در یک سلسله حملات تروریستی در روز پنج‌شنبه (۱ دی/۲۲ دسامبر) در شهرهای بغداد، بعقوبه، موصل دست‌کم ۷۴ نفر کشته و بیش از ۲۰۰ نفر مجروح شدند. وضعیت جسمی برخی از مجروحان وخیم گزارش شده است. بیشترین تعداد کشته‌‌ها و مجرحان در بغداد، پایتخت عراق بوده است.

کاخ سفید ضمن محکوم نمودن ترورهای روز پنج‌شنبه در عراق تاکید که نیروهای امنیتی عراق می‌توانند با این «حملات انزجارآور» مقابله کنند. جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید تصریح کرد که «عراق در گذشته نیز از حملات انزجارآوری همچون ترورهای اخیر رنج برده است.» کارنی افزود: «نیروهای انتظامی عراق نشان داده‌اند که قابلیت مواجهه با چنین حملاتی را داشته و می‌توانند ثبات کشور را تامین کنند.»

در بیانیه کاخ سفید آمده است که « مردم عراق بارها نشان داده‌اند که از استقامت برخوردارند و قادر به رفع شکاف‌ها میان خود هستند.»

گیدو وستروله، وزیر امورخارجه آلمان حملات تروریستی را «تکان‌دهنده» خواند. وی تاکید کرد که مردم عراق و جامعه جهانی برای «بازسازی عراق و روند آشتی ملی سرمایه‌گذاری زیادی کرده‌اند.»

وزیر خارجه آلمان تاکید کرد «تروریست‌ها نباید موفق شوند که این روند را متوقف کنند.» وستروله از نیروهای سیاسی عراق خواست که با یکدیگر همکاری کنند و از طریق گفت‌وگو مشکلات را برطرف سازنند.

کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز شدیداَ ترورهای اخیر را محکوم کرد و از احزاب عراق خواست که بطور جدی به پای میز مذاکره بازگردنند.

بحران سیاسی و تشدید ترورها

نوری مالکی، نخست‌وزیر عراق شهروندان این کشور را به اتحاد فراخواند و اعلام کرد که «زمان و مکان این ترورها بیانگر اهداف سیاسی مشخصی است.» مالکی به شهروندان عراقی قول داد که مسببان این ترورها تحت تعقیب قرار خواهند گرفت. مالکی تاکید کرد که «تبهکاران و همدستان آنان موفق نخواهند شد که روند سیاسی در عراق را تغییر دهند و یا از مجازات اعمال خود بگریزند.»

این حملات در زمانی رخ می‌دهد که نیروهای رزمی آمریکا خاک عراق را ترک گفته و شکاف میان نیروهای سیاسی به مراحلی بسیار بحرانی رسیده است. اختلاف میان گروه‌های شیعه و سنی‌عملاَ دولت و پارلمان عراق را به بن‌بست کشانده است.

مالکی تهدید کرد که اگر وزیران سنی در کابینه شرکت نجویند، همگی از کار برکنار خواهند شد. طارق هاشمی، معاون رئیس‌جمهور عراق متهم است که در ایجاد ناامنی در کشور دست داشته است. دستگاه قضایی عراق برای هاشمی حکم بازداشت صادر کرده، اما وی در حال حاضر در اقلیم کردستان به سر می‌برد. هاشمی در نخستین واکنش خود همه ادعاهای مالکی را رد کرد و گفت در صورت لزوم آماده است که در دادگاه حضور یابد.

در حالی‌که گروه‌های سنی و شیعی مسئولیت دست‌کم ۱۴ انفجار اخیر را به یکدیگر نسبت می‌دهند، برخی کارشناسان امنیتی رد پای گروه القاعده را در این حملات می‌بینند. در پی مرگ اسامه بن‌لادن، گروه القاعده تهدید کرده بود که دست به اجرای ۱۰۰ عملیات تروریستی در عراق خواهد زد. به گفته کارشناسان اکثر انفجارها نه تنها  در مناطق شیعه‌نشین رخ داده است،، بلکه چگونگی اجرای ترورها نیز به روش‌های القاعده شباهت دارد. هنوز هیچ گروهی مسئولیت ترورهای اخیر را برعهده نگرفته است.

خطر تجزیه عراق

گروه‌های سنی خواهان ادامه حضور نیروهای آمریکایی در عراق بودند، اما نیروهای تندرو شیعه نظیر گروه مقتدا صدر نه تنها با حضور نیروهای رزمی آمریکا مخالف بودند، بلکه به تازگی اعلام کرده‌اند که «با حضور مربیان نظامی آمریکا، محافظان سفارت این کشور و تمامی محافظان خصوصی شرکت‌های امنیتی مخالف بوده و آنان را به عنوان نیروهای اشغال‌گر قلمداد می‌کنند.»

بدنبال تعمیق شکاف میان گروه‌های سنی و شیعی بار دیگر سخن از ضرورت جدایی استان‌های عراق بر مبنای تفاوت‌های مذهبی به میان آمده است. گروه‌های سنی خواهان خودمختاری بیشتر در مناطق سنی‌نشین هستند. همان‌گونه که در حال حاضر در اقلیم کردستان عراق نیز اجرا می‌شود. این‌گونه خودمختاری در قانون اساسی کنونی عراق نیز پیش‌بینی شده است. به گفته ناظران سیاسی در صورت عدم توافق میان مالکی و مخالفانش احتمال جدایی میان مناطق سنی و شیعی تقویت می‌شود و عراق عملاَ تجزیه خواهد شد.

SI/SJ