فشار بر تولیدکنندگان واکسن در روسیه بالا گرفته است. منتقدان از دستکاری نتایج تحقیقات منتشر شده در مورد واکسن کووید ۱۹ از سوی روسیه، بیمناکند. دویچه وله با یکی از نویسندگان نامهای سرگشاده در این مورد، گفتگو کرده است.
تبلیغات
قرار است در روزهای آینده در مجله تخصصی "لنست" نامهی سرگشادهای منتشر شود که در آن گروهی از دانشمندان از تحقیقات روسیه در مورد واکسن این کشور"Sputnik V"، (اسپوتنیک ۵) برای مقابله با کووید ۱۹ انتقاد کردهاند.
این تحقیقات را مجله لنست (یکی از مشهورترین هفتهنامههای پزشکی در جهان)، روز ۴ سپتامبر منتشر کرد.
"Sputnik V" اولین واکسن ثبتشده برای مقابله با کرونا در جهان در ماه اوت به ثبت رسید. اما منتقدان با دیدهی تردید به نتایج منتشرشده در مورد مطالعات صورت گرفته بر روی این واکسن، مینگرند.
یکی از نگارندگان این نامه سرگشاده، دکتر کنستانتین آندریو است که در گفتوگو با دویچه وله، از مهمترین انتقادات به مطالعه منتشرشده در مورد این واکسن میگوید.
دویچه وله از او درباره دلایل همکاریاش در نوشتن این نامه به تولیدکنندگان واکسن میپرسد.
دکتر آندریو با تأکید بر زمینه فعالیت خود یعنی زیستشناسی ملکولی، میگوید، «نخستین موضوعی که با خواندن مقاله روسها در "لنست" توجه مرا جلب کرد، شمار اندک شرکتکنندگان در این پژوهش بود؛ تنها ۷۶ نفر. برای اینکه مقایسهای داشته باشیم به تحقیقات مرحله دوم دانشگاه آکسفورد و شرکت آسترا زنکا اشاره میکنم که در آن بیش از ۱۰۰۰ نفر شرکت کرده بودند.»
دکتر آندریو همچنین فقدان گروه کنترل که به آن "دارونما" (برای ایجاد اثر پلاسیبو) داده شده باشد را از اشکالات این تحقیق میداند و ادامه میدهد: «همچنین در این مطالعه، گروههای سنیای که بیشتر در معرض اثرات منفی جانبی قرار میگیرند، در نظر گرفته نشدهاند.»
این محقق همچنین اشاره میکند که پاسخی به این پرسش وجود ندارد که "چرا نتایج مطالعه، پیش از سر رسیدن مهلت ۱۸۰ روزهای که خود سازندگان واکسن پیشتر آن را تعیین کرده بودند، منتشر شده است."
نامه سرگشادهای که قرار است در لنست منتشر شود، چند روز پیش توسط محققان نویسنده آن در وبلاگ Cattivi Scienziati منتشر شده بود.
در رسانهها، بیش از همه، استدلالی از این نامه سرگشاده مورد توجه قرار گرفته است که بر طبق آن، در بدن بیمارانی که ترکیبات متفاوتی از واکسن را دریافت کردهاند و محققان روس به دادههای آنها استناد کردهاند، غلظت مشابهی از آنتیبادی دریافت شده است. مشکل کجاست؟
دکتر آندریو به نمودارهایی که از نتایج این تحقیقات منتشرشده، اشاره میکند و میگوید: «برای نمونه غلظت لنفوسیتهایCD4 و CD8 (نوعی از گلبولهای سفید خون) در ۹ بیمار کاملا مشابه است. یا هنگام مشاهده غلظت آنتیبادی در افراد مختلف شرکتکننده در آزمایش، تصویر مشابهی پدیدار میشود. درضمن دادههای سایتومتری (یاختهسنجی) که این گرافیکها بر پایهی آنها ساخته شدهاند، در دسترس عموم قرار ندارند.»
این پژوهشگر برای مقایسه به تحقیقات دانشگاه آکسفورد و آسترازنکا اشاره میکند و میگوید: «در آن مطالعه، اطلاعات تکمیلی به همراه دادههای خام در بیش از ۱۰۰ صفحه منتشر و در دسترس قرار گرفت.»
