واکنش‌های متفاوت به مذاکرات اتمی مسکو
۱۳۹۱ خرداد ۳۱, چهارشنبه
کاترین اشتون، سرپرست‌گروه ۱+۵ شامگاه سه‌شنبه (۱۹ ژوئن/۳۰ خرداد) تصریح کرد که مذاکرات مسکو نتیجه‌ای تعیین‌کننده در بر نداشته و مهمترین نکات مورد اختلاف میان ایران و جامعه جهانی همچنان به قوت خود باقی است.
در حالی‌که ایران مدعی است که ارجاع برنامه اتمی به "گفتوگوها فنی" در نشست آتی استانبول در تیر ماه "در واقع همان دیدگاه جمهوری اسلامی" در مورد عملیاتی شدن "جلسات کارشناسی" است، به نظر تحلیل‌گران غربی نزول مذاکرات دیپلماتیک و سیاسی به سطح معاونان و کارشناسان نشانگر دل‌سردی و نومیدی جامعه جهانی از روند مذاکرات است.
به گفته خانم اشتون برگزاری دور جدیدی از مذاکرات دیپلماتیک به موفقیت "جلسات فنی" وابسته است. اشتون از ایران انتظار دارد که "اراده خود برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک" را نشان دهد.
این سخنان در حالی بیان می‌شود که سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و سرپرست هیات مذاکره‌کننده در جمع خبرنگاران گفت: «دیدگاه‌های ما صریح و واضح بیان شد و تاكید كردیم كه غنیسازی حق مسلم ملت ایران است و هم‌چنین مستند و با استناد حقوقی ثابت كردیم كه بسیاری از رفتارهای خلافی كه علیه ملت ایران اعمال می‌شود غیرقانونی است و به وضوح توضیح دادیم كه چرا قطعنامه‌های شورای امنیت را غیرقانونی می‌دانیم و این موضوع را با ادله‌ی مستدل بیان كردیم.»
فرانسه: تحریم‌ها ادامه می‌یابد
سخنان اشتون نشان می‌دهد که بر خلاف ادعاهای جلیلی جامعه جهانی نه تنها "استدلال‌ها و استنادهای حقوقی" ایران را نپذیرفته است، بلکه از روند گفتوگوها هم خشنود نیست.
ارزیابی از شکست نسبی مذاکرات اتمی مسکو در موضع‌گیری دولت فرانسه به خوبی بازتاب داشت. دولت فرانسه اعلام کرد که خواهان اقدامات سخت‌گیرانه در قبال ایران است. لوران فابیوس، وزیر امورخارجه فرانسه با انتشار بیانه‌ای در روز سه‌شنبه (۱۹ ژوئن/۳۰ خرداد) تاکید کرد که "فشار بر ایران باید هم اکنون افزایش یابد."
فابیوس تصریح کرد که اتحادیه اروپا باید از «اول ژوئیه تحریم‌های خود علیه واردات نفت ایران را اجرایی کند.»
وزیرخارجه فرانسه نیز مانند اشتون تاکید کرد که حکومت ایران همچنان از «برداشتن گام‌های مشخص" امتناع می‌کند، اما منتظر اقدامات مشخص از سوی ایران هستیم.» فابیوس ضمن انتقاد به رویکرد ایران در مذاکرات مسکو گفت: «با این حال باب مذاکره همچنان بر روی ایران گشوده است.»
ایران خواهان لغو تحریم‌هاست
در حالی‌که کشورهای غربی در پی اتخاذ اقداماتی شدیدتر علیه ایران هستند، احمد بخشایش، عضو كمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: « روش ایران آن است در صورتی غنیسازی ۲۰ درصد را متوقف می‌كند كه در مقابل آن امتیازاتی همچون لغو تحریم‌ها و قطعنامه‌های صادر شده بگیرد و بعد از آن موضوع خاورمیانه‌‌ای عاری از سلاح هسته‌یی را دنبال كند و در نهایت با ورود در مسائل كشورهای بحرین و یمن، ایفاگر نقش بیشتری در خاورمیانه باشد.»
گیدو وستروله، وزیر امورخارجه آلمان نیز در رد انتظارات ایران برای لغو تحریم‌ها گفت: «ما همراه با شرکای خود در اتحادیه اروپا و آمریکا استراتژی دوگانه یعنی ادامه مذاکرات و تحریم‌ها را همزمان پیش می‌بریم.» وی تایید کرد که تحریم خرید نفت ایران از اول ژوئیه به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد.
وستروله تاکید کرد که مذاکرات مسکو نشان داد شکافی عمیق میان مواضع طرفین وجود دارد، اما طرفین خواهان ادامه گفتوگوها هستند. وزیر امورخارجه افزود: «هدف ما دستیابی به راحلی دیپلماتیک است.»
انتظارات غرب از ایران
گرچه جزییات نشست مسکو همچون نشست‌های پیشین در استانبول و بغداد منتشر نشده است، اما منابع دیپلماتیک غرب می‌گویند که توقف غنیسازی ۲۰ درصدی، انتقال اورانیوم با غلظت بالا به خارج از ایران و توقف فعالیت‌های مرکز غنیسازی فردو از جمله حداقل خواست‌های گروه ۱+۵ هستند. سخنان مقامات ایرانی نیز این گمانه‌زنی‌ها را تایید می‌کند.
احمد بخشایش عضو كمیسیون امنیت ملی مجلس در این رابطه گفت: «در چنین شرایطی آمریكایی‌ها نیز ادعا می‌كنند كه توقف غنیسازی ۲۰ درصد از سوی ایران یک پیروزی برای آنها است، موضوعی كه در مقابل آن واكنش ایران آن است كه برای توقف غنیسازی ۲۰ درصد امتیازاتی باید دریافت كند كه مهمترین آن، لغو گام به گام تحریم‌ها به خصوص تحریم‌های بانک مركزی و صنعت نفت است یعنی غربی‌ها برای جلب اعتماد ایران، خوب است كه ابتدا تحریم بانک مركزی و صنعت نفت را لغو كنند.»
مواضع فرانسه و آلمان به خوبی نشان می‌دهد که امید مقامات ایرانی به لغو تحریم‌های مالی و نفتی غیرواقع بینانه است. مقامات جمهوری اسلامی از یک‌سو تحریم‌ها علیه ایران را "بی‌اثر" می‌خوانند، اما در عالی‌ترین سطوح مذاکرات خواهان تعدیل، تعلیق یا لغو این تحریم‌ها هستند.
"روسیس‌کایا گازتا" روزنامه دولتی روسیه در روز چهارشنبه، ۲۰ ژوئن نوشت که «نشست مسکو میان ایران و گروه ۱+۵ باب مذاکرات را نبست. پیام کاملاَ روشن نشست این بود که ایران تهدید به بمباران نمی‌شود و مذاکرات اتمی ادامه خواهند یافت.»