد وضعیتی کنترل شده هستیم.»

آنتونی فائوچی، ویروس‌شناس برجسته آمریکایی نیز با استناد به پژوهش‌های تاکنونی گفته‌است که قابلیت سرایت اومیکرون بیشتر اما شدت و حدت ابتلا به آن کمتر است.