دکتر آندریو در ادامه میگوید، با این حال قصد ندارد تا پیش از اطلاع از نظرات سازندگان واکسن در روسیه، نتیجهگیری شتابزدهای از این مطالعه و مشاهداتش داشته باشد.
نویسندگان این نامه سرگشاده از جمله دکتر آندریو، از همکاران روس خود خواستهاند که دادههای خام آزمایشها را در دسترس محققان قرار دهند. اما اگر سازندگان واکسن نتوانند توضیحات قانعکنندهای برای نتایج تحقیقاتشان ارائه دهند، چه میشود؟ آیا انتظار میرود که مجله مشهور علمی، مقاله محققان روس را حذف کند؟
دکتر آندریو هدف نویسندگان نامه سرگشاده را نه حذف این مقاله که "جلب توجه جامعه علمی به خطاهای احتمالی روشهای به کار رفته" و "جلوگیری از دستکاری کردن نتایج تحقیقات" عنوان میکند. او میگوید: «اینکه آیا در نهایت این مسئله منجر به تصحیح نتایج تحقیق شود یا مقاله منتشر شده پس گرفته شود، این موضوعی است که به "لنست" مربوط میشود.»
کرونا از نگاه تصویرگران و کاریکاتوریستها
ویروس جدید کرونا هفتههاست که در صدر خبرهاست. شماری از کاریکاتوریستها و تصویرگران نمایشگاهی مجازی برپار کردهاند تا نگاه خود کرونا را روایت کنند و احساساتی چون ترس، اندوه و امید را به تصویر بکشند.
عکس: Toonpool
ووهان در قرنطینه
در آغاز همه بر این گمان بودند که کرونا مشکلی محلی است که فقط چینیها با آن دست به گریبان هستند. بسیاریها میگفتند: ووهان دیگر کجاست؟ هرگز به گوشمان نخورده! ووهان در دوردستها قرار داشت و رهبری چین در اوایل در این مورد سکوت اختیار کرده بود که چه ویروس خطرناکی در حال گسترش است. ووهان قرنطینه شد و جهانیان فکر میکردند، در جایی امن هستند و خطری آنها را تهدید نمیکند.
عکس: Toonpool
ویروس جهانگرد
اما ویروس که مرز نمیشناسد و به این ترتیب بود که ویروس جدید کرونا سفر خود به سراسر جهان را آغاز کرد. تیئرد رویاردز، هنرمند هلندی در این طرح به واژه جهانگرد یک بُعد تازه داده است. با آغازجهانگردی ویروس جدید کرونا شمار مبتلایان در دیگر کشورهای جهان به سرعت افزایش یافت و این ویروس هر روز قربانیان تازهای گرفت.
عکس: Toonpool
کووید ۱۹ در نبرد با انسان
کسانی که در محاصره ویروس جدید کرونا قرار دارند، احساس ناامنی میکنند. واکسنی وجود ندارد و هیچکسی حتی ویروسشناسان و پزشکان نیز به قطعیت نمیتوانند بگویند، چه چیز در انتظار انسانهاست. پائولو کالری این حس عجز و ناتوانی انسانها در مقابل کرونا را در چند خط ساده و در نمایی گویا به تصویر کشیده است.
عکس: Toonpool
کابوس کرونا
"در خانه بمان" توصیهای است که در همه کشورهای جهان برای جلوگیری از شیوع کرونا به شهروندان شده است. اما ذهن انسانها علیرغم خانهنشینی در برابر کرونا مصون نیست و افراد به جای آنکه برای به خواب رفتن گوسفندها را بشمارند، ناگهان شروع میکنند به شمردن ویروسهای کرونا. منکشه چم، تصویرگر اهل ترکیه در طرح خود به این موضوع پرداخته و ترس و کابوس دخترکی کوچک را به تصویر کشیده است.
عکس: Toonpool
بدون تیمام هرگز
فاصلهگذاری اجتماعی سبب شده انسانها حس کنند به جزیرهای متروکه تبعید شدهاند. البته این هوادار تیم بوروسیا دورتموند در این طرح به طور نمادین هم شده، نمونهای از میدان معروف "بورسیگ" در دورتموند را ساخته است تا کمتر احساس تنهایی کند. این میدان اسطورهای تا کنون بارها شاهد جشن قهرمانی بازیکنان بوروسیا دورتموند بوده است.
عکس: Toonpool
همخوانی و همنوایی
ایتالیاییها که بیش از دیگر ملتهای اروپایی در جنگ با ویروس جدید کرونا قربانی داده بودند، آغازگر این ابتکار عمل شدند. در دوران منع رفتوآمد بود که آنان هر شب روی بالکنها جمع میشدند، با هم آواز میخوانند و ساز میزدند و با کفزدنهای خود پزشکان، پرستاران و بهیاران را که قهرمانان این جنگ هستند، تشویق میکردند. با این ابتکار عمل بود که علیرغم فاصلهگذاری اجتماعی نوعی حس نزدیکی و همبستگی پدید آمد.
عکس: Toonpool
پرداخت جریمه آبدار!
البته محدودیتهای ناشی از شیوع ویروس جدید کرونا در همه کشورهای اروپایی یکشکل نبود. در آلمان در مقایسه با ایتالیا یا اسپانیا محدودیتهای کمتری اعمال شد، اما حفظ فاصله یک و نیم متری با دیگران از جمله موازینی است که شهروندان موظف به رعایت آن هستند، در غیر این صورت جریمههای آبداری انتظار متخلفان را میکشد و مأموران انتظامی نیز شوخی سرشان نمیشود.
عکس: Toonpool
ماسک از هر نوع
زدن ماسک در کاهش خطر شیوع کرونا مؤثر است و ماسک زدن نیز از این رو از جمله مقرراتی است که شهروندان بسیاری از کشورها باید رعایت کنند. ولی وقتی ماسک نایاب شود، شهروندان باید چه کنند؟ سرگئی بلوزروف، تصویرگر روس در طرح خود به این موضوع پرداخته و شهروندانی را به تصویر کشیده که با ماسکهای خلاقانه به مطب پزشک مراجعه کردهاند.
عکس: Sergei Belozerov/toonpool
در جنگ
دستتان را بشورید، دستتان را بشورید و باز هم دستتان را بشورید! این هشدار و توصیهای است که پزشکان هر روز تکرار میکنند تا در جنگ با کرونا موفق باشند. عمو سام نیز آمریکاییان را به انجام این کار فرامیخواند. البته دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا توصیه به تزریق مواد ضدعفونیکننده کرده بود؛ توصیهای که نباید آن را جدی گرفت و بهتر است که آن را فراموش کرد.
عکس: Toonpool
بازی مرگبار
در جنگ با کرونا مسئله وقت بسیار مهم است. دانشمندان و پژوهشگران با تلاشی بیوقفه میکوشند واکسنی برای مقابله با ویروس جدید کرونا تهیه کنند. اما تا آن زمان بازی مرگبار بین انسان و ویروس ادامه خواهد داشت. زاک، تصویرگر اهل فیلیپین این موضوع را تصویر کرده است.
عکس: Toonpool
بحران پس از بحران
دولتها در اکثر کشورهای جهان برای حفظ جان شهروندان خود منع رفتوآمد وضع کردند؛ اقدامی که پیامدهای ویرانگری برای اقتصاد داشته است. بسیاری از شرکتها در آستانه ورشکستگی قرار دارند و میلیونها انسان علیرغم برنامههای کمکی دولتها، به دشواری میتوانند زندگی خود را پیش ببرند. از دید رودریگو، تصویرگر چینی بحران اقتصادی پساکرونا هیولایی بهمراتب بزرگتر است تا خود ویروس جدید کرونا.
عکس: Toonpool
تعریف خاطرات
یک زمانی هم پاندمی کرونا به تاریخ خواهد پیوست، همانگونه که آنفلوانزای اسپانیایی به تاریخ پیوست. زمانی خواهد رسید که پدربزرگها برای نوههای خود از دورانی تعریف میکنند که مردم خاروبار انبار میکردند و مجبور به خانهنشینی بودند. دورانی که کاغذ توالت بهشدت کمیاب شده بود و بر سر آن دعوا میشد